به گزارش فرهنگ سار، محدوده حریم باغ فین و آثار پیرامون آن تحت حفاظت و نظارت وزارت میراث فرهنگی است و اتخاذ هرگونه تصمیمی از جمله ایجاد یا نصب هرگونه سازه و دکل باید از فیلتر میراث فرهنگی بگذرد.
آنچه رخ داده است، درست در مقابل این قانون قرار دارد، اقدام شهرداری بدون هماهنگی و استعلام از میراث فرهنگی در حریم درجه یک باغ فین برای احداث یک مکان تفریحی، ورزشی با فنس‌گذاری‌های ۸.۵ متری.
این در حالی است که ارتفاع مجاز در حریم درجه یک، ۴.۵متر است و تنها شامل ساخت و ساز هم نیست و بلکه هرگونه ایجاد سازه‌ای را شامل می‌شود.
پیشتر در سال ۹۸ تمامی ضوابط حریم و عرصه باغ فین کاشان به تمامی نهادها از جمله شهرداری کاشان ابلاغ شده است و در واقع آنها در جریان کامل این ضوابط با تمامی مفاد و توضیحات و نقشه‌ها هستند.
اما اینکه چگونه شهرداری کاشان بدون استعلام و ارائه طرح به میراث فرهنگی اقدام به فنس‌گذاری با ارتفاع ۸.۵ متر کرده است، سوالی است که شهرداری کاشان پاسخ آن را عدم اطلاع شهرداری منطقه از ضوابط و مقررات دقیق میراث فرهنگی در حریم درجه یک باغ فین دانست.
سوال فعالان میراث فرهنگی این است که در حالی که شهرداری و اداره میراث فرهنگی کاشان در همراهی با یکدیگر اقدام به پیگیری تعدی‌ها و تجاوزهای مردم عادی در حریم و عرصه تپه سیلک می‌کنند چگونه می‌توان انتظار داشت که شهرداری کاشان از چگونگی برخورد با حریم درجه یک باغ فین خبر نداشته باشد و بدون هماهنگی و استعلام از میراث و حتی مراجعه به قوانین ابلاغی میراث فرهنگی اقدام به احداث زمین چمن و فنس‌گذاری‌هایی ۲ برابر ارتفاع مجاز کند.
در واقع شهرداری کاشان بدون آنکه طرحی در رابطه با زمین‌های درجه یک حریم باغ فین به میراث فرهنگی ارائه کند و بدون استعلام و کسب مجوز از نهاد متولی اقدام به احداث زمین ورزشی کرده است. منظور از کسب مجوز از میراث فرهنگی، صدور مجوز قبل از شروع عملیات اجرایی ، نظارت در حین اجرا و صدور تاییده نهایی است و بنابراین هر اقدامی مطابق این روند انجام نشود، تخلف از ضوابط حفاظتی است.
مطابق با ضوابط و مقررات حفاظتی حرایم که به تمامی نهادها و از جمله شهرداری ابلاغ شده است، انجام یا صدور هرگونه مجوز و یا عملیات اجرایی، ساخت و ساز، تخریب و نوسازی، صدور پروانه ساختمانی، صدور سند گواهی پایان کار ساختمان و تغییرکاربری بدون استعلام و کسب مجوز از وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ممنوع است، همچنین ایجاد یا نصب هرگونه سازه، دکل، مانع و نظایر آن که باعث مخدوش شدن حریم منظری شود، ممنوع است.
شهرداری مطلع از ضوابط میراث فرهنگی است
مهران سرمدیان، رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کاشان در این باره به فرهنگ سار گفت: سال ۹۸ حریم باغ فین به تمام نهادها ابلاغ شده است، در واقع نهادها در جریان هستند که در حریم باغ فین، هرکاری بخواهند بکنند باید از میراث فرهنگی مجوز بگیرند و شهرداری کاشان هم با همین آگاهی اقدام به عملیات در حریم درجه یک کاشان کرده است، شهرداری تنها می‌توانست بعد از استعلام از میراث فرهنگی و اینکه طرح‌شان تایید و مصوب شود شروع به عملیات کند.
وی افزود: اگر یک دکل و حتی کوچک‌ترین تاسیسات شهری هم بخواهند در حرایم باغ فین بگذارند باید از میراث فرهنگی استعلام کنند، در حریم درجه یک، ارتفاع ۴.۵ متر است، اما شهرداری نه تنها درباره اقدام به احداث این زمین ورزشی از میراث فرهنگی استعلام نکرده است، بلکه طرح هم نداده و ارتفاع فنس‌گذاری هم ۸.۵ متر است.
به گفته سرمدیان بعد از مکاتباتی که بی‌نتیجه مانده است، شکایت قضایی انجام گرفت و اکنون این عملیات متوقف است.
همکارانمان نمی دانستند که باید از میراث فرهنگی استعلام کنند
اما سعید ابریشمی راد شهردار کاشان در رابطه با عدم استعلام و هماهنگی با میراث فرهنگی درباره عملیات ایجاد زمین ورزشی این نهاد شهری در حریم درجه یک باغ فین به فرهنگ سار گفت: این سازه، فنس دور زمین چمن مصنوعی است دوستان ما در شهرداری منطقه نمی‌دانستند که باید حتی برای فنس دور زمین چمن هم باید چنین استعلامی از میراث فرهنگی کنند.
از نگاه شهردار کاشان،چون اقدامات آنها به عنوان احداث بنا مطرح نبوده است، لزومی به استعلام از میراث فرهنگی ندانسته‌اند. این در حالی است که قوانین و ضوابط ابلاغی میراث فرهنگی صریح و روشن اعلام کرده است که هرگونه اقدامی در این محدوده باید با هماهنگی و استعلام از میراث فرهنگی باشد و ایجاد یا نصب هرگونه سازه، دکل، مانع و نظایر آن از این قاعده مستثی نیست.
ابریشمی راد در گفت و گو با فرهنگ سار افزود: در واقع شهرداری منطقه چون این اقدام را احداث بنا تلقی نمی کرده است، از میراث فرهنگی استعلامی هم نکردند، وقتی هم که حساسیت ایجاد شد، نامه زدند و کار هم متوقف شد، اگر بگویند مانعی ندارد ادامه خواهند داد و اگر هم بگویند که مانع دارد، پیچ‌های فنس‌ها را باز می‌کنیم و می‌بریم جای دیگر اجرا می‌کنیم.
شهردار کاشان یادآور شد: در سراسر ایران، فنسی مثل یک قفس دور زمین چمن مصنوعی اجرا می کنند، در این مکان هم به دلیل دیدی که هم از اتوبان داشته و هم به دلیل قرارگیری در محدوده‌ای که مسافرین و گردشگران می‌خواهند وارد شهر شوند، این فنس‌ها با طراحی قوس‌های شاخ‌بزی و گره‌های هندسی طراحی و اجرا شد.
احداث زمین چمن مصنوعی با قوس‌های شاخی ۸.۵ متری در واقع هرکجای ایران نیست و در حریم درجه یک باغ فین کاشان، از باغ‌های جهانی ایران است و باید برای هر اقدامی در حرایم این اثر جهانی از میراث فرهنگی استعلام شود و با توجه به ضوابط و قوانین حرایم ابلاغی باغ فین اقدام و یا تصمیم‌گیری کند.
عملیات اجرایی شهرداری در حریم درجه یک باغ جهانی فین بعد از آنکه مکاتبات میراث فرهنگی بی‌نتیجه ماند با پیگیری قضایی دستور توقف گرفته است، فعالان میراث فرهنگی کاشان اما همچنان از ادامه عملیات شهرداری در حریم این اثر جهانی ابراز نگرانی می‌کنند.
شهرداری باید خود الگو باشد
علیرضا جعفری‌زند، باستان‌شناس و کارشناس رسمی دادگستری در ابنیه و آثار تاریخی درباره اهمیت توجه به قوانین حرایم و عرصه باغ فین کاشان به فرهنگ سار گفت: این باغ جزو محدود باغ‌های باقیمانده از دوره صفوی است و به هر حال وضعیت آن با توجه با کمبودهایی که وجود دارد حفظ شده است، این باغ ایرانی ارزش بسیار بالایی دارد که از سوی نهادهای مختلف به عرصه و حرایم آن احترام گذاشته شود.
وی افزود: عرصه و حرایم این اثر جهانی مشخص شده است، در این رابطه با کسانی که به طور شخصی اقدام به ایجاد مغازه یا فروشگاه در این حرایم کرده‌اند برخورد شده است و متاسفم که حالا شهرداری که خود باید الگو باشد بدون هیچ درخواستی به میراث فرهنگی اقدام به ایجاد زمین چمن و فنس گذاری کرده است.
این کارشناس در ادامه گفت: خیلی عجیب است که برای ساختمان‌های خصوصی حتی با متراژهای خیلی کم و با ارتفاع کمی از حد مجاز بالاتر، بلافاصله برخورد قضایی می‌شود و خود من هم در برخی از این پرونده‌ها شرکت داشته ام ولی چطور شهرداری چنین عملی را بدون هماهنگی با میراث فرهنگی انجام داده است. این موضوع باعث می‌شود که بقیه هم به راحتی به خودشان جرات تعرض بدهند.
جعفری‌زند معتقد است که آنچه شهرداری کاشان در حریم درجه یک باغ فین کاشان انجام داده به خدشه دار شدن منظر عمومی این اثر منجر می‌شود و بدعتی است برای تعرض به عرصه و حرایم این اثر جهانی.
باغ فین کاشان یکی از باغ‌های زیبای ایرانی با شاخص‌های ویژه طراحی این سرزمین است و در شمار آثار جهانی قرار دارد. اصفهان دو باغ جهانی در فهرست آثار میراث جهانی دارد، باغ چهلستون و باغ فین با سابقه و قدمت صفوی از شمار باغ‌های جهانی ایران هستند که ملزم به حفظ استانداردهای آثار جهانی هستند و در صورت برهم‌خوردن این استانداردها از فهرست آثار جهانی خارج می‌شوند.
استان اصفهان به عنوان قطب گردشگری کشور دارای ۱۰۷ شهر و یکهزار و ۹۳۴ روستاست؛ بیش از ۲۲ هزار بنا و اثر تاریخی در این استان شناسایی شده و یکهزار و ۸۵۰ مورد آن به ثبت ملی و چهار اثر آن به نام های میدان امام (نقش جهان)، کاخ چهلستون، باغ فین کاشان و مسجد جامع به ثبت جهانی رسیده است.
