مهدی مطهر تهیه‌کننده فیلم‌های حاضر در مجموعه «بعد از جنگ» که در سینماهای هنروتجربه درحال اکران است در گفت‌وگو با خبرنگار سینمایی فرهنگ سار درباره ساخت این فیلم‌ها، گفت: علاقه‌ای شخصی به فضای فیلم‌های اپیزودیک دارم، اولین فیلم بلند سینمایی هم که ساختم فیلمی اپیزودیک به نام «آگوست» بود که شامل سه فیلم کوتاه درباره غصه‌های مردم عراق، سوریه و کردستان می‌شد. این سه فیلم کوتاه به صورت جداگانه ساخته شده بود که به دلیل تشابه تم، به صورت یک فیلم بلند سینمایی درآمده و در جشنواره جهانی فیلم فجر هم موفق ظاهر شد.
وی افزود: در ادامه این اتفاق، از مجموعه فیلم‌هایی که در سوریه ساخته بودم، سه فیلم به لحاظ فضا و تم می‌توانستند درکنار هم قرار گیرند به همین دلیل با دوستان موسسه هنروتجربه برای اکران هم‌زمان آن‌ها صحبت کردم. چون این سه فیلم، فیلم‌های پرافتخاری بوده و در جشنواره‌های مختلف هم پذیرفته شده بودند، اکران بسته‌ای آن پذیرفته شد تا توفیق و شانس حضور در فضای هنروتجربه را پیدا کنیم.
تهیه‌کننده «بهمن عزیزم» درباره فیلم‌های ارایه شده در مجموعه «بعد از جنگ» اظهار کرد: کارگردانان آن‌ها، سه فیلمساز جوان هستند که ماهان خمامی‌پور با فیلم «شبیه‌سازی آقای زرد»، امیر اصانلو با فیلم «پیرمرد و خواننده» و حسین نشاطی با «سایه‌های روشن» در بسته «بعد از جنگ» حضور دارند.
وی درباره داستان مستندها خاطرنشان کرد: «سایه‌های روشن» قصه چند خانم سوری و جنگ‌زده است که در کارخانه آب کار می‌کنند و دلواپسی‌ها و دغدغه‌هایی دارند، «شبیه‌سازی آقای زرد» همانطور که از نامش پیداست قصه یک مرد زردپوش عجیب و غریب در حلب است که هر کسی چیزی درباره‌اش می‌گوید، بعضی‌ها می‌گویند نفوذی بشار اسد است، بعضی‌ها می‌گویند از مسلحان بوده و بعضی دیگر می‌گویند شیاد است.
این تهیه‌کننده ادامه داد: فیلم سوم «پیرمرد و خواننده» اپیزودی درباره یک پیرمرد عجیب و غریب در حلب است که کلکسیون ماشین‌های قدیمی دارد و در کنار این کار، برای مردم سوریه لوازم آرایشی تولید می‌کند. او در فیلم یک جمله عجیب دارد که می‌گوید «درست است که نمی‌توانم اسلحه به دست بگیرم چون پیر هستم و یا اعتقادی به اسلحه ندارم ولی می‌توانم رنگی از زیبایی، روی صورت زن‌های جنگ‌زده سوریه بپاشم»، این کاراکتر خیلی خاص است.
مطهر درباره استقبال مردم از اکران فیلم‌های «بعد از جنگ» عنوان کرد: شیوع ویروس کرونا و فاصله‌ای که میان اکران اولیه و ثانویه این فیلم‌ها افتاد بر فروش تاثیر منفی گذاشته ولی در هر صورت اکران این فیلم‌ها برای فیلمسازان ماندگار شده و آن را به یاد می‌سپارند. فکر می‌کنم فیلمسازان دوست دارند که مردم بهای فیلم‌شان را در گیشه پرداخت کرده و در سالن سینما به تماشا بنشینند.
تهیه‌کننده «شورش علیه سازندگی» درباره آرشیوی نبودن این فیلم‌ها بیان کرد: بعضی از فیلم‌های سوریه‌ای آرشیوی هستند ولی این سه کارگردان، خود در فضای جنگ بوده و سوژه‌ها را لمس کرده‌اند و خودشان تصاویر را ضبط کرده اند.
مطهر درباره سختی‌های فیلمسازی در سوریه تاکید کرد: یکی از موضوعاتی که وجود دارد، حمل‌ونقل از تهران به سوریه، دیگری اسکان و در آخر امنیت فیلمسازان است. به نظر من بحث امنیت به بازیگوشی بچه‌ها ربط دارد چون اگر پروتکل‌ها را رعایت کنند و خیلی بازیگوشی نکنند، ما هم جاهای ناامن نمی‌رویم ولی به طور کلی ریسک حضور در سوریه بالاست.
وی درباره فیلمبرداری در دوران شیوع ویروس کرونا خاطرنشان کرد: به نظر من کرونا به ما نشان داد که مرگ اگر بخواهد به سراغت می‌آید، می‌توانی در معرکه باشی و کاری به کارت نداشته باشد ولی در تهران در خانه نشسته باشی و سراغت را بگیرد. لذا از نظر کرونا خیلی دل‌مشغولی وجود ندارد.
مستندسازان آماده رویارویی با اتفاقات و خطرات گوناگون هستند
تهیه‌کننده مستند «تئوریسین خشونت» با اشاره به کار کردن مستندسازان در شرایط سخت اظهار کرد: آن‌ها می‌توانند با کم‌ترین امکانات و بیشترین ساعت کاری در شرایط سخت کار کنند. من امکانات بالایی برای آن‌ها فراهم نکردم، خودشان خیلی کم توقع هستند و آماده رویارویی با اتفاقات و خطرات گوناگون هستند حتی خیلی از مستندسازان حاضرند جان‌شان را کف دست‌شان گرفته و حتی به یمن بروند تا اتفاقی مستند را به ثبت برسانند.
مطهر با تاکید بر انسانی بودن موضوع این مستندها، تصریح کرد: خیلی از موضوعاتی که در هر کشوری رخ می‌دهد، می‌تواند به چارچوب و مرزهای همان کشور محدود شود ولی مفاهیمی وجود دارند که مخاطب آن جهانی‌ست مثل مرگ، جنگ و آوارگان. کسی در دنیا وجود ندارد که بگوید من نمی‌دانم جنگ چیست، شاید بگوید من جنگ را ندیده‌ام ولی همه با پدیده جنگ آشنا هستند. همچنین خیلی از اتفاقاتی که در کشور ما یا اطراف افتاده است، فقط مختص فهم مردم همان کشور است ولی موضوعاتی مثل جنگ مخاطب بین‌المللی زیادی را با خود همراه می‌کند. طبیعتا به فیلمساز ربط دارد که با بسته‌بندی، نگاه دقیق و حفظ انصاف و عدالت تصویر و نگرش خود را از آن واقعه نشان دهد، خیلی به لحاظ انسانی ثبت شدن خاطره و اتفاقاتی که در آن منطقه‌ها افتاده است اهمیت دارد، نباید اجازه دهیم این اتفاقات در ذهن قربانیان، دفن شده بلکه باید در غم‌شان شریک باشیم.
تهیه‌کننده مستند «فرمانده» در پایان درباره حضور مستندسازان در سینما خاطرنشان کرد: دهه هفتاد و هشتاد، عمده فیلمسازان یا از تئاتر می‌آمدند یا از ابتدا در فضای سینما حضور داشتند ولی چند سالی است که خیلی محسوس، هم عوامل سینما، هم کارگردانان، از مستندسازان هستند و به نظر من این موضوع اتفاق عجیبی‌ست. نصف کارگردانان امسال مانند آرش انیسی، سیاوش سرمدی، ارسلان امیری و حتی فیلمسازان با تجربه‌تر چون محمدحسین مهدویان سابقه مستندسازی دارند. حتی در تدوینگران و فیلمبرداران نام مستندسازان وجود دارد، این هم ظرفیت مستندسازی ایران و هم خیز بلند مستندسازان را نشان می‌دهد که برای فیلم سینمایی ساختن آماده هستند. نکته مهم‌تری که وجود دارد این است که اساسا محتوای فیلم بچه‌هایی که مستندساز هستند و فیلم سینمایی کار می‌کنند دغدغه‌مندتر است.
