علی امیری روز سه شنبه در گفت وگو با خبرنگار فرهنگ سار درباره یکی از مهمترین دلایلِ به شکست انجامیدن نهضت جنگل گفت: با توجه به اینکه نهضتِ میرزا کوچکخان جنگلی، قریب به هفتسال ادامه پیدا کرد دلایل مختلفی را میتوان برای به شکست انجامیدن این قیام ذکر کرد.
او ادامه داد: شاید یکی از مهمترین دلایل ناکام ماندن این قیام، اختلاف نظری بود که میان حاج احمد کسمایی و میرزا کوچک خان جنگلی رخ داد و این اختلاف در کوتاهترین زمان، به تفرقه و کینه و جدایی حاج احمد و تسلیم شدنش به قوای دولتی منجر شد.
این سندپژوه و تاریخنگار تأکید کرد: اینکه چرا این اتفاق از مهمترین دلایل شکست قیام است به این سبب است که برادران و یاران حاج احمد در کسما، هریک بهنوعی از نیروها و ارکان اصلی و ایفاگر نقش مهمی در قیام بودند و بعد از جدایی حاج احمد، یکی از تأثیرگذارترین پایگاههای نهضت جنگل، از سیطره حکمرانی و اختیارات میرزا خارج شد و میتوان گفت میرزا یک پشتش را از دست داد.
میرزا یونس استادسرایی معروف به میرزا کوچکخان جنگلی در محله استادسرا در رشت، در خانوادهای متوسط و مذهبی چشم به جهان گشود. او زاده جنگل و مأمنش جنگل بود. نهضتش را از دلِ جنگلهای گیلان آغاز کرد و بههمینخاطر، جنگلی لقب یافت. او در ۱۱ آذر ۱۳۰۰ (سوم ربیعالثانی ۱۳۴۰) در ۴۳ سالگی به شهادت رسید و در محله سلیماندارابِ رشت به خاک سپرده شد.