به گزارش خبرنگار فرهنگ سار، با آغاز سال ۱۴۰۰ و تغییر گروه مشاغل هنرمندان تئاتر از مشاغل گروه سه به گروه دو که به آنها اجازه فعالیت در شهرهایی با شرایط زرد و نارنجی را می‌داد، از ۱۸ اردیبهشت‌ماه آرام‌آرام شاهد باز شدن در سالن‌های نمایشی بودیم.
روند اشتیاق هنرمندان تئاتر برای آغاز به فعالیتهایشان، به فاصله کوتاهی سالن‌های دیگر بخش دولتی و خصوصی را نیز نسبت به میزبانی از آثار نمایشی و هنرمندان مشتاق بعد از مدت‌ها سکون و رکود تولید و اجرای عمومی آثار نمایشی به تکاپو برای میزبانی از هنرمندان و مخاطبان تئاتر واداشت.
این شرایط تا ۱۱ تیرماه ادامه داشت تا اینکه بار دیگر با شیوع گونه دلتای ویروس کرونا، تهران هم‌زمان با ۹۰ شهر دیگر در شرایط قرمز قرار گرفت و این خود بار دیگر حکم به تعطیلی فعالیت‌های نمایشی داد.
اما با گذشت بیش‌از ۱۰ روز از آن تاریخ (۱۱ تیرماه) باوجود بسته بودن سالن‌های نمایشی اما سالن‌های سینمایی به فعالیت خود ادامه دادند تا اینکه هنرمندان نمایش با وجود این خوانش دوگانه از قانونی واحد مبنی بر عدم فعالیت سالن‌های نمایشی در شهرهای قرمز، فعالیت خود را در برخی از تماشاخانه‌های خصوصی بار دیگر آغاز کردند.
این پایان کار نبود و سرانجام با اعلام ستاد ملی مقابله با کرونا و شدت گرفتن شیب ابتلا و مرگ‌ومیر ناشی از شیوع نوع دلتای ویروس کرونا در پایتخت، دولت هم‌زمان در آستانه عید سعید قربان از تاریخ ۲۸ تیر ماه، شش روز پایتخت را تعطیل اعلام کرد. این دستور نه‌تنها حکم به تعطیلی فعالیت‌های نمایشی که به سالن‌های سینمایی نیز داد.
حال با وجود تمامی این مسائل و رویدادها یکی از دغدغه‌هایی که در هزارتوی پرسش‌ها، اما و اگرهای هنرمندان تئاتر در روزها و ماه‌های پیش رو ذهن آنها را به خود مشغول کرده برگزاری دو رویداد مهم جشنواره‌ای در کشورمان است. بیستمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی و چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر که هر دو از استوانه‌های مهم رویدادهای نمایشی در کشورمان شناخته می‌شوند.
یکی بستری برای تولید و ارائه نمایش‌های آیینی و سنتی کشورمان که به‌عنوان بخشی از شناسنامه و هویت فرهنگی تاریخ و تمدن ایران‌زمین شناخته می‌شوند و مجرایی است برای حفظ و اشاعه این آیین‌های نمایشی می‌پردازد و دیگری ویترین تمام‌قد داشته‌ها و توان‌مندی‌های تئاتر ایران در مواجهه با هنرمندان برتر عرصه هنرهای نمایشی جهان است. بستری که در قالب برگزاری جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر داشته‌های هنرمندان ایرانی را به محک تجربه با معتبرترین گروه‌های تئاتری جهان قرار می‌دهد.
در همین ارتباط نظر داوود فتحعلی‌بیگی دبیر جشنواره بیستم نمایش‌های آیینی و سنتی و حسین مسافر آستانه دبیر چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر را جویا شدیم تا آنها از نحوه برگزاری این دو رویداد در سایه استمرار شیوع ویروس کرونا و شیوه برگزاری این جشنواره‌ها به شکل فیزیکی یا مجازی و اقدامات انجام شده تا این لحظه بگویند.
تغییرات فراخوان جشنواره تئاتر فجر به سبب شرایط خاص کرونایی حاکم بر ایران و جهان است
حسین مسافرآستانه دبیر چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر درباره فراخوان این دوره از جشنواره که برخلاف ادوار پیش برای تمایم بخش‌ها منتشر نشده است، گفت: بیشتر بخش‌های فراخوان جشنواره اعلام شده و بخش‌های کمی نظیر بخش عکس و پوستر باقیمانده که بعد از تأیید شورای سیاستگذاری جشنواره فراخوان این بخش‌ها نیز اعلام می‌شوند.
وی درباره تغییراتی که در فراخوان جشنواره چهلم نسبت به دوره سی و نهم، توضیح داد: برخی بخش‌های غیر ضروری که در دوره گذشته ظرفیت محدودی داشتند نظیر بخش تئاتر فیزیکال حذف و به بخش دیگرگونه های اجرا منتقل شد.
رویکرد اصلی تئاتر فجر بر بخش بین‌الملل و رایزنی با کمپانی‌های معتبر جهان است
مسافرآستانه درباره وضعیت و سیاست مدنظر درباره بخش بین‌الملل جشنواره چهلم با توجه به اینکه دوره سی و نهم جشنواره نیز بدون بخش بین‌الملل و به صورت داخلی برگزار شد، تأکید کرد: سیاست ما در بخش بین‌الملل چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر تئاتر ملل است. تلاش برای رایزنی با کشورهای مختلف به ویژه کمپانی‌های تئاتری مطرح دنیا شروع شده تا به ۲ صورت حضور فیزیکی و اجرای کار یا حضور مجازی و پخش آثار مطرح آنها میزبان شأن باشیم.
اکثر گروه‌ها و کمپانی‌های بین‌المللی تئاتر طی دو سال گذشته تولید جدیدی نداشتند از این رو در حال رایزنی هستیم آن‌هایی که تولید جدید دارند و اثرشان با شرایط فرهنگی ما تطبیق دارد، در جشنواره حضور پیدا کنند و آن‌هایی که اثر جدید ندارند فیلم تولیدات و آثار مطرح گذشته خود را برای پخش از طریق فضای مجازی در اختیار جشنواره قرار دهند.
اولویت با کمپانی‌هایی است که با تئاتر ایران و هنرمندانش آشنایی دارند
مسافرآستانه در پایان سخنان خود با بیان اینکه در درجه اول با گروه‌ها و کمپانی‌های مطرحی که در دوره‌های گذشته جشنواره حضور داشتند و با شرایط جشنواره آشنا هستند رایزنی‌ها را انجام داده‌ایم، گفت: در بخش بین‌الملل جشنواره چهلم، توجه به کشورهای منطقه، همسایه ایران و آن‌هایی که در حوزه ایران بزرگ فرهنگ مشترک با ایران دارند شده و رایزنی‌ها با آنها نیز در دست انجام است که یا به صورت حضوری یا مجازی آثارشان را در چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر نمایش دهند.
چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به دبیری حسین مسافرآستانه بهمن ماه ۱۴۰۰ به میزبانی تهران برگزار خواهد شد.
به هر دو روش مجازی و فیزیکی جشنواره آیینی وسنتی فکر کرده‌ایم
داود فتحعلی بیگی دبیر بیستمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی که در سال جاری و به دلیل شرایط کرونایی در پاییز ۱۴۰۰ برگزار می‌شود، درباره اینکه برگزاری جشنواره به صورت مجازی خواهد بود یا تلفیقی از برگزاری حضوری و مجازی، گفت: در هفته پیش رو بعد از تعطیلی شش روزه درباره نحوه برگزاری بیستمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی تصمیم‌گیری قطعی خواهیم کرد. آنچه مسلم است ما باید دو روش را برای برگزاری این دوره از جشنواره مدنظر قرار دهیم.
اگر شرایط کرونایی موجود در جامعه فروکش کند، برخی برنامه‌های جشنواره بیستم در فضاهای داخلی و برخی در فضاهای بیرونی اجرا خواهند شد. اگر شرایط فروکش نکند که کارگردان‌ها طراحی آثار خود را به گونه‌ای انجام می‌دهند که در فضای باز اجرا شوند.
بخش بین‌الملل منحصر به سمینار و نشست‌های تخصصی خواهد بود
فتحعلی بیگی با بیان اینکه البته برخی آثار امکان تغییر طراحی برای اجرای در فضای باز را نخواهند داشت، یادآور شد: از این رو برگزاری آنلاین و اینترنتی جشنواره بیستم نیز مدنظر است تا اجرای برخی آثار که باید در فضای داخلی سالن‌ها انجام شود، از طریق اینترنت برای مخاطبان پخش شود.
دبیر بیستمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی درباره وضعیت بخش بین‌الملل این دوره از جشنواره با توجه به شرایط کرونایی، اظهار کرد: در این شرایط نمی‌توان برای بخش بین‌الملل میزبان اجراهای خارجی بود و شاید در بخش سمینار آن هم به صورت آنلاین بتوانیم میزبان هنرمندان خارجی باشیم.
این هنرمند پیشکسوت نمایش‌های آیینی و سنتی در پایان سخنان خود تصریح کرد: اگر امکان دعوت و پذیرش گروه‌های تراز اول خارجی برای حضور در جشنواره فراهم باشد اتفاق خوبی است ولی با توجه به شرایط کرونایی و اقتصادی این امکان میسر نیست پس بهتر است به جای دعوت از گروه‌های درجه دو و سه خارجی، امکانات خود را صرف گروه‌های وطنی کنیم تا هر چه بهتر کارهای شان را ارائه دهند.
بیستمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی به دبیری داوود فتحعلی‌بیگی در مهر و آبان ۱۴۰۰ به میزباین تهران برگزار می‌شود.
