به گزارش خبرنگار فرهنگی فرهنگ سار، پس از دیدار علی اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و اشتفان شولتس سفیر اتریش در تهران موضوع تشکیل کمیته ملی سپر آبی در ایران مجدد مطرح شد، شولتس از مونسان تقاضا کرد «با حمایت و پی گیری، روند تاسیس کمیته سپر آبی( Blue Shield ) در ایران تسریع شود» و وزیر میراث فرهنگی ضمن استقبال گفت تشکیل این نهاد را در ایران به طور جدی پیگیری می‌کند.
محمدحسن طالبیان روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ سار درباره روند تاسیس کمیته ملی بین المللی سپر آبی گفت: از آن جایی که این کمیته نهادی غیرانتفاعی و غیردولتی است و لازم است علاوه بر نهادهای دولتی مانند وزارت میراث فرهنگی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی، نمایندگانی از ایکوموس، ایکوم، کمیته ملی آرشیوها، سازمان های مردم نهاد این حوزه، نیروهای نظامی و انتظامی و علاقه مندان و… در آن حضور داشته باشند، تدوین اساسنامه آن نیازمند یک کارِ گروهی و هماهنگ و منسجم است و در حال حاضر هماهنگی های مربوط به آن توسط واحد حقوقی معاونت میراث فرهنگی وزارتخانه در حال انجام است.
در سال ۱۹۹۶ کمیته بین المللی سپر آبی تحت نظارت سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی ملل متحد یونسکو (UNESCO) با هدف محافظت از میراث فرهنگی جهان در برابر جنگ ها و بلایای طبیعی در لاهه هلند تشکیل شد و اکنون این کمیته در بیش از ۷۰ کشور جهان فعالیت می کند؛ از این کمیته به عنوان صلیب سرخ فرهنگی یاد می شود و نام آن برگرفته از کنوانسیون لاهه (۱۹۵۴) درباره حفاظت از اموال فرهنگی در رویارویی های نظامی است.
معاون وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور اظهار داشت: در کمیته سپر آبی نمایندگانی از پنج سازمان شورای بین‌المللی آرشیوها (ICA)، شورای بین‌المللی موزه‌ها (ICOM)، شورای بین‌المللی محوطه‌های تاریخی (ICOMOS)، فدراسیون بین‌المللی انجمن‌ها و موسسات کتابخانه‌ای (IFLA) و شورای هماهنگی انجمن‌های آرشیوهای سمعی و بصری (CCAAA) عضویت دارند.
طالبیان افزود: این کمیته بین المللی که مقر آن در هلند است دارای کمیته های ملی در کشورهای مختلف در سراسر جهان است، متعهد به حفاظت از دارایی های فرهنگی جهان همچون میراث فرهنگی، تاریخی و طبیعی شامل موزه ها، آثار تاریخی، سایت های باستان شناسی، آرشیوها، کتابخانه ها و آثار تولیدی صوتی و تصویری و همچنین مناطق طبیعی قابل توجه در مواقع بحران های انسانی مانند جنگ های مسلحانه داخلی، منطقه ای و بین المللی و بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله و … است.
فعالیت سپر آبی ها مانند کلاه آبی های سازمان ملل است
طالبیان با بیان اینکه فعالیت کمیته سپر آبی از ابتدای جنگ سوریه و فعالیت داعش در خاورمیانه گسترش یافته است، گفت: فعالیت این کمیته همانند حضور و فعالیت کلاه آبی های سازمان ملل در مواقع جنگ برای حفاظت از غیرنظامیان در مناطق جنگی و بحران زده است.
معاون میراث فرهنگی اظهار داشت: کمیته سپر آبی برای حفاظت از میراث فرهنگی جهان از آسیب، غارت و یا تخریب در طول جنگ مسلحانه یا بلایای طبیعی با هماهنگ کردن، آماده سازی برای رو در رو شدن و پاسخ به شرایط اضطراری و پشتیبانی پس از بحران فعالیت می کند؛ ماموریت تمام کسانی که با این کمیته همکاری می کنند تلاش برای حفاظت از میراث فرهنگی جهان و پاسخ به شرایط اضطراری است.
معاون میراث فرهنگی کشور گفت: تخصص فوق العاده، به این سازمان اجازه می دهد اطلاعات و تجربه های مربوط به تهدیدات اموال فرهنگی در سراسر جهان را جمع آوری کرده و به اشتراک بگذارد، در نتیجه به دست اندرکاران بین المللی کمک می کند تا اقدامات مناسب را در زمان بروز درگیری های مسلحانه انجام دهند.
طالبیان درباره ظرفیت های آموزشی کمیته سپر آبی، اظهار داشت: این کمیته می تواند کمک های آموزشی خود را در خصوص حفاظت از میراث فرهنگی در مواقع بحرانی در اختیار کمیته های داخلی سپر آبی که از نهادهای نظامی و انتظامی و سازمان های مردم نهاد و مسولان دولتی که مرتبط با حوزه میراث فرهنگی هستند، قرار دهد.
به گزارش فرهنگ سار، محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور یازدهم اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ در مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد تهران در جلسه مشترک با حضور استفان شولتس سفیر اتریش در تهران، کارل فون هابسبورگ دبیر انجمن کمیته های ملی سپر آبی و تنی چند از مقامات دستگاه های داخلی از جمله وزارت امورخارجه، ریاست پلیس بین الملل، تشکیل کارگروه تاسیس کمیته ملی سپر آبی ایران را اعلام کرد.
در آن جلسه با امضای تفاهم‌نامه و صورتجلسه تأسیس کارگروه ملی تشکیل سپر آبی ایران، قرار شد این کمیته توسط سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری وقت (وزارتخانه کنونی) و با مشارکت نهادهای ذیربط داخلی و هماهنگی نهادهای بین‌المللی تشکیل شود تا در زمان بروز سوانح طبیعی و همچنین سوانح در ایران اقدامات عملی مورد نیاز را انجام دهند. حدود فعالیت کارگروه ملی سپر آبی جمهوری اسلامی ایران، شامل سیاست‌گذاری، برنامه ریزی و اجرایی و مقر دبیرخانه کارگروه در تهران و در محل وزارت میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری خواهد بود.
تخریب میراث فرهنگی به‌عنوان سرمایه فرهنگی جهانی در جنگ‌ها و به‌ویژه جنگ جهانی دوم لزوم تشکیل کمیته‌ای بین‌المللی را برای حفاظت از این میراث نشان داد و ناآرامی‌های سال‌های اخیر در کشورهای منطقه بر این ضرورت تاکید کرد اما جدای از جنگ و ناآرامی، بلایای طبیعی و حوادث هم تهدید همیشگی برای میراث تاریخی و فرهنگی محسوب می‌شوند. فهرست بلند کشورهایی که به این کمیته پیوسته‌اند نشان می‌دهد که امروز بلایا و آسیب‌های طبیعی به اندازه آثار مخرب جنگ برای میراث جهانی تهدید محسوب می‌شوند. از آنجا که ایران در فهرست ١٠ کشور نخست دنیا از نظر میزان وقوع بلایای طبیعی جای دارد تشکیل کمیته سپر آبی در کشور اهمیتی قابل توجه می‌یابد.
