همایون خوشروان روز چهارشنبه در گفت وگو با خبرنگار محیط زیست فرهنگ سار افزود: خلیج گرگان تنها خلیج ایرانی دریای خزر از نظر اقتصادی، از ارزش و اهمیت زیادی برخوردار است و چند سالی است به علت نوسانات آب دریای خزر دچار کمبود آب و در برخی نقاط دچار خشکی شده است.
وی اظهار داشت: نجات این خلیج نیازمند داشتن اطلاعاتی است تا با مطالعه آنها بتوان میزان نوسان آب و تاثیر آن را بر روی اکوسیستم های خشکی و دریایی بررسی کرد از این رو توصیه من ایجاد یک سامانه اندازه گیری است که به صورت کاملا مستمر شرایط را در خلیج گرگان بررسی کند، سالها پیش روس ها این سامانه را بر روی خلیج «قره بوغاز» ایجاد کردند و شاید بیش از یک قرن است که اندازه گیری ها را انجام می دهند اما ما یک سامانه اندازه گیری منسجم، منظم و همه جانبه نداریم بعضا اندازه گیری ها ما در یک زمان کوتاهی انجام و بعد هم متوقف می شوند.
خوشروان ادامه داد: باید سطح تراز خلیج گرگان را حتما به صورت مستمر پایش و تغییرات آن را نسبت به سطح تراز آب دریای خزر کنترل کنیم، میزان رسوبات وارد از دریای خزر به خلیج گرگان کنترل و توزیع رسوبات در سواحل مختلف بررسی شود، باید بدانیم چه مقدار رسوب از خزر وارد خلیج می شود و این مقدار در کدام قسمت های خلیج رسوب گذاری می شود، نرخ عقب نشینی و تغییرات خطوط ساحلی خلیج گرگان باید سالانه مورد بررسی قرار گیرد، تغییرات عمق خلیج باید عمق سنجی و آبنگاری شود و خصوصیات فیزیک و شیمیایی آب خلیج و رودخانه هایی که به خلیج می رسند به لحاظ دبی و رسوب مطالعه شوند.
وی اظهار داشت: یک سامانه بسیار مهمی است که اگر راه اندازی شود می توانیم شرایط لازم را برای بازسازی خلیج گرگان فراهم کنیم ضمن اینکه با این روش می توانیم مانع بروز مشکلاتی را که ممکن است برای این حوضه بسیار با اهمیت زیستی در کشور شویم و از خسارت های احتمالی جلوگیری کنیم.
به گزارش فرهنگ سار، خلیج گرگان که در سده‌های پیشین با برخورداری از آب فراوان زمینه ایجاد بندرگاه هایی چون گز و ترکمن را فراهم کرده و بر رونق و شکوه این مناطق افزود، چند سالی است گرفتار خشکسالی شده و دیگر خبری از آن همه شکوه نیست و این پهنه آبی با مرگ تدریجی و نیستی دست و پنجه نرم می کند.
افزایش ۱.۵ درصدی دمای هوای کره زمین و در نتیجه تبخیر بیشتر آب در کنار حفر چاه های متعدد کشاورزی و کاهش فراوان سفره آب زیرزمینی که موجب مکش آب خلیج برای جبران این برداشت ها می شود موجب شد روز به روز از سطح و عمق آب خلیج گرگان کاسته شده و بر مساحت صحرای بی آب و علفی که قبلا بخشی از مساحت این پهنه آبی بود، افزوده شود.
خلیج گرگان با کارکرد اقتصادی و اکولوژیکی در تکثیر آبزیان، ماهیان استخوانی و غضروفی، جذب پرندگان مهاجر و حفظ چرخه زیست دریای خزر دارای اهمیت بوده و در معیشت جوامع محلی نیز اثرگذاری مستقیم و نقش مهمی دارد.
ثبت خلیج گرگان در سال ۱۳۵۴ به همراه تالاب میانکاله و لپو زاغمرز در استان مازندران به عنوان نخستین مجموعه تالاب بین‌المللی جهان در فهرست تالاب‌های کنوانسیون رامسر ثابت کرد این خلیج و نواحی اطراف آن یک مجموعه ارزشمند زیست محیطی است.
