به گزارش روز پنجشنبه خبرنگار فرهنگی فرهنگ سار، هشت مارس برابر با ۱۸ اسفند، بر اساس تقویم جهانی یونسکو، روز جهانی زنان است، گرامی داشت از جنبشی کارگری در سال ۱۹۰۸ شروع و به رویدادی تبدیل شد که سازمان ملل متحد آن را به رسمیت شناخته است.
۸ مارس، ۱۹۰۸، ۱۵ هزار زن در شهر نیویورک آمریکا راهپیمایی کردند و خواهان ساعات کار کمتر، حقوق بیشتر و حق رأی شدند. اولین بزرگداشت این روز در سال ۱۹۱۱ در اتریش، دانمارک، آلمان و سوئیس برگزار شد. از سوی دیگر یکشنبه ۲۳ فوریه سال ۱۹۱۷ در تقویم میلادی قدیم زنان روسیه، در زمان جنگ برای نان و صلح، اعتصاب کردند و چهار روز پس از اعتصاب زنان، تزار ناچار به کناره‌گیری شد و دولت موقت حق رأی زنان را تضمین کرد، این روز در تقویم میلادی جدید برابر با ۸ مارس و روزی است که امروزه گرامی داشته می‌شود، در سال ۱۹۷۵ سازمان ملل متحد این روز به رسمیت شناخت.
امسال روز جهانی زن ۱۱۰ ساله می‌شود و مناسبتی است تا درباره زنانی که در تاریخ ادبیات اثرگذار بودند، کتاب بخوانیم.
درباره زنان نویسنده بیشتر بدانیم
زنان نامدار در تاریخ ادبیات جهان، بسیارند، ویرجینیا وولف، خواهران برونته، جین آستین و… که به جایگاه ماندگاری در ادبیات رسیده‌اند و نخستین زنان نویسنده در زمانه خود بوده‌اند تا کنون که دیگر نقش زنان اثبات شده است، این فهرست هر روز نامهای تازه تری را ثبت می‌کند. ادبیات به زنان این فرصت را داده است که خود را نشان بدهند اما روندی که به این مقصد رسیده، بسیار پرفراز و نشیب بوده است، مهرشید متولی مجموعه ای از گفت و گوهای زنان نویسنده در تاریخ معاصر جهان را در یک کتاب گردآورده و ترجمه کرده است.
کتاب گفت وگو با یازده نویسنده زن، صحبت‌های زنانی است که همگی دستاوردهای برجسته ادبی داشته و جوایز معتبری همچون نوبل، پولیتزر، گنکور و بوکر را کسب کرده‌اند. مارگارت آتوود، نویسنده کتاب سرگذشت ندیمه، ایزابل آلنده نویسنده مشهور اهل شیلی، سوزان سانتاگ، منتقد ادبی و هنری، تونی موریسون، نویسنده سیاهپوست صاحب نام که آثارش در میان پرفروش‌ترین کتاب‌های انگلیسی زبان جای دارند، سیمون دوبوار که او را بنیانگذار فمینیسم ادبی می‌دانند و… از نوشتن و نویسنده شدن سخن می‌گویند.
در این کتاب از مشکلاتی آگاه می‌شویم که یک نویسنده زن، در گذراندن زندگی و انتشار آثارش در برابر همکاران مرد دارد، از تاثیر و تاثری که نویسندگان فارغ از جنسیت بر یکدیگر دارند و از این نکته که کتاب‌ها این تقسیم‌بندی‌های محدود کننده در جهان را نمی‌پذیرند.
کتاب گفت و گو با یازده نویسنده زن اثر گروه مصاحبه‌شوندگان که خود از متخصصان کار خود بوده‌اند، توسط مهرشید متولی به فارسی برگردانده شده و نشر نیلوفر در ۳۱۲ صفحه آن را منتشر کرده است.
راوی خستگی ناپذیر پریان و جادوگران
جوآن کاتلین رولینگ، مشهور به جی کی رولینگ، خالق پرفروش‌ترین اثر نوجوان در تاریخ جهان، در تابستان ۱۹۶۵ در لندن، متولد شد.
پدرش مهندس و مادرش تکنسین بود. جوآن از کودکی کتاب خواندن را شروع کرد و دوست داشت نویسنده شود. وی در سال ۱۹۹۰ در رشته ادبیات فرانسه از دانشگاه اکستر انگلستان فارغ‌التحصیل و در سازمان عفو بین‌الملل به‌عنوان مترجم و منشی مشغول به کار شد.
در سال ۱۹۹۳، رولینگ که شغل خود را ازدست‌داده بود و پس از جدایی از همسرش با افسردگی دست‌وپنجه نرم می‌کرد، سعی کرد با نویسندگی خودش را آرام کند و روی داستان هری پاتر که ایده‌ی آن سه سال قبل در ذهنش شکل‌گرفته بود کار کند، حدود یک سال گذشت تا کتابش را بنویسد. بعدازاینکه کتابش را تمام کرد آن را برای انتشارات مختلف فرستاد تا آن را چاپ کنند. ۱۲ ناشر با چاپ کردن کتاب او مخالفت کردند. رولینگ ناامید نشد و باز هم نوشته خود را برای ناشران دیگر می‌فرستاد. ماه‌ها بعد، انتشاراتی به نام بلومزبری پذیرفت که کتاب رولینگ را منتشر کند.
اولین کتاب رولینگ به نام هری پاتر و سنگ جادو در ژوئن ۱۹۹۷ در ویترین کتاب‌فروشی‌ها قرار گرفت و بیش از ۱۲۰ میلیون نسخه فروخت و این گونه زندگی او برای همیشه تغییر کرد و او در زمره تاثیرگذارترین زنان نویسنده جهان و ثروتمندترین اشخاص جای گرفت.
کتاب ایکه باگ، آخرین اثر منتشر شده از رولینگ است که در دوران کرونا، در فضای مجازی به طور رایگان منتشر شد.
این کتاب روایت سرزمینی کم‌وبیش آباد و ثروتمند به نام کورنیکوپیا (شاخ نعمت، که در اساطیر یونان نماد فراوانی و رونق است) با مردمی سختکوش است که پادشاهی مغرور و زورگو فرمانروای آن است و دو دوست و مشاور نااهل و طماع و فاسد دارد که با چاپلوسی و فریبکاری، زمام امور کشور را به دست می‌گیرند و بر جان و مال مردم مسلط می‌شوند، آنها با دروغ‌بافی مردم را از هیولایی به نام ایکه‌باگ که شاید اصلاً وجود خارجی نداشته باشد، می‌ترسانند.
اما نجات دهنده کیست؟ دختری شجاع و دانا در یتیم‌خانه که او را از پدر و مادرش جدا کرده اند و در جست وجوی برادر فراری‌اش هستند یا برادری که از دست شاه گریخته است؟
ایکه باگ توسط ویدا اسلامیه که درسال‌های اخیر مترجم تخصصی آثار رولینگ بوده است با همکاری نیوشا آقاکثیری، ترجمه شده است و نشر کتابسرای تندیس در ۳۲۰ صفحه آن منتشر کرده که با استقبال مخاطبان رو به رو شده است.
زنی نامدار که در سایه مرد زندگی‌اش نماند
روز جهانی زن، با درگذشت یکی از مهم‌ترین زنان نویسنده در تاریخ ادبیات ایران هم‌زمان است، سیمین دانشور، استاد و پژوهشگر برجسته رشته ادبیات و زبان فارسی منتقد ادبی، مترجم، ۸ اردیبهشت ۱۳۰۰ خورشیدی در شیراز، متولد شد او فرزند محمدعلی دانشور پزشک نامدار و قمرالسلطنه حکمت، مدیر هنرستان دخترانه و نقاش، بود.
سیمین مقاطع ابتدایی و دبیرستان را در مدرسه انگلیسی مهرآیین تحصیل کرد و در امتحان نهایی دیپلم شاگرد اول کل کشور شد، او دکترای ادبیات و علوم انسانی گرفت و عضو هیأت علمی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران با رتبه علمی استاد تمام بود که در سال ۱۳۵۸ بازنشسته شد. دانشور، نخستین رئیس کانون نویسندگان ایران پیش از پیروزی انقلاب اسلامی است
در ۱۳۲۷ مجموعه داستان کوتاه آتش خاموش را منتشر کرد که نخستین مجموعه داستانی است که به قلم زنی ایرانی چاپ شده‌است. او در همین سال، در حالی که در اتوبوس از تهران راهی شیراز بود با جلال آل‌احمد نویسنده و روشنفکر ایرانی آشنا شد و دو سال بعد با او ازدواج کرد.
سیمین دانشور که تألیف بیش از ۱۳ کتاب و ترجمه ۲۰ کتاب را نیز در فعالیت‌های پژوهشی خود دارد، ۱۸ اسفند سال ۱۳۹۰ خورشیدی در تهران به دلیل کهولت سن و آنفولانزا از دنیا رفت.
شخصیت ادبی این زن نویسنده، بسیار اهمیت دارد، تا جایی که هوشنگ گلشیری (۱۳۱۶-۱۳۷۹) یکی از مهم ترین چهره های ادبی در داستان نویسی ایران، درباره کتابی مفصل نوشت.
جدال نقش با نقاش، بررسی آثار داستانی سیمین دانشور از سووشون تا آتش خاموش را در خود دارد، سوال اصلی گلشیری در این کتاب این است که دانشور چگونه می‌تواند به رغم نقش گذار و نقش زن که تحمیل شده از سوی دنیای مردانه است، از نقش گذار و نقش زن برگذرد و اندیشه سنت‌گرای جلال آل‌احمد عبور کند.
این کتاب شامل سه فصل و یک پیوست از زندگی نامه و گفتگوی دانشور و گلشیری است.
جدال نقش با نقاش، نوشته هوشنگ گلشیری در ۲۷۵ صفحه توسط نشر نیلوفر منتشر شده است.
