به گزارش روز شنبه گروه فرهنگی فرهنگ سار، کتاب‌ها روی تصمیمات فرهنگی سرزمین ما تاثیر دارند، نمایندگان مجلس شورای اسلامی به عنوان نهاد تصمیم‌گیرنده درباره هفته کتاب، چه نظری داشته‌اند؟
به عقیده بسیاری از نمایندگان سیاست‌های حوزه کتاب به قدر کافی تاثیرگذار نبوده است.
درباره فرهنگ کتاب و کتابخوانی مشکلات اساسی و عدیده ای داریم
حجت‌الاسلام و المسلمین احمدحسین فلاحی سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با ستاد خبری بیست و هشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، درباره مشکلات حوزه کتاب و ترویج مطالعه گفت: ما درباره فرهنگ کتاب و کتابخوانی مشکلات اساسی و عدیده ای داریم؛ البته برخی مطالعه در فضای مجازی را نوعی کتابخوانی می دانند، ولی متأسفانه خواندن محتوا در این فضا به هیچ وجه مطالعه عمیق محسوب نمی‌شود.
وی افزود: اینکه مردم در شبکه های اجتماعی اخبار را در کانالی ببینند و به گروهی سرکشی کنند مطالعه محسوب نمی‌شود زیرا مطالعه تعریف خاص خود را دارد.
نماینده مردم همدان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: مطالعه منسجمی که از یکجا شروع و به یک جای دیگر ختم شود و نتیجه‌گیری داشته باشد فقط در کتابخوانی محقق می‌شود.
فلاحی گفت: ما در بحث فرهنگ کتابخوانی مشکل داریم ضمن اینکه در بحث طراحی کتاب هم باید رویه فعلی تغییر پیدا کند. شرقی‌ها در بحث جذابیت، در طراحی کتاب و روان بودن قلم مشکل دارند و اصولاً در فرهنگ شرقی هر کسی که سخت نوشته و سخت سخن بگوید باسواد محسوب می‌شود در حالیکه این موضوع در جامعه غربی به دلیل آنکه آنها به دنبال نفوذ در قلوب هستند برعکس است. زیرا هر کسی که در جامعه غربی روان بگوید و بنویسد بازار دارد و همین موضوع باعث شده فرهنگ پذیرش کتاب در کشور ما پایین بیاید.
سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی گفت: مردم وقتی مقابل ویترین کتابفروشی طرح جلد کتاب‌ها را مشاهده می‌کنند متوجه بی‌احساس بودن آنها می‌شوند، ضمن اینکه قلم ها روان نیست و محتوا هم غیرقابل فهم است؛ لذا باید به سمتی برویم که جامعه را با جذابیت منابع آشنا کرده و محتوا را روان تر کنیم.
فلاحی بیان کرد: وقتی اعلام می‌شود که انبیاء الهی مأمور شده اند با مردم براساس عقل شان سخن بگویند، تکلیف مشخص است. لذا باید به سمت روان بودن سخن و قلم حرکت کنیم که لازم است این رویه در بازار کتاب و نشر نیز اصلاح شود.
حجت‌الاسلام و المسلمین فلاحی در پاسخ به این سوال که طرح های فصلی فروش کتاب همچون عیدانه، تابستانه و پاییزه کتاب چه میزان تاثیری بر ترویج کتابخوانی دارند، عنوان کرد: قطعا اینگونه طرح ها و اقدامات در راستای ترویج کتابخوانی خوب و تاثیرگذار است و باید برای افزایش مطالعه در جامعه ادامه دار باشند.
نسل امروز با کتاب بیگانه شده است
سمیه رفیعی نماینده مردم تهران، شمیرانات، ری، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی درباره مشکلات حوزه کتاب و ترویج مطالعه گفت: جامعه ایرانی در طول تاریخ همواره اهل فرهنگ بوده است اما متأسفانه در دهه های اخیر شرایط به سمتی رفته که نسل امروز با کتاب بیگانه شده اند که این امر نیازمند تحلیل عمیق و بررسی موشکافانه است.
وی افزود: در کشورهای دیگر و عمدتاً غربی مشاهده می‌کنیم که افراد جامعه حتی در فرودگاه ها، اتوبوس ها و قطارهای شهری کتاب به دست داشته و سعی می‌کنند خود را با آن مشغول کنند.
این نماینده مجلس شورای اسلامی بیان کرد: متأسفانه وقتی جامعه فعلی ایرانی را می‌بینیم متوجه می‌شویم که آنها به صورت مستمر تلفن همراه و تبلت در دست دارند که این موضوع شرایط را نگران‌کننده کرده است.
نماینده مردم تهران، شمیرانات، ری، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی همچنین گفت: باید در مورد پارادایم‌های فرهنگی در کشورمان، فکری اساسی کنیم. در بازار نشر اوضاع خوبی نداریم و نیازمند راهکار کارشناسی و دقیق برای برون رفت از مشکلات حوزه کتاب و کتابخوانی هستیم.
رفیعی طرح های فصلی فروش کتاب و همچنین برگزاری هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران را مفید دانست و گفت: امیدوارم با برگزاری اینگونه طرح ها از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شاهد ترویج کتاب و کتابخوانی در جامعه باشیم و به دنبال آن افزایش سرانه مطالعه را در کشور رقم بزنیم.
ترویج کتاب ابزار ویژه خود را نیاز دارد
حجت‌الاسلام و المسلمین محمد صفری عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس شورای اسلامی، درباره کتاب و کتابخوانی بیان کرد: علی‌رغم همه تأکیدات قرآن و روایات مختلف دینی بر مطالعه و کتابخوانی، حتی فرهنگ و آداب و رسوم هم مؤید این مسئله است که در کشور ما چندان به این موضوع توجه نشده است. البته ممکن است به دلایل اولویت‌دار سیاسی، جنگ و اقتصادی بوده که مطالعه کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
وی افزود: اگر بخواهیم موضوعی را در جامعه تبدیل به فرهنگ و گفتمان عمومی کنیم لازم است از ابزارهای خاص خودش استفاده کنیم.
عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: سیاست‌های تشویقی چندان نتوانسته به مطالعه و کتابخوانی کمک کند؛ زیرا سبک زندگی مردم تغییر کرده است. حتی در دو دهه اخیر به دلیل ورود تکنولوژی‌های روز به ایران چالشی بین سنت و مدرنیته به وجود آمده و ما نتوانستیم این خلا را به درستی مدیریت کنیم، ولی نیاز داریم که این پیوست فرهنگی را در برنامه‌های کاری خود لحاظ کنیم.
او در ادامه گفت: ما امروز از ابزار قدرتمندی به نام صدا و سیما غافل هستیم در حالیکه این ابزار می‌تواند به عنوان رسانه‌ای بسیار قوی مبحث کتاب را به یک فرهنگی عمومی در جامعه تبدیل کند؛ چرا که در فرهنگ دینی ما به آن تاکید شده و لازم است هرچه سریع‌تر این نقیصه را در فرهنگ عمومی رفع کنیم.
نماینده مردم رودسر و املش در مجلس شورای اسلامی همچنین عنوان کرد: صدا و سیما می‌تواند در توسعه مطالعه در کشور نقش اساسی داشته باشد. ضمن اینکه کتابخوانی نیز می‌تواند در آرامش جامعه و افزایش سطح اطلاعات مردم نقش بزرگی را ایفا کند.
حجت‌الاسلام و المسلمین صفری با اشاره به این که برگزاری هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران و اجرای طرح‌های فصلی فروش کتاب همچون عیدانه، تابستانه و پاییزه کتاب در توسعه و ترویج کتابخوانی نقشی بی‌بدیل دارد گفت: احتیاج به تأمین نیازهای مالی خانواده‌ها برای خرید کتاب هم از موضوعات دغدغه‌مند این حوزه است که تا امروز محقق نشده است.
باید فضای مطالعه را عمومی کنیم
حجت‌الاسلام و المسلمین محمدتقی نقدعلی، نماینده مردم خمینی‌شهر، درباره کتاب و کتابخوانی بیان کرد: با وجود رشد و پیشرفتی که در عرصه‌های ضروری جامعه همانند حوزه‌های تربیتی، خانواده، جمعیت و خودباوری ملی ایجاد شده متاسفانه همچنان در تولید و تدوین کتاب چندان موفق عمل نکردیم.
وی افزود: امروزه ما شاهد کم عمق بودن برخی از تألیفات هستیم و حتی مشاهده می‌کنیم تعدادی از آثار از کتابی دیگر کپی برداری شده است. یا اینکه بسیاری از تألیفات دینی جمع‌آوری شده از ده‌ها کتاب دیگر است، حتی برخی افراد دسته‌بندی خاصی از روایات را در یک مجموعه به نام خود چاپ می‌کنند که منجر به کاهش جاذبه در بازار کتاب شده است.
نماینده مردم خمینی‌شهر در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: متأسفانه سهم کتاب در سبد هزینه‌های زندگی مردم ضعیف شده است که می‌توان دلیل اصلی آن را فراگیر شدن شبکه‌های اجتماعی دانست؛ البته این شمشیر دو لبه است زیرا فضای مجازی از یک سو اطلاعات خوبی را به مردم می‌دهد اما از سویی دیگر منجر به بمباران اطلاعاتی می‌شود و کثرت اطلاعاتی که در ذهن افراد به وجود می‌آورد موجب عدم تشخیص سره از ناسره شده است.
او در ادامه بیان کرد: ما در شبکه‌های اجتماعی شاهد هجمه‌های زیادی از اطلاعات هستیم که بسیاری از آنها هدف گذاری خاصی دارند بنابراین لازم است در موضوع کتاب و حوزه نشر رویکرد جدیدی را پیش بگیریم.
نقدعلی در پایان گفت: در حوزه کاغذ و مواد اولیه نشر مشکلات زیادی وجود دارد، اما می‌توانیم از ظرفیت فضای دیجیتالی استفاده بیشتری کنیم. همچنین باید فضای مطالعه را عمومی کنیم که در این راستا نیازمند اصلاح و بهبود روندها هستیم.
نهضت مطالعه مفید، موجب کاهش مشکلات اجتماعی می‌شود
حجت‌الاسلام و المسلمین احد آزادیخواه عضو هیأت رئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی، درباره کتاب و کتابخوانی بیان کرد: بسیاری از مشکلاتی که در حوزه امنیتی، اقتصادی و سیاسی داریم متأثر از بیگانگی ما با کتاب و کتابخوانی است؛ سفارش رهبر معظم انقلاب اسلامی در خصوص توجه به نهضت مطالعه نیز به همین دلیل بوده است.
وی افزود: اگر مردم ما سرانه مطالعه مفید خود را افزایش دهند قطعا از آخرین اطلاعات علمی و یافته‌های روز بیشتر و بهتر مطلع خواهند شد که تاثیرات مثبتی را در جامعه شاهد خواهیم بود. همچنین با علاقه‌مند شدن جوانان به مطالعه بزه‌های اجتماعی هم به حداقل خواهد رسید.
نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: نهضت مطالعه مفید موجب کاهش مشکلاتی نظیر طلاق، اختلافات خانوادگی و نزاع‌های قومی و قبیله‌ای خواهد شد.
حجت‌الاسلام و المسلمین آزادیخواه در پایان گفت: درگیر کردن جوانان به کتاب و کتابخوانی می‌تواند آسیب‌های اجتماعی را کم کند. از دید من وقتی به کتابفروشی می‌رویم باید کتاب های متنوعی را مشاهده کنیم تا نیازهای رده‌های سنی مختلف برطرف شود.
هفته کتاب در یک نگاه
۲۴ آبان ماه در تقویم رسمی کشوردر سال ۷۲ شمسی به عنوان روز کتاب و کتابخوانی تعیین شد. در سال‌های گذشته هفته پایانی آبان ماه، هفته کتاب نامگذاری شد.
نخستین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در روزهای چهارم تا دهم دی ماه سال ۱۳۷۲ با پیام مقام معظم رهبری، برگزار شد.
همزمان با هفته کتاب، در مدارس، مساجد، دانشگاه‌ها و استان‌های کشور نمایشگاه‌ها و جشن‌های کتاب و سخنرانی همراه با نشست های مختلف و… با موضوعات چاپ و نشرِ و کتاب و ترویج کتابخوانی با هدف افزایش میزان سرانه مطالعه برگزار می‌شود.
براین اساس با مجموعه سیاست‌گذاری و برنامه ریزی های انجام گرفته سعی شده تا ترویج فرهنگ مطالعه به خصوص بین نوجوانان، هدف و محور اصلی این برنامه‌ها باشد از این رو بزرگداشت روز کتاب، کتابدار و کتابخوانی همه ساله در این ایام با شکوه هرچه تمام تر از سوی اهالی قلم، فرهیختگان، مسئولان و فعالان فرهنگی، اساتید، دانشگاهیان، دانشجویان، دانش آموزان، اصحاب نشر و چاپ و کتاب و … برگزار می شود.
امسال نیز همزمان با بیست و هشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با شعار دانایی؛ مانایی این رویداد بزرگ فرهنگی از شنبه ۲۴ آبان تا۳۰ آبان ماه جاری در سراسر کشور و بیشتر با محوریت فضای مجازی بواسطه شیوع ویروس کرونا برگزار شد.
