به گزارش فرهنگ سار شیوع ویروس کرونا از اسفند سال گذشته در ایران علاوه بر ایجاد بیماری و تلفات انسانی که همچنان ادامه دارد، برخی معضلات و آسیب‌ها را در بخش‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، روانشناختی، ارتباطی و آموزشی کشور نشان داد که این اتفاق برغم همه مشکلات و آسیب‌ها نه تنها نظام مدیریتی و برنامه‌ریزی کشور را بلکه خانواده‌ها به‌ویژه والدین را برای اصلاح روش‌ها و تغییر رفتارهای قبلی حساس کرد.
ضعف گفت و گو بین اعضای خانواده، بی‌توجهی به غنی‌سازی اوقات فراغت و بی‌برنامگی زمان‌های بیکاری روزانه، کمبود صمیمیت‌های خانوادگی و فقدان خلاقیت و نوآوری برای تفریح و شادابی از جمله چالش‌های روانشناختی و اجتماعی جامعه در شرایط کرونایی است که روانشناسان و جامعه‌شناسان بر مدیریت بهتر آن تاکید دارند.
بی‌حوصلگی، افسردگی و سردرگمی قرنطینه خانگی به خاطر ویروس کرونا به تاکید جمعی از روانشناسان می‌تواند با رفتار خلاقانه، ایده‌های جدید و تغییر سبک زندگی به دوران صمیمیت خانوادگی و کسب تجربه‌های جدید زندگی فردی و اجتماعی تبدیل شود تا تنش‌های مربوط به این دوران کاهش یابد و فرصت‌های نو با هم بودن را خلق کند.
برخی صاحبنظران، کرونا را به عنوان یک فرصت و کشف خانه و خانواده مطرح می‌کنند؛ همچنین اعلام شده که به دلیل تغییر سبک زندگی و حضور بیشتر آقایان و فرزندان در خانه، ۱۰ تا ۱۵ درصد روابط دستخوش تغییرات شده است.
آسیب استرس و اضطراب بیشتر از کرونا است
موضوع دیگری که همچنان باید مورد توجه باشد اینکه ممکن است ناچار باشیم ماه‌ها و سال‌ها با ویروس کرونا زندگی کنیم و به گفته رییس مرکز مشاوره آرامش پلیس خراسان جنوبی نه باید این مساله را انکار کنیم و نه از آن بهراسیم بلکه زندگی با این واقعیت را باید بیاموزیم.
عفت دلاکه در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ سار افزود: استرس و اضطرابی که اکنون مردم دارند، خیلی بیشتر از آسیبی است که کرونا دارد.
وی اظهار داشت: علاوه بر بیماری کووید ۱۹ سبک زندگی جدید نیز می‌تواند عاملی برای افزایش استرس و اضطراب باشد.
این کارشناس ارشد روانشناسی با بیان اینکه شرایط قرنطینه و در خانه ماندن ممکن است استرس زوجین دچار اختلاف را افزایش دهد گفت: در نتیجه جر و بحث بر سر موضوعات مرتبط با مسائل روزمره و حتی مسائلی که تا قبل از شرایط کرونا مورد توجه نبوده، شدت می‌یابد.
وی افزود: خواندن کتاب، قصه و معنویت درمانی از جمله روش‌هایی است که در سبک زندگی جدید می‌توانیم از آنها استفاده کنیم.
دلاکه گفت: البته به شرطی که زوجین در این مدت اولویت‌بندی کنند و ضمن پذیرش شرایط سخت کنونی سلامت خود و خانواده را در اولویت قرار دهند، فعلا دست از اختلافات بکشند و با گوش دادن و همدلی با یکدیگر ذهن خود را بر فعالیت‌های مشترک و سرگرم کننده که کمتر چالش برانگیز است، متمرکز کنند.
وی افزایش محبت در خانواده و کاهش خشم و استرس را در مدیریت بهتر شرایط قرنطینه خانگی موثر دانست و گفت: یکی دیگر از آسیب‌هایی که این روزها خانواده‌ها را تهدید می‌کند دخالت در حریم خصوصی یکدیگر است لذا در این شرایط زن و شوهر باید به حریم خصوصی هم احترام بگذارند.
لزوم نگرش مثبت به قرنطینه خانگی در شرایط کرونا
دکترای روانشناسی نیز با اشاره به اینکه در حال حاضر خانواده‌ها زمان بیشتری را با هم سپری می‌کنند گفت: باید خانواده‌ها آگاه باشند کرونا مثل هر اتفاق دیگری جامعه را می‌تواند تحت تاثیر دهد و در این شرایط ممکن است که استرس و اضطراب نیز افزایش یابد.
بهناز ذال با تاکید بر تغییر نگرش افراد نسبت به این مساله ادامه داد: در حال حاضر بیش از ۱۰ ماه است با موضوع کرونا مواجه هستیم و معلوم نیست تا چه زمانی ادامه داشته باشد لذا باید افراد به این مساله بیشتر نگرش مثبت داشته باشند.
وی گفت: این زمان می‌تواند فضای مناسبی باشد برای رقم زدن اتفاقات خوب که در کنار هم بودن اعضای خانواده در شرایط فعلی بهترین فرصت است.
کارشناس و مشاور دفتر مشاوره اداره کل بهزیستی خراسان جنوبی افزود: پیش از این یکی از مسایل مهمی که در مشاوره خانواده‌ها مطرح می‌شد وقت نداشتن اعضای خانواده برای یکدیگر بود اما اکنون این مساله به نوعی تغییر کرده و افراد به اجبار در خانه هستند و می‌توانند از این فضای به خوبی استفاده کنند.
دوران قرنطینه به مدیریت زمان نیاز دارد
وی عنوان کرد: برای کاهش مشکلات خانوادگی در دوران قرنطینه نیاز به مدیریت زمان است و به باید به دنبال سرگرمی‌ها و فعالیت‌های مشارکتی باشند تا همه اعضای خانواده در آن سهیم باشند.
ذال، مشارکت در آشپزی و سایر امور خانه را از فعالیت‌های لذت بخش جمعی در خانواده‌ها برشمرد و افزود: برای کاهش اضطراب والدین نیز افزایش آگاهی درخصوص ویروس کرونا می‌تواند کمک خوبی باشد.
وی با اشاره به لزوم تغییر سبک زندگی در شرایط کرونایی گفت: خانواده‌هایی که در حال حاضر با مشکل مواجه شده‌اند ناچار به اصلاح سبک زندگی براساس موقعیت فعلی جامعه هستند.
این روانشناس با بیان اینکه افزایش آمار مبتلایان به بیماری کووید ۱۹ دلیلی بر افزایش مشکلات خانواده‌ها نیست اظهار داشت: از ابتدای شیوع ویروس کرونا تماس با مرکز مشاوره بهزیستی بیشتر شده که نشان از آگاهی بیشتر خانواده به دریافت خدمات مشاوره‌ای دارد.
وی یادگیری شیوه گفت و گو بین والدین و فرزندان را از راه‌های مهم کاهش تنش در خانواده‌ها برشمرد و افزود: مطالعه بیشتر، نوازشگری، توجه کردن به جزئیات رفتاری یکدیگر و تمرکز بر اتفاقات مثبت زندگی از راه‌هایی است که می‌تواند منجر به ایجاد سبک زندگی سالم در خانواده شود.
انجام بیش از ۱۰ هزار مشاوره خانوادگی
مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی هم گفت: در ۹ ماه گذشته از سال جاری ۱۰ هزار و ۷۱ تماس مربوط به مشکلات خانوادگی با مرکز مشاوره این سازمان برقرار شده است.
علی عرب نژاد در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ سار افزود: این تماس‌ها در مقایسه با سال گذشته ۴۰ درصد افزایش یافته است.
وی گفت: بیشتری مشاوره‌ها درخصوص ارتباط با همسر یا موضوعاتی از قبیل اعتیاد، بی‌وفایی و پرخاشگری انجام شده است.
مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی افزود: از ابتدای امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا و نیاز روزافزون مردم به خدمات مشاوره روانشناختی، مرکز مشاوره تلفنی بهزیستی با شماره ۱۴۸۰ هر روز از ساعت ۸ تا ۲۴ فعال بوده است.
وی اظهار داشت: مشکلاتی که در مورد روابط بین فردی مطرح می‌شوند حاکی از نبود مهارت‌های ارتباطی، مهارت حل تعارض و مهارت گفت و گو بین همسران است که منجر به مشاجره و اختلاف بین آنان می‌شود.
اولین مورد ابتلا به کرونا در خراسان جنوبی اوایل اسفند ۹۸ در پی همه‌گیری جهانی این ویروس اعلام شد و پس از گذر خیزهای اول و دوم بیماری در فروردین و تیر امسال، روند بیماری کووید ۱۹ بار دیگر در مهر امسال صعودی شد که این روند تا آبان ماه ادامه داشت.
موارد بستری و فوت ناشی از بیماری کووید ۱۹ در آذر ماه و پس از اعمال محدودیت‌های جامع کاهش یافته است و اکنون از ۱۱ شهرستان خراسان جنوبی ۹ شهرستان در وضعیت نارنجی (پرخطر) و ۲ شهرستان در وضعیت زرد (متوسط خطر) قرار دارند.
مسوولان و متخصصان همچنان بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی به ویژه ماندن در خانه و پرهیز از تجمعات و دورهمی‌ها برای حفظ روند نزولی بیماری تاکید دارند.
تاکنون یک میلیون و ۹۲ هزار و ۶۱۷ بیمار مبتلا به بیماری کووید ۱۹ در کشور شناسایی شده و شمار جانباختگان قطعی این بیماری در کشور به ۵۱ هزار و ۷۲۸ نفر رسیده است.
