همه آنهایی که از حماسه ۹ دی آسیب دیدند و یا به سود مورد انتظار خود نرسیدند، برای تحریف این حماسه هم تلاش می کنند تا با ایجاد تشکیک و تردید و حساسیت زدایی، زمینهای را فراهم کنند که چنین حماسه بزرگی از حافظه تاریخی ملت حذف شود.
همه آنهایی که از حماسه ۹ دی آسیب دیدند و یا به سود مورد انتظار خود نرسیدند، برای تحریف این حماسه هم تلاش می کنند تا با ایجاد تشکیک و تردید و حساسیت زدایی، زمینهای را فراهم کنند که چنین حماسه بزرگی از حافظه تاریخی ملت حذف شود.
حماسه نهم دی ماه و حضور عاشورایی مردم حماسه ساز و ولایتمدار ایران اسلامی در راهپیمایی ۹ دی ماه ۱۳۸۸، نقطه عطفی در تاریخ انقلاب به حساب میآید. حماسه ۹ دی نماد عزّت، استقلال و بصیرت مردمی است که تا پای جان برای حفظ اصول اسلام و آرمانهای انقلاب ایستاده اند و با صدای رسا اعلام کردند که اگر دشمن در برابر دین آنها بایستد.
به همین مناسبت در پاسداشت یوم الله ۹ دی با دکتر احمد امامی، کارشناس مسائل سیاسی و عضو شورای نویسندگان «مجموعه ۹ جلدی دایره المعارف فتنه ۸۸» به گفت و گو نشسته ایم که مشروح آن را در ادامه می خوانید:
بصیرت: حماسه ۹ دی سال هشتادوهشت چه شاخصه هایی داشت که می توانند همچنان در مسیر حرکت ملت ایران مورد توجه قرار گیرند؟
هر ملتی در روند تکاملی و تاریخی خود با رخدادهایی مواجه میشود که برخی از آنها به جهت ماهیت، ابعاد و آثار میتوانند این روند تکاملی را استحکام بخشند و شتاب دهند و یا عاملی بازدارنده باشند و سبب انحراف آن شوند. از این رو، برخی از این حوادث، نقطه عطفی در تاریخ تحولات یک ملت و یک کشور تلقی میشوند. وقایع سال ۸۸ و حماسه نهم دی ماه بر همین اساس قابل ارزیابی هستند.
با این حال، برای پاسخ به این سئوال ابتدا باید انتخابات ۱۳۸۸ و وقایع پس از آن را واکاوی نمود. وقایعی که کشور را با یک فتنه عمیق مواجه ساخت.
در یک مرور اجمالی این گزاره ها را می تواند مورد بررسی قرار داد.
اینکه چگونه برخی از بازیگران داخلی انتخابات، یعنی بعضی از نامزدها و حامیان آنها، با اجرای سناریوهای پیش از انتخابات و اعتراض به نتیجه انتخابات و همچنین اصرار بر ابطال انتخابات و اردوکشی های خیابانی و اغتشاشات، بستری را فراهم کردند تا دشمن برای اجرای برنامهها و اهداف خود امیدوار شود!
چه نسبتی میان سناریوهایی است که پیش و پس از انتخابات ایران اجرا شد، با آنچه که آمریکاییها در برخی از کشورها با عنوان «انقلابهای رنگی» و یا «انقلابهای مخملی» راه اندازی و مدیریت کرده بودند؟ جالب است که همه آنها در بستر انتخابات پیاده شده و به براندازی نظام سیاسی و جابجایی قدرت ختم گردیدهاند.
چرا و چگونه در سال ۸۸، استراتژی شیطان بزرگ از «براندازی نظام» ایران، ظاهرا با ادبیات اوباما، رئیس جمهور جدید آمریکا تغییر میکند و تنها دو ماه پس از راهیابی وی به کاخ سفید، در پیام نوروزی به ملت ایران و یا در نامه محرمانهای که پیش از برگزاری انتخابات به رهبر انقلاب مینویسد، از «تعامل و گفتوگو»ی مستقیم با ایران سخن میگوید؟ خود و همه مقامات کاخ سفید و حتی رسانههای وابسته به آن بر مواضع محتاطانه مبنی بر عدم دخالت در انتخابات اصرار دارند، اما با شروع اعتراض موسوی و کروبی به نتایج انتخابات و با آغاز آشوبهای پس از انتخابات اعلام میکنند که در کنار معترضان هستند و به شیوههای مختلف از آنها حمایت میکنند؟!
چرا با وجود نشانههای دخالت بیگانگان، بازیگران داخلی، تدابیر رهبری و راهکارهای قانونی را نادیده گرفتند و بستر را برای فعالیت دشمن و سفارتخانههای دول اروپایی در دامن زدن به فتنه فراهم کردند و برخی از کشورهای عربی منطقه را هم در این زمینه به طمع می اندازند؟!
چه شد که همه معارضان و مخالفان نظام داخل و خارج کشور، از انجمن پادشاهی و سلطنت طلبان، گروهک های ضدانقلاب و منافقین، احساس کردند فرصتی برای آنها فراهم شده تا ناکامیهای سی ساله خود را جبران کنند و نیروهای خود را به میدان می فرستند تا از نظام و ملت ایران انتقام بگیرند؟!
و بالاخره در یک کلام، چگونه انتخابات «بهانه» می شود تا «اصل نظام» نشانه و هدف قرار بگیرد؟!
تحلیل و فهم این نکات کمک میکند به درک بیشتر حماسه ۹ دی و اینکه این حماسه چه نقشی در فرایند تکاملی انقلاب و پیشرفت و تعالی ملت ایران دارد.
یکی از مهمترین مشخصههای حماسه ۹ دی در این زمینه، معرفت دینی ملت ایران است. ۹ دی، تجلی ایمان و اعتقاد مردم به ارزشهای دینی و حراست از دستاورهایی بود که با این ارزشها پیوند خورده است. این حماسه با حرکت خودجوش مردم در اعتراض به حماقت فتنه گران در ۶ دی ماه رقم خورد. دشمنان در این روز با یورش به نمادهای عاشورا و محرم نشان دادند که همه باورهای اعتقادی ملت ایران و هویت نظام را هدف گرفتهاند. ملتی که درس زندگی را از مکتب عاشورا دارد و با محرم و صفر، انقلاب اسلامی را به پیروزی رسانده است. با آموزههای همین مکتب، نظام و ساختارهای آن را مستقر کرده است، طبیعی بود که به این ماجراجویی واکنش مناسب نشان دهد. از اینرو، با حماسه ۹ دی، زنگ پایان این فتنه را نواخت و مسیر تکاملی انقلاب و نظام را هموار کرد.
شاخصه مهم دیگر حماسه ۹ دی، بصیرت سیاسی ملت ایران است. پس از بیانات رهبر نقلاب در خطبههای نماز جمعه تاریخی ۲۹ خرداد، صفبندی ها، شفافتر شد و به تدریج بسیاری از هواداران نامزدهای معترض هم صف خود را از معترضان و اغتشاش گران جدا کردند. به گونهای که در فراخوانهای بعدی برای اعتراضات خیابانی، دیگر از آن جمعیت انبوه ۲۵ خرداد و نظایر آن خبری نشد و تجمعات اعتراضی به صورت محدود و پراکنده برگزاری می شد.
مردم، شاهد بودند که یک مطالبه ای که مسیر قانونی دارد، از بستر غیرقانی دنبال میشود، قدرتهای بزرگ و کوچک اکنون به طور آشکار در کنار جریان فتنه و آشوب قرار گرفته اند، مردم بیگناه، آماج حمله آشوبگران قرار میگیرند و کشته و مصدوم میشوند، مراکز دولتی و خصوص و اموال عمومی تخریب می شود و حتی مساجد و مکان های مذهبی هم به آتش کشیده میشود، ناامنی و هرج و مرج در حال فراگیر شدن است و همه اقشار مردم آسیب میبینند. حرمتشکنی در ابعاد مختلف از سوی آشوبگران انجام شد و این حرمت شکنیها در سایه سکوت نامزدهای معترض انتخابات و حامیان آنها ادامه پیدا میکند.
بیانیه های تحریک کننده موسوی و کروبی، نامه ها و ادعاهای بیاساس کروبی در باره بازداشتگاهها، مانع از پایان یافتن این ماجراجوییها شده است. فتنه بسیار عمیق بود. مردم ایران ۳۰ سال کشمکش این ملت و نظام را با دشمنان تجربه کرده بودند و اکنون اجتماع همه آنها را در یک ماجرا ناظر بودند. با این همه، مردم منتظر یک فرصت مناسب بودند. نهم دی ماه تجلی دشمن شناسی و بصیرت سیاسی ملت ایران بود که پس از یک کارزار ۲۰۰ روزه در جنگ نرم که از روز ۲۳ خرداد شروع شده بود، به این غائله پایان دهند و مسیر را برای ثبات سیاسی نظام و استحکام ارکان آن و استمرار روند پیشرفت و تعالی ملت هموار کنند.
دشمن شناسی و ایستادگی در برابر فتنه و تهدید، ویژگی دیگر ۹ دی است. ملت ایران از آغاز پیروزی انقلاب و استقرار نظام، با توطئه های زیادی مواجه شد و برخی از آنها مختصات فتنه را داشتند. در همه این وقایع، با درک درست از دشمن و تحلیل درست از تهدیدات، در سایه تدابیر امام و رهبری، از آنها عبور کرد. البته هزینههای زیادی متحمل شد، اما درسها و تجربیات ارزشمند کسب کرد که ضریب هوشمندی این ملت را افزایش داد. ۹ دی تجلی دوباره همین ویژگی و درسها و تجربیات آموخته شده بود.
شاخصه دیگر ۹ دی، اصل وفاداری است. وفاداری مردم به اسلام، به گفتمان انقلاب، به امام خمینی و راه آن بزرگوار، به قانون اساسی و اصول مترقی آن، پایبندی به عهدی که با امام خود برای پشتیانی از ولایت فقیه و دفاع از ارزش های و دستاوردهای انقلاب بسته بود.
یکی دیگر از وجوه بارز نهم دی ماه، تجلی دوباره وحدت و انسجام ملی بود. همه اقشار ملت آمده بودند. حتی کسانی که به نامزدهای معترض هم دلبستگیهایی داشتند و یا به آنها رای داده بودند، در این حماسه حاضر شدند و از فتنه و فتنه گران بیزاری جستند. این ویژگی، درس و تجربه انقلاب اسلامی بود که در پیروزی و استمرار آن نقش اساسی داشته است. همان کلید واژه ای که معمار کبیر انقلاب در فرازی از وصیت نامه سیاسی الهی خود آن را یکی از دو «رمز پیروزی» و بقای انقلاب دانسته و مردم و نسلهای آینده را به آن توصیه نمود.
بصیرت: پیام اصلی مردم در قیام ۹دی خطاب به چه اشخاص و جریانهایی بود؟
قیام نهم دی ماه همه بازیگران داخلی و خارجی را که در این فتنه نقش داشتند، مخاطب قرار داده است. هر کدام به میزان سهمی که در بسترسازی فتنه و استمرار و عمق بخشی به آن موثر بودند، مخاطب بودهاند. اما به نظر می رسد که مخاطب اصلی، نیروهای دورن نظام و نسل آینده است. باید اسناد فتنه ۸۸ و مجموعه برنامه ها و اقدامات استراتژیست های غربی و اتاق های فکر در آمریکا بازخوانی شود. همان کهنهکاران سیاسی خارجی آمریکا که در تشکیلات «کمیته خطر جاری» در سال ۲۰۰۴ میلادی، نسخه براندازی نرم نظام ایران را در گزارشی با عنوان «ایران، نگرشی تازه» مینویسند و یا در گزارش ۱۶۰ صفحهای مرکز «سابان» با عنوان «کدام مسیر به سمت ایران؟» برای انقلاب مخملی در ایران راهکار میدهند و در آستانه انتخابات آن را منتشر میکنند و در همه این ها بر یارگیری از نیروهای درون نظام و لزوم بهکارگیری «رهبران محلی» برای براندازی تاکید میکنند.
وقایع سال ۸۸، آخرین نسخه تهدید و فتنه نیست. ملت ایران در راهی که در پیش گرفته است، هنوز باید گردنههای پر پیچ و خمی را طی کند. نسل حاضر و نسلهای آینده در صورتی می توانند این مسیر تعالی و پیشرفت را با کمترین هزینه طی کنند که گذشته را خوب بشناسند، آینده را خوب ببینند و درسها و عبرت های تاریخی خود را به خوبی آموخته باشد. در این صورت است که دشمن نخواهد توانست از درون یارگیری کند و یا رهبرانی محلی برای براندازی نظام پیدا کند.
بصیرت: آیا حماسه ۹ دی ظرفیت الگودهی در حوادث و تحولات سیاسی مشابه را دارد؟ در طول ۱۱سال گذشته آیا این الگودهی موفق بوده؟
حماسه ۹ دی، مانند هر پدیده مشابه دیگری، درسها و عبرتهایی دارد که آموزنده، الهام بخش و الگودهنده هستند. اما آنچه که باید مورد توجه قرار گیرد این است که راهبردها، شیوهها و ابزارهای دشمنان علیه ایران همواره در حال تغییر و به روز رسانی هستند و هر بار نیز پیچیده تر می شوند. همان طور که عرض شد، فتنه ۸۸ آخرین تهدید دشمنان نبوده و نیست، اما در ۱۱ سال گذشته، اتفاقی با مختصات مشابه فتنه ۸۸ رخ نداده است که بتوان یک مقایسه تطبیقی از میزان موفقیت آموزه های ۹ دی در حوادث بعدی ارائه کرد. شاید وقایع دی ماه سال ۹۶ و آشوب هایی که در تهران و چند شهر کشور رخ داده، نمونه قابل ارزیابی در این زمینه باشد، اما از نظر ماهیت، گستره، عناصر و بازیگران، اهداف، پیامدها و مجموعه اقدامات، با فتنه ۸۸ فاصله بسیار دارد. این آشوب اگرچه، توانست آسیبهایی وارد کند و خساراتی را به مردم و کشور تحمیل نماید، اما حتی دشمن هم میداند با این حرکتهای ایذایی و محدود و البته آشکار، نمیتواند راهبردهای اصلی خود برای براندازی نظام و یا تغییر ماهیت آن را دنبال کند و مانع پیشرفت ملت ایران شود. با این حال، تردیدی نیست که آموزهها و شاخص ها ۹ دی در رویکرد و رفتار مردم در مواجهه با این واقعه و یا اقدامات نهادهای حاکمیتی در مقابله با این آشوب موثر بوده است. از اینرو، باید حماسه ۹ دی را پاس داشت و شاخصههای آن را که سبب مهار فتنه ۸۸ شد، به تناسب تحولات و تهدیدات دگرگون شونده، پیچیده و البته پنهان دشمن، تقویت و به روز نمود.
بصیرت: چه جریانهای فکری و رسانه ای به دنبال این هستند که چنین حماسه بزرگی از حافظه تاریخی ملت ایران حذف شود؟
فتنه هایی مانند آنچه در سال ۸۸ رخ داد، طراحان و بازیگرانی دارد که با ایجاد فتنه و آشوب، به دنبال اهداف خود هستند. با این حال، همیشه شاید اشخاص و جریان هایی هم هستند که ممکن است نقش فعالی نداشته باشند، اما از تغییراتی که در نتیجه این ماجراجویی ها شکل می گیرد، سود می برند و رضایتمندی دارند. این موضوع را می توان در مواضع و رویکردها و عملکردهای آنها در مناسبت ها و ادوار مختلف به راحتی جستجو کرد و فهمید. همه اینها در یک موضوع اتفاق نظر دارند و آن به فراموشی سپردن درس ها و عبرت های حماسه های بزرگی مانند ۹ دی است.
بزرگ ترین مانع بر سر راه آنها، زنده بودن آن حماسه و جریان داشتن آن است که تهدید زدا هستند و سبب خنثی سازی فتنه می شوند. همه آنهایی که از حماسه ۹ دی آسیب دیدند و یا به سود مورد انتظار خود نرسیدند، برای تحریف این حماسه هم تلاش می کنند تا با ایجاد تشکیک و تردید و حساسیت زدایی، زمینهای را فراهم کنند که چنین حماسه بزرگی از حافظه تاریخی ملت حذف شود.
راه مقابله با این جریان و خنثی سازی تلاش های آنها، این است که حماسه ۹ دی به یک گفتمان تبدیل شود. تلاش زیادی برای پاس داشت این حماسه در سال های گذشته انجام شده است، اما هم این تلاش ها به نظر می رسد کافی نبوده و هم حماسه ۹ دی و هم شاخصه های آن این ظرفیت را دارند که به صورت یک گفتمان رایج تبدیل و ترویج شود. مبتنی بر همین گفتمان و آموزه ها و عبرت های آن، ضریب آمادگی در برابر تهدیدات و فتنه های بعدی افزایش خواهد یافت.
گفتگو از وحید قاسمی
منبع: بصیرت