سروش محمدی/ با فرارسیدن آخرین جمعه‌ی ماه نوامبر در سال‌های میلادی، فرصتی برای خرید اجناس و کالا با تخفیف بیشتر در اختیار شهروندان غربی قرار می‌گیرد. این رویداد موسوم به جمعه سیاه است که البته بر خلاف اینکه به عنوان روز خرید در اذهان پدید آید، بیشتر با خشونت‌های جاری در این روز برای افراد در سطح جهان معرفی می‌شود. در گزارش جاری چگونگی پدیدآمدن این رویداد و سیر تلاش ضدفرهنگ‌ها برای جای‌گیری آن در مناسبت‌های کشور مورد بررسی قرار می‌گیرد.
جمعه سیاه چیست؟
جمعه سیاه یا بلک فرایدی (Black Friday) پیش از جشن کریسمس در آخرین جمعه نوامبر برگزار می‌شود و به عنوان شلوغ‌ترین روز برای فروشنده‌ها به حساب می‌آید. در این روز که با عنوان حراج جمعه نیز معرفی می‌شود، اجناس با تخفیف بیشتر به مشتریان عرضه می‌شود و همین امر منجر به شلوغی فروشگاه‌ها می‌شود. این فرهنگ آمریکایی این روزها به برخی کشورهای جهان که تقویم میلادی دارند، صادر شده است. در ایران نیز دیده شده برخی کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ از عنوان این روز برای فروش بیشتر محصولات در پوشش ارائه‌ی تخفیفات استفاده می‌کنند.
چرا سیاه (Black)؟
سیاه نمادی از بدشانسی و بداقبالی است. پلیس آمریکا گفته یکی از علت‌های این نوع نامگذاری خشونت‌های بی‌حدومرزی است که شهروندان از خود نشان می‌دهند تا جایی که دیده شده این خشونت‌ها منجر به مرگ افراد نیز شده است. ذهنیت عموم افراد در سطح جهان از این رویداد در آمریکا همین خشونتی است که از شهروندان آن سر می‌زند. آنچه اما در ایران به عنوان جمعه سیاه در ذهن‌ها شکل گرفته، ارائه اجناس تخفیف‌خورده‌ای است که در فروشگاه‌ها عرضه می‌شود.
خشونت‌ها و جرایم در جمعه سیاه آمریکا
همانطور که اشاره شد در آمریکا این روز ضمن ارائه محصولات تخفیف‌خورده له بستری برای بروز خشم علیه یکدیگر نیز مطرح شده است. برخی از خشونت‌ها و جرایمی که در این روز طبق گزارش پلیس آمریکا به وقوع پیوسته است، عبارتند از مرگ نگهبان فروشگاه والمارت زیر پای هجوم مشتریان در اثر خفگی، صدمه جدی به یک خانم باردار، خروج اضطراری کارکنان فروشگاه‌ها در اثر حمله به فروشگاه، سرقت اموال و تخریب فروشگاه، شلیک گلوله به یکدیگر و نزاع بر سر جاهای پارک و غیره.
فرهنگ آمریکایی و ضدفرهنگ ایرانی
چرا این رویداد آمریکایی را باید یک ضدفرهنگ قلمداد کنیم؟ در نگاه اول به این رویداد متوجه می‌شویم که شأنیت مردم آمریکا در اثر بی‌مدیریتی در این روز بخاطر تخفیف بیشتر بر اجناس زیر سوال می‌رود و آن‌ها برای دستیابی به کالاهای بیشتر به نزاع با دیگران و حتی سرقت روی می‌آورند. این در حالی است که این خریدها پیش از فرارسیدن جشن کریسمس انجام می‌شود تا سال جدید میلادی آغاز شود. قطعا این رویداد پیش از آغاز سال جدید میلادی هیچ رویکرد مناسبی ندارد و مردم به جای آرامش به خشونت و درگیری روی می‌آورند.بنا به فرهنگ غنی ایرانی و اسلامی، خشونت جایی در مناسبت‌های ملی و دینی ما ندارد. شاید برخی مناسبت‌هایی که هم‌اکنون در کشور مورد استقبال مردم قرار دارد، ریشه در جنگ یا رویداد ناگواری داشته باشد اما ملاحظه می‌شود که امروز با کنار هم قرار گرفتن مردم، آن رویداد را به خوشی و نیکی سپری می‌کنند.
از طرفی ایران مسلمان مملو از مناسبت‌های ملی و دینی است و واردات فرهنگ از دیگر کشورها که هنوز هم ذهنیت خشن از آن در ذهن‌ها متصور می‌شود، جز ضربه به فرهنگ خودمان عایدی دیگری ندارد. این ضدفرهنگ در پوشش‌های مختلف رواج می‌یابد و جایگزین آیین‌های ملی و مذهبی ما می‌شود و کم‌کم حتی یاد مناسبت‌های داخلی خومان را از یادها پاک می‌کند.
ضمن نیاز به آگاه‌سازی افکار عمومی در مقابله ایشان با این دست حملات فرهنگی، لازم است با مروجان این آسیب فرهنگی به طور جد برخورد گردد تا آثار فرهنگ ایرانی اسلامی روزبه‌روز در مقابل ضدفرهنگ غربی برجسته‌تر شود. همچنین توصیه می‌شود دغدغه‌مندان ملی و مذهبی نسبت به ارائه‌ی خدمات بیشتر در مناسبت‌های داخلی همت بیشتری از خود نشان دهند تا جای خلاء نسبی موجود با حضور آیین‌های غربی پر نگردد.
انتهای پیام/
