به گزارش فرهنگ سار، بررسی ها و تحقیقات کارشناسان نشان می دهد، عوامل مختلف اقتصادی، اجتماعی و دیگر موارد در شکل گیری آسیب های اجتماعی و وقوع جرایم در جامعه نقش آفرین بوده و بحث بازدارنده نبودن مجازات ها و پایین بودن هزینه های جرم نیز به عنوان یکی از مهمترین علل افزایش جمعیت زندان ها مطرح است.
دگرگونی‌های اجتماعی قابل توجه معاصر کار، زندگی، روابط انسانی و ویژگی های بزهکاری را عمیقا دگرگون ساخته و رفتارهای مجرمانه ای را برانگیخته که تازه واردهای دنیای بزهکاری به آن عمل می کنند و پیشگیری از جرم همواره یکی از موضوعات اساسی و مهم در زندگی بشری بوده که در جوامع گذشته اغلب مجازات به عنوان تنها راهکار مبارزه علیه جرم و مجرم تلقی می‌شد.
خانواده، مهمترین ابزار کنترل اجتماعی است
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان زنجان در این خصوص گفت: یکی از مهمترین ابزار کنترل اجتماعی، خانواده است و در واقع خانواده به عنوان نخستین جامعه ای به شمار می آید که شخصیت فرد در آن شکل می گیرد و این تاثیر بسزایی در گرایش یا عدم گرایش فرد به سمت ناهنجاری ها و ارتکاب جرم دارد.
غلامرضا امیدی افزود: تحقق اصل جامعه محوری و حفظ و تامین امنیت عمومی، مستلزم سیاست‌گذاری و تدوین راهبردهایی است که پلیس در سایه آن بتواند از ظرفیت و پشتیبانی سایر نهادها و اقشار مردم در این زمینه بهره ببرد تا با ارتقای نقش آن در میزان امنیت به احساس امنیت دست یابد.
رییس دفتر تحقیقات کاربردی فرماندهی انتظامی استان زنجان نیز گفت: شاخص اصلی اجرای عدالت ترمیمی، مشارکت فعال طرفین جرم در حل و فصل اختلافات ناشی از جرم است. خدیجه حیدری خاطرنشان کرد: آموزش و پرورش به عنوان یک نهاد مناسب و خوب، می‌تواند پیشگیری رشد مدار جرایم را به صورت صحیح و در قالب آموزش‌های رایج تربیتی محقق کند.
جرایم خرد تنها وابسته به کنترل نظم و اعمال راهبردهای پلیسی و قضایی نیست
رییس پلیس امنیت عمومی فرماندهی انتظامی استان زنجان نیز در این خصوص گفت: ریشه مهمترین جرایم در مرحله نخست در درون خانواده پی ریزی می‌شود و روانشناسان تربیتی معتقدند آن دسته از خانواده هایی که بر اعمال فرزندان خود نظارت ندارند و کمتر مقررات و استانداردهای مشخص در قبال رفتارهای ناپذیرفتنی آنان وضع کرده و از برخورد قاطع در مقابله با رفتارهای خلاف فرزندان خود پرهیز می کنند، زمینه کجروی و انحراف را هموار و مساعد می‌سازند.
سرهنگ حسن درستی اضافه کرد: کاهش جرم به ویژه جرایم خرد، تنها وابسته به کنترل نظم و اعمال راهبردهای پلیسی و قضایی نیست بلکه در کنار اقدامات پیشگیرانه و ارایه آموزش‌های همگانی، عواملی نظیر کاهش بیکاری، افزایش رفاه اجتماعی، ارتقاء سطح کیفی زندگی و رشد اقتصادی، بر کنترل و کاهش جرایم تاثیر گذار است.
خشکاندن ریشه‌های جرم با افزایش مکانیزم کنترل اجتماعی در مناطق جرم خیز و حاشیه‌ای
جامعه شناس و مدرس دانشگاه های زنجان نیز گفت: فرهنگ سازی و افزایش مکانیزم کنترل اجتماعی در مناطق جرم خیز و حاشیه ای از راهکارهای بسیار مهم و موثر در خشکاندن ریشه های جرم است.
دکتر کریم رفاهی تاکید کرد: همه نهادهای اجتماعی بعد از نهاد خانواده و نهاد آموزش و پرورش در فرایند کاهش جرم می توانند موثر واقع شوند، البته گروه دوستان و همسالان نیز در فرایند جامعه‌پذیری موثر بوده که بایستی خانواده ها در این زمینه نقش نظارتی داشته باشند.
دکتر مهرنوش حیدری، روانشناس و استاد دانشگاه افزود: عوامل اقتصادی و فقر، محیط اجتماعی (زیستی) و ساختارهای خانوادگی به طور عمده در ارتکاب جرم تاثیر دارند، وقوع جرم موجب جریحه دار شدن احساسات جامعه و وجدان عمومی شده که عدالت ترمیمی به عنوان یکی از مباحث مهم که جنبه نوینی دارد، موجب می شود برای فرد بزهکار موقعیت جبران فراهم شده و تشویق شود که به مسوؤلیت ناشی از جرم خود واقف شود.
حقوقدان و مدرس دانشگاه های زنجان نیز گفت: ریشه ارتکاب جرم به دلایلی چون سن، تحصیلات، گروه همسالان و خانواده، متغیر است و مجازات حبس علاوه بر آثار و تبعات منفی بعدی در جامعه و ایجاد هزینه برای دولت، خیلی بازدارنده نیست.
دکتر محمدصالح آقایی اضافه کرد: با ایجاد برنامه های اصلاحی تربیتی، آموزش زندانیان، پر کردن اوقات فراغت جوانان، حبس زدایی، ایجاد اشتغال و درآمدزایی می توان به عنوان روش‌های عدالت ترمیمی بهره جست.
به گزارش فرهنگ سار، بر اساس افکارسنجی پلیس زنجان که از سوی اداره برآورد اجتماعی تهیه شده است، ناهنجاری های اجتماعی به هر نحوی که از انسان سر بزند دارای بستر زمانی و مکانی است که تفاوت در ساختار مکانی و خصوصیات رفتاری افراد در کنار عامل زمان، موجب شکل گیری الگوهای فضایی و زمان متفاوت جرایم در واحد مکان می شود.
تشکیل کمیته‌های کاربردی مبارزه با جرایم و شناسایی کانون‌های شکل‌گیری جرم، تقویت دستگاه‌های متولی این حوزه، آگاهی‌بخشی، گسترش مباحث دینی، آموزش همگانی، تسهیل شرایط ازدواج آسان برای جوانان، تقویت مباحث فرهنگی و ورزشی و تاسیس مراکز مشاوره و مددکاری اجتماعی مرتبط با خانواده‌ها از جمله فعالیت‌های موثر اجتماعی جهت سالم‌سازی اجتماع در راستای مقابله با جرایم در جامعه است.
