به گزارش روز شنبه گروه فرهنگی فرهنگ سار، رهبر معظم انقلاب اسلامی هفته گذشته در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری از ضرورت کشاندن مفاهیم ارزشی و معرفتی اسلام به عرصه عمل سخن گفته و افزودند: منظومه معرفتی و ارزشی اسلام یک مجموعه‌مفاهیمی است که آوردن این مفاهیم به میان مردم و آنها را به مرحله و منصه عمل درآوردن، یک کار بسیار بزرگ و مهمّی است که ما هر جا این کار را انجام دادیم، برای ملّت و کشور و برای آبروی اسلام و جمهوری اسلامی ارزشمند بود و هر جا غفلت کردیم، محروم ماندیم.
ایشان افزودند: در واقع عرض بنده این است که عناوین و مفاهیم معرفتی اسلام جنبه و ترجمه عملیّاتی پیدا کند و عمل به آنها ممکن و رایج بشود که این به خودی خود نمی شود و احتیاج به تلاش دارد.
آیت الله سید محمد حسینی شاهرودی با اشاره به سخنان اخیر رهبر معظم انقلاب در جمع نمایندگان مجلس خبرگان رهبری، گفت: بخشی از اسلام را اعتقادات تشکیل می دهد ولی این اعتقادات در جامعه اثرگذار است و این مجموعه اعتقادات و اخلاقیات حتی آنچه مربوط به فقه و احکام است همه برای این است که هم فرد ساخته شود و هم جامعه، سالم و مطلوب باشد.
وی افزود: تاکنون این مفاهیم را داشتیم ولی تبیین و اجرا نمی شد و در جامعه نمود پیدا نمی کرد. اگر به تبیین این مفاهیم بپردازیم، سرمایه های عظیمی خواهد شد که می تواند تمام بشریت را اداره کند. چون قرآن می فرماید این کتابی است که می تواند بشریت را از ظلمت ها به سوی رشد نجات دهد و هدایت کند.
عضو شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی افزود: این مفاهیم مصداق های بسیاری دارد که رهبر معظم انقلاب در سخنرانی خود به مواسات و کمک های مومنانه در وضعیت کرونایی اشاره کردند که خیرات و برکات بسیاری داشت. مواسات یعنی این که انسان نباید نسبت به مشکلات دیگران بی تفاوت باشد و اگر این مفهوم درجامعه اجرایی شده و انسان ها را از بی تفاوتی درآورد، برای دنیا مفید خواهد بود. لذا می توان گفت گوشه ای از بحث مواسات در کشور ما اینگونه جلوه گر شد که مردم با وجود مشکلات بسیار به برادران خود کمک کردند و اگر این مفاهیم به طور کامل تبیین و برکاتش توضیح داده شود، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد و این مفاهیم بسیار کارساز خواهد بود.
وی با اشاره به تبلور واژه های همچون جهاد و ایثار در دوران هشت سال دفاع مقدس گفت: ما مفهوم واژه جهاد را در جنگ تحمیلی درک کردیم و با مفاهیمی همچون جهاد علمی، جهاد اقتصادی، جهاد معنوی، جهاد اصغر و اکبر و همچنین جهاد کبیر که رهبر انقلاب آن ایستادگی در مقابل دشمنان مطرح کردند، آشنا شدیم. بنا بر این اسلام منظومه ای از این مفاهیم است که اگر هر کدام به خوبی تفسیر شود و درصدد باشیم که به منصه ظهور برسانیم، چنین ظهوری تمدن ساز خواهد بود. چون تمدن از باورها، نمادها و رفتارها تشکیل شده و زندگی ما بر اساس باورها و رفتارهاست.
نفوذ مفاهیم غربی
این استاد حوزه علمیه قم با اشاره به نفوذ مفاهیم غربی گفت: مفاهیم غربی در زندگی های ما جلوه می کند مثلا آزادی یک مفهوم کلی است که حتی در ساختمان ها نیز تاثیرگذار بوده و حریم ها را می شکند. مفهوم آزادی در نگاه غربی با فرهنگ اسلامی بسیار فاصله دارد. مثلا اگر آزادی به عنوان یک مفهوم اسلامی هیچگاه مزاحمتی برای کسی نخواهد داشت ولی در مفهوم غربی منافع شخصی را دربر می گیرد.
حسینی شاهرودی با اشاره به ترویج برخی مفاهیم مانند آزادی و استقلال در دوران انقلاب اسلامی گفت: حوزه های علمیه باید بیشتر تلاش کنند و نحوه ظهور این مفاهیم را در متن جامعه تبیین کند. ما شاهد اتفاقاتی در کشور بوده ایم که بستری را فراهم کرد که برخی مفاهیم دینی بروز پیدا کند ولی اگر بررسی کنیم شاهد آن خواهیم بود که بسترهای بسیاری وجود دارد که می توانست جلوه بیشتری داشته و مشکل گشا باشد.
وی از ضرورت مطالعه و تبیین مفاهیم دینی از سوی حوزه های علمیه و دانشگاه ها سخن گفت و افزود: تاکنون کارهای پراکنده و متفرقه بسیاری انجام شده ولی با نگاهی که رهبر معظم انقلاب دارند این مرحله در مسیر گام دوم انقلاب و به دنبال آن ایجاد تمدن اسلامی است و در سطح بین المللی نیز بسیار تاثیرگذار خواهد بود. چون مفاهیم دینی با فطرت انسانی سازگار است و نیازی به تبلیغ ندارد.
این پژوهشگر مذهبی ادامه داد: ما در گذشته که حکومت نداشتیم همه مسائل فقهی و اخلاقی را به صورت فردی نگاه می کردیم اما اکنون در گام دوم، رهبر انقلاب با اشاره به جامعه پردازی این مفاهیم را مطرح کردند تا همه مسائل را با نگاهی به جامعه کوچک خانواده و جامعه جهانی مطرح کنیم.
وی با اشاره به روایتی از امام رضا (ع) گفت: اگر مردم زیبایی های کلام ائمه را بدانند، قطعا از آن پیروی می کنند و رفتار ائمه بر همین اساس بوده است. البته کتاب های بسیاری در این زمینه نوشته شده ولی تاکنون کمتر به عنوان منظومه دیده شده و به جنبه های کاربردی آن کمتر توجه شده است.
حسینی شاهرودی پیشنهاد کرد تا ستادی به این منظور در معاونت پژوهش حوزه علمیه قم تشکیل شود و افزود: اگر ستادی بتواند این هماهنگی ها را ایجاد کند زودتر به نتیجه می رسیم و اگر حوزه علمیه بخواهد به این موضوع بپردازد باید ستادی تشکیل دهد که ضمن شناسایی مفاهیم، راه های عملی کردن آن را ارائه دهد.
وی اضافه کرد: البته مراکز تحقیقاتی به شکل جدی تری باید به این مساله بپردازند و زمانی که این مفاهیم تبیین شد برای تفهیم آن باید از روش های مختلف مانند فیلم، نوشته، فضای مجازی و ابزارهای مختلف استفاده شود و با ادبیات مختلفی برای اقشار گوناگون آماده شود.
