ماجرا از آنجا شروع شد که روزنامه «واشنگتن پست» یکشنبه شب در گزارشی از هشدار آمریکا به عراق برای بستن سفارتخانه‌اش در بغداد خبر داد. مقام‌های آمریکایی و غربی گفته‌اند که آمریکا به دولت عراق و شرکای دیپلماتیک خود اعلام کرده که برنامه‌ریزی می‌کند تا در صورت متوقف نشدن حملات به پرسنل مرتبط با آمریکا، به طور کامل از سفارتش در بغداد خارج شود.
به گفته مقام‌های آگاه، «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا شنبه شب «مصطفی الکاظمی» نخست‌وزیر عراق را از این تصمیم مطلع کرد.
برخی منابع دولتی عراق نیز اعلام کردند که در جریان دیدار اخیر روسای سه قوه عراق با رهبران سیاسی این کشور، «برهم صالح» رییس جمهوری پیام تهدیدآمیز وزیر امور خارجه آمریکا را به اطلاع آنها رسانده است.
به گفته این منابع، پمپئو تهدید کرده که در صورت متوقف نشدن حملات موشکی به سفارتخانه آمریکا در بغداد، اقدام به بستن این سفارتخانه و انتقام‌گیری بی‌رحمانه از گروههای مقاومت اسلامی عراق می‌کند.
تهدیدهای وزیر خارجه آمریکا علیه مقامات عراقی باعث خشم شماری از سیاستمداران و مردم این کشور شد و آنها این اقدام را محکوم و بر استقلال و حاکمیت کشورشان تاکید کردند.
شمار دیگری نیز این تهدیدات را هدفمند دانسته و در راستای تلاش واشنگتن برای برهم زدن ثبات داخلی عراق توصیف کردند.
در سایه اشغالگری آمریکا در عراق و هزینه‌های مالی و جانی زیادی که این اشغالگری بر مردم این کشور در طول سالهای گذشته تحمیل کرده و استقلال و حاکمیت ملی کشورشان را زیر سوال برده است، عراقیها خواهان خروج نیروهای آمریکایی هستند.
نمایندگان پارلمان عراق در پاسخ به این خواسته مردم، در مصوبه‌ای خواهان خروج نیروهای بیگانه از کشورشان شده‌اند و از همان زمان، فشار بر آمریکا برای خروج از عراق در سطح داخلی افزایش یافته است.
حملات راکتی بهانه‌ای برای برهم زدن امنیت و ثبات عراق
«منطقه سبز» در مرکز بغداد که سفارت آمریکا در آنجا قرار دارد، در ماههای اخیر شاهد حملاتی راکتی یا خمپاره‌ای بوده، اما به گفته مقامات آمریکایی، در این حملات آسیبی به سفارتخانه یا کارکنان آن وارد نشده است.
این درحالی است که مسئولان و شخصیت‌های مختلف عراقی به طور کلی حمله به نهادهای دیپلماتیک را محکوم کرده و درباره وجود برخی تلاشها برای برهم زدن امنیت و ثبات کشورشان به این بهانه هشدار داده‌اند.
حمله راکتی اخیر به منطقه «رضوانیه» در نزدیک فرودگاه بغداد که به کشته و زخمی شدن شماری از اعضای یک خانواده منجر شد، گواه دیگری از وجود برخی تلاشها برای بی‌ثبات کردن عراق است.
نوری المالکی رییس «ائتلاف دولت قانون» و نخست‌وزیر پیشین عراق در این ارتباط گفت: این حمله بیانگر تداوم اعمال جنایتکارانه دشمنان عراق و پافشاری آنها بر این اقدام به عنوان یک ابزار تخریبی کینه توزانه‌ای است که مردم عراق، امنیت و منافع آنان را هدف قرار داده است.
«مقتدا صدر» رهبر «جریان صدر» نیز تاکید کرد: طرف‌های مشکوکی وجود دارند که اوضاع را به هم می‌زنند و امنیت را در کشور ما به خطر می‌اندازند. وی از عراقیها خواست قبل از اقدام به هر کاری که منجر به جنگ داخلی یا فرقه‌ای شود، عقل و منطق و شرع و عشق به وطن را سرلوحه خود قرار دهند.
در همین راستا، «مصطفی الکاظمی» نخست‌وزیر عراق نیز تاکید کرد که به باندهای مسلح اجازه نخواهد داد که امنیت کشور را برهم بزنند.
«سید عمار الحکیم» رئیس «جریان حکمت ملی عراق» دیگر شخصیت سیاسی بود که درباره تکرار حملات به تاسیسات عمومی و خصوصی در این کشور هشدار داد و تاکید کرد: تکرار این حملات بویژه در بغداد و حمله راکتی در منطقه الرضوانیه بیانگر وجود نقشه‌ای برای ویران کردن کشور و کشاندن آن به دل فتنه و درگیری است که باید به سرعت به آن رسیدگی شود.
حال این سوال مطرح است که چه کسی از بروز ناامنی در عراق و حملات بی تلفات راکتی به مقرهای آمریکا سود می‌برد و چرا آمریکا در این برهه به تهدید مقامات عراقی دست زده است؟ اکنون این سوال پس از اعلام فرماندهی عملیات عراق در چهارشنبه شب که عامل حمله راکتی به پایگاه آمریکا در اربیل را یک گروه تروریستی معرفی کرد، بطور جدی تر مطرح می باشد. فرماندهی عملیات عراق در واکنش به حمله موشکی به نزدیکی فرودگاه اربیل، مرکز اقلیم کردستان عراق اعلام کرد که این حمله توسط یک گروه تروریستی انجام شده است. جالب اینکه این حمله موشکی هم هیچ تلفاتی نداشت!
سفارتخانه یا لانه جاسوسی؟
شماری از مسئولان عراقی، کارشناسان و تحلیلگران حملات اخیر در عراق را طرح خود آمریکا و هم‌پیمانانش می‌دانند و معتقدند که سفارت آمریکا در بغداد با دنبال کردن این طرح، چند هدف را به طور همزمان دنبال می‌کند.
آنها معتقدند که اساسا سفارت آمریکا کارکرد دیپلماتیک ندارد، بلکه به پایگاهی نظامی و مقری برای جاسوسان این کشور در عراق تبدیل شده است.
«عبدالباری عطوان» از جمله تحلیلگرانی است که سفارت آمریکا در بغداد را «لانه جاسوسی» دانسته و گفته است: ما مخالف حمله موشکی به سفارتخانه‌های خارجی خواه در عراق یا هر کشور دیگری هستیم؛ به شرط اینکه به عرف و اصول دیپلماتیک پایبند باشد و در امور کشور میزبان دخالت نکند، اما سفارت آمریکا در عراق به لانه‌ای برای جاسوسان و کانون توطئه علیه این کشور عربی تبدیل شده است.
«قیس الخزعلی» دبیرکل گروه مقاومت «عصائب اهل الحق» و رهبر فراکسیون «الصادقون» در پارلمان عراق نیز گفته که سفارتخانه فعلی آمریکا در بغداد، سفارتخانه دولت دوست ما محسوب نمی‌شود، بلکه بعد از مخالفت واشنگتن با قانون پارلمان عراق برای اخراج نیروهایش از خاک کشور، تبدیل به سفارتخانه یک کشور اشغالگر شده است.
وی اضافه کرد که نیروهای نظامی گسترده و سلاح‌های متوسط و سنگین زیادی که در این سفارتخانه وجود دارند، آن را تبدیل به یک پادگان نظامی کرده که ممکن است برای هدف قراردادن جریان‌های سیاسی عراق مورد بهره‌برداری قرار گرفته و امنیت پایتخت را به مخاطره بیندازد.
الخزعلی با اشاره به نقش جاسوسی سفارتخانه آمریکا در بغداد گفت: این سفارتخانه با تعداد زیاد کارکنان اطلاعاتی و امنیتی آمریکایی که در نوع خود در هیچ کشور دیگر مشابه آن نیست، نقش جاسوسی در عراق بازی می‌کند.
«شیخ اکرم الکعبی» دبیرکل گروه مقاومت «جنبش اسلامی النجباء» نیز خواستار موضع‌گیری جریانها و احزاب سیاسی عراقی در قبال فعالیت‌های نظامی سفارت آمریکا در بغداد شده است.
شیخ الکعبی تاکید کرد که پایگاهی که آمریکا در مرکز بغداد ایجاد کرده و آن را سفارت نامیده، به گسترش فساد و خرابکاری در عراق مشغول است.
تضعیف گروههای مقاومت هدف اصلی سفارت آمریکا در بغداد
به عقیده شماری از شخصیت‌های سیاسی عراقی و تحلیلگران، آمریکا برای خارج شدن از زیر فشار مصوبه پارلمان عراق مبنی بر لزوم خروج نیروهای بیگانه از کشور و بقای بیشتر در عراق، طرح گفت وگوی راهبردی با بغداد را در دستور کار قرار داد و همزمان نیز به دنبال ایجاد ناامنی در عراق برای توجیه ادامه بقای خود و القای این موضوع است که عراق نمی‌تواند امنیت خود را به تنهایی تامین کند و باید نیروهای آمریکایی در خاک این کشور بمانند.
این درحالی است که نیروهای نظامی و امنیتی عراق بویژه «الحشد الشعبی» توانمندی خود را در طول چند سال اخیر نشان داده‌اند و توانستند گروه تروریستی «داعش» را شکست داده و پیروزی بر این گروه را اعلام کنند.
وجود نیروی قدرتمندی نظیر الحشد الشعبی و سایر گروههای مقاومت اسلامی و توانمندی بالای آنها همان چیزی است که نه آمریکا و نه هم‌پیمانان منطقه‌ای واشنگتن نمی‌پسندند، زیرا وجود این نیروها، بهانه را از دست آمریکایی ها گرفته و لزوم خروج آنها از عراق را دوچندان می‌کند.
در راستای همین نگرش است که کارشناسان معتقدند این آمریکا است که از طریق برخی عوامل خود در داخل عراق دست به ایجاد ناامنی و حملات راکتی و خمپاره‌ای به مراکز دیپلماتیک در بغداد می‌زند تا از یک سو، لزوم تداوم بقای نظامی خود در عراق را توجیه کند و از سوی دیگر، با متهم کردن گروههای زیرمجموعه سازمان الحشد الشعبی به حملات به سفارتخانه خود و مناطق مسکونی اطراف آن، درصدد تضعیف این جنبش مردمی و تحریک افکار عمومی علیه آنها برآید.
«صباح الطائی» تحلیلگر و کارشناس امنیتی عراقی از جمله کسانی است که معتقد است، آمریکا در تلاش برای به چالش کشیدن وضعیت عمومی عراق و وارد کردن این کشور در بحرانی سیاسی از طریق «دروغ‌پردازی و شایعه پراکنی» توسط کارکنان سفارتش در بغداد است.
الطائی هشدار داد: ممکن است اجرای نقشه‌ای درحال حاضر برای تضعیف سازمان الحشد الشعبی و متهم کردن آن به برخی اقدامات در جریان باشد.
این تحلیلگر عراقی تصریح کرد: اکثر طرف‌های سیاسی و ملت عراق به خوبی درک می‌کنند که الحشد الشعبی توانست نقشه واشنگتن برای وارد کردن گروه تروریستی داعش به عراق را خنثی و بر این گروه تروریستی پیروز شود و همین امر هم باعث شده که الحشد الشعبی هدف نخست مزدوران آمریکا در عراق باشد.
به گفته این تحلیلگر، هدف دیگر آمریکا از برهم زدن ثبات عراق و تهدید کردن برای بستن سفارتش در بغداد و انتقال سفیر و پرسنل آن به کنسولگری این کشور در اربیل، ایجاد فتنه داخلی و قرار دادن طیف‌های مختلف عراق در برابر یکدیگر است.
وی افزود: دروغ عزیمت «ماتیو تولر» سفیر آمریکا در بغداد به اربیل و بستن سفارت این کشور صرفا برای سنجش واکنش طرف‌های سیاسی درخصوص چنین اقدامی بود. این دروغ‌پردازی همچنین تلاشی برای فشار به دولت عراق برای ایستادن در برابر الحشد الشعبی و متهم کردن آن به هدف قرار دادن سفارت آمریکا در بغداد بود.
هوشیاری عراقیها راه را بر آمریکا می‌بندد
با این وجود، هوشیاری مسئولان و جریانها و شخصیت‌های مختلف سیاسی عراق در هفته‌های اخیر توانست تا راه را به روی این نقشه آمریکایی‌ها ببندند.
ائتلاف الفتح به ریاست «هادی العامری» که شاخه سیاسی الحشد الشعبی عراق است، در بیانیه‌ای از دستگاه‌های امنیتی و قضایی این کشور خواست که با قدرت و قاطعیت در برابر زنجیره آدم‌ربایی و ترور و ایجاد وحشت میان مردم «که کار گروههای تبهکاری است که می‌خواهند با بر هم زدن فضا موجب هرج و مرج شوند»، برخورد کند و از همه خواست که با دستگاه‌های ذیربط برای پایان دادن به این اقدامات مجرمانه همکاری کنند.
ائتلاف الفتح تاکید کرد که با هرگونه حمله به هیات‌های دیپلماتیک و نهادهای رسمی مخالف است و آن را موجب تضعیف حکومت و اقتدار آن می‌داند که این اقدامات پیامدهای خطرناکی دارد.
این ائتلاف افزود که الحشد الشعبی در کنار نیروهای مسلح و دستگاه‌های امنیتی عراق مدافع کشور و یکپارچگی و تمامیت سرزمینی آن است و از همه کادرهای خود می‌خواهد که الگوی پایبندی به قانون و فاصله گرفتن از هر اقدامی که به وجهه مردمی این سازمان آسیب بزند، باشند.
ائتلاف الفتح از همگان خواست که در پوشش اخبار دقت نشان دهند و از اتهام‌زنی‌های گزاف پرهیز کنند، چون «تروریسم و بقایای رژیم گذشته و گروههای منحرف و دشمنان عراق همواره در پی آلوده کردن فضا هستند».
«مهدی تقی» عضو کمیته امنیتی و دفاعی پارلمان عراق نیز اتهام‌ها علیه گروههای مقاومت در این کشور مبنی بر حمله به سفارت آمریکا در بغداد را رد کرد و گفت: اتهام زنی به نیروهای الحشد الشعبی عامل خارجی دارد.
وی گفت که الحشد الشعبی یک نهاد رسمی امنیتی است که زیر چتر دولت عراق فعالیت دارد و اتهام‌زنی به این نیرو درباره دست داشتن در برخی نقض قوانین، توسط طرف‌های خارجی صورت می‌گیرد.
تقی با بیان این که «مصوبه پارلمان عراق درباره اخراج نظامیان بیگانه برای اجتناب از هرگونه نزاع در داخل اقدام درستی بود»، خاطر نشان کرد: الحشد الشعبی عامل ناامنی در عراق نبوده است.
عضو کمیته امنیتی و دفاعی پارلمان عراق افزود: موضع ما درباره حفظ امنیت سفارتخانه‌ها و هیأت‌های دیپلماتیک در عراق و عدم حمله به این مراکز روشن است و دستگاه‌های ذیربط از جمله سرویس‌ها و دستگاه‌های اطلاعاتی، باید هویت عاملان حملات به این نهادها را شناسایی کنند.
«مقتدی صدر» رهبر جریان صدر و رهبر معنوی فراکسیون «سائرون» در پارلمان عراق نیز خواستار تشکیل کمیته تحقیق امنیتی و نظامی درباره حمله به هیات‌های خارجی و مراکز دیپلماتیک در عراق شد.
در همین راستا، دبیرکل گروه مقاومت «عصائب اهل الحق» و رهبر فراکسیون «الصادقون» در پارلمان عراق در بیانیه‌ای خواهان انجام تحقیقات موثق برای افشای هویت واقعی عوامل حملات موشکی در بغداد شد.
وی با اشاره به نقش خرابکارانه سفارت آمریکا در بغداد و تبدیل شدن آن به پایگاهی نظامی و جاسوسی گفت: با وجود همه این ملاحظات مهم و خطرناک، اما هدف قرار دادن ساختمان سفارت آمریکا را در زمان حاضر به مصلحت نمی‌دانیم، نه به خاطر اینکه مانند دیگر نمایندگی‌های خارجی یک نمایندگی دیپلماتیک است، بلکه چون این حملات از حیث رسانه‌ای به اعتبار و حاکمیت نظام سیاسی حاکم بر عراق ضربه می‌زند.
به گفته وی، جنگ با دشمن اشغالگر، برگ‌های دیگری دارند که نیروهای مقاومت در زمان حاضر نیازی به هدف قراردادن مقر سفارتخانه آمریکا در بغداد ندارند.
این موضعگیری‌های مقامات، جریانها و شخصیت‌های سیاسی عراق باعث شد تا آمریکا از تهدید خود برای بستن سفارتش به نتیجه‌ای نرسد و اعلام کند که سفارتش بکار خود ادامه خواهد داد و همچنین در بهره‌برداری از این اهرم برای فشار بر دولت مصطفی الکاظمی و رودرو قرار دادن آن با الحشد الشعبی، برهم زدن شرایط سیاسی و امنیتی عراق و نیز دستاویز قرار دادن حملات موشکی برای حمله به مواضع گروههای مقاومت ناکام بماند.
با اینحال به نظر می رسد که تیم جنگ سالار و تندرو آمریکا که فعلا مایک پمپئو آن را نمایندگی می کند، همچنان دنبال ایجاد تنش، آشوب و اختلاف افکنی در کشورهایی است که محور مقاومت را تشکیل می دهند؛ حال عراق باشد یا لبنان یا ایران!
