کرسی‌های رقابتی در انتخابات شوراهای شهر با وجود کاهش داوطلبان

به گزارش فرهنگ سار، ثبت نام از داوطلبان انتخابات شوراهای شهر سراسر کشور از ۲۰ اسفند ماه پارسال به مدت یک هفته آغاز شد و در نهایت ۵۱ هزار و ۲۲۰ داوطلب در سراسر کشور آمادگی خود را برای حضور در این دوره از انتخابات اعلام کردند.

هرچند به دلیل شیوع کرونا در کشور، در روزهای نخست استقبال چندانی از ثبت نام ها نشده بود و این گمانه زنی وجود داشت که ممکن است در برخی شهرها تعداد داوطلبان به حدنصاب لازم نرسد اما در نهایت پرونده ثبت نام ها در این دوره نیز با به حدنصاب رسیدن همه شهرها بسته شد و اکنون باید دید مراجع چهارگانه قانونی چه نظری درباره صلاحیت داوطلبان دارند تا در مرحله بعد هیات های نظارت برای بررسی صلاحیت آنها وارد عمل شوند.

تشکیل شوراهای اسلامی شهر و روستا مستند به اصل یکصدم قانون اساسی است که بر اساس آن «برای‏ پیشبرد سریع برنامه‌های‏ اجتماعی‏، اقتصادی‏، عمرانی‏، بهداشتی‏، فرهنگی‏، آموزشی‏ و سایر امور رفاهی‏ از طریق‏ همکاری‏ مردم‏ با توجه‏ به‏ مقتضیات‏ محلی‏، اداره‏ امور هر روستا، بخش‏، شهر، شهرستان‏ یا استان‏ با نظارت‏ شورایی‏ به‏ نام‏ شورای‏ ده‏، بخش‏، شهر، شهرستان‏ یا استان‏ صورت‏ می‌گیرد که‏ اعضای‏ آن‏ را مردم‏ همان‏ محل‏ انتخاب‏ می‏ کنند.»

با این رویکرد، شوراها را می‌توان از مردمی‌ترین تشکیلات سیاسی در کشور به حساب آورد که کارکرد آن در ارتباط مستقیم با امور اجتماعی و روزمره هموطنان قرار دارد؛ این اصل معطل مانده قانون اساسی، در سال ۱۳۷۷ با برگزاری نخستین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا در سراسر کشور اجرایی شد و امسال در ۲۸ خردادماه قرار است همزمان با سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، ششمین دوره آن برگزار شود.

نگاهی به میزان مشارکت مردم در انتخابات شوراهای شهر و روستا نشان می دهد که اغلب هموطنان درک درستی از جایگاه شوراها در نظام اجتماعی خود داشته و با شرکت در این انتخابات، تلاش کرده اند سرنوشت جامعه خود را رقم بزنند؛ میزان مشارکت در دوره اول انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا ۶۴.۴۲ درصد، در دوره دوم ۴۹.۹۶ درصد، در دوره سوم ۶۴.۸۳ درصد، در دوره چهارم ۶۲.۶۵ درصد و دوره پنجم ۶۹.۲۶ درصد ثبت شده است.

آمارهای به دست آمده از ثبت نام‌های در دوره ششم انتخابات شوراهای اسلامی شهرها بیانگر آن است که با وجود کاهش تعداد داوطلبان نسبت به دوره قبل، در مجموع امکان رقابت برای همه کرسی‌ها وجود دارد و ثبت نام‌ها در هیچ شهری کمتر از حدنصاب لازم نبوده است.

نکته قابل تامل اینکه در این دوره از انتخابات، اینکه بر اساس اعلام ستادهای استانی انتخابات، سطح تحصیلات داوطلبان نسبت به دوره‌های گذشته رشد داشته و داوطلبانی با مدرک تحصیلی دکتری و کارشناسی ارشد سهم پررنگی در ثبت نام ها داشته‌اند ضمن آنکه سهم زنان از آمار ثبت نام ها ۱۲ درصد اعلام شده است.

طبق ماده هشت قانون تشکیلات، وظایف و انتخاب شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران‌، ‌در صورتی که تعداد داوطلبان کمتر از مجموع اعضای اصلی و علی‌البدل باشد تعداد مازاد بر اعضای اصلی به عنوان اعضای علی‌البدل انتخاب ‌می‌شوند و در صورتی که تعداد داوطلبان برای تشکیل شورا کمتر از تعداد اعضای اصلی باشد انتخابات برگزار نخواهد شد.

نگاهی به آمارهای استخراج شده از ستادهای استانی انتخابات در سراسر کشور نشان می‌دهد که امکان رقابت بر سر کرسی های شوراهای اسلامی شهرها در همه استان‌ها وجود دارد:

آخرین وضعیت ثبت نام شوراهای شهر در سراسر کشور