محمد عبادی آق‌قلعه روز یکشنبه به خبرنگار معارف فرهنگ سار گفت: اگر مداح و ذاکر اهل بیت(ع) از مطالب متقن استفاده کند، باعث می شود سطح اطلاعات مردم بالا برود. رهبر معظم انقلاب با خواندن یک شعر فرمود سطح شعرها باید اینگونه باشد و به مداحان سفارش کردند شما نیز باید سطح شعرها را بالا ببرید و باید سطح جلسات را بالا برد و اگر در جلسات مطالب قرآنی بیان شود خیلی بهتر از بیان خواب است.
این مدرس قرآن کریم افزود: در بسیاری موارد دیده شده که مداحان در جلسات، خواب تعریف می کنند در حالی که می توان از آیات و روایات استفاده کرد. در قرآن آیاتی وجود دارد که هیچ ارتباطی به روضه ندارد ولی مداح یا سخنران می‌تواند برای بیان برخی نکات به‌ویژه در روضه‌خوانی به آیات قرآن و روایات اهل بیت (ع) استناد کند.
وی که به‌تازگی کتاب نوای مقتل الحسین (ع) ۳ را منتشر کرده، با اشاره به ضرورت بالابردن سطح محتوایی روضه گفت: در این کتاب ۲۹۰ نکته و روضه کاربردی را با استناد به آیات قرآن، روایات و سخنان رهبر معظم انقلاب ارائه کرده ام.
استفاده از آیات قرآن برای روضه‌خوانی
عبادی افزود: معمولا مداحان برای روضه خوانی کمتر از آیات قرآن استفاده می کنند؛ در حالی که بسیاری آیات را می توان به روضه ارتباط داد. مثلا در آیه ۲۴۹ سوره بقره مورد طالوت و جالوت گفته شده که خدا می خواهد آنان را امتحان کند و به آنان گفته می شود مقدار کمی از آب نهر بخورند ولی بسیاری از سپاهیان طالوت گوش نمی کنند و بنده در کتابم این موضوع را به روضه حضرت ابوالفضل(ع) ارتباط دادم.
وی آیه هفتم سوره بقره را به لشکر عمر سعد ارتباط داد و گفت: در آیه ششم سوره بقره بیان شده که اگر زمینه مناسب و مساعد در دل مردم نباشد، کلام پیامبران هم تاثیرگذار نخواهد بود و این آیه را با سخنرانی روز عاشورای امام حسین(ع) مرتبط ساختم که آن حضرت افراد بسیاری را موعظه کرد ولی عده ای مانند حر بن یزید ریاحی که زمینه مناسب داشتند به کاروان سیدالشهدا (ع) پیوستند.
کتاب قرائتی به عنوان منبع تفسیری
وی با بیان این که مطالب مربوط به تفسیر آیات را با استناد به تفسیر نور نوشته حجت الاسلام محسن قرائتی استخراج کرده، افزود: در کتاب نوای مقتل الحسین (ع) ۳، ۱۰۵ نکته از آیات شش جزء ابتدای قرآن را استخراج کرده ام که شامل سوره های حمد، بقره، آل عمران، نساء و مائده تا آیه ۸۱ است و امیدوارم برای سال آینده سوره های بعدی را استخراج کنم تا طی چند سال بتوانم یک مجموعه کامل ارائه دهم.
عبادی از آیه ۶۰ سوره بقره نکته ای مربوط به روضه بیان کرد و گفت: در این آیه آمده زمانی که حضرت موسی برای قوم خود درخواست آب کرد به او وحی شد عصای خود را به سنگ بزند و من این آیه را با روضه علی اصغر (س) ارتباط دادم، یا در تفسیر نور ذیل آیه ۶۱ همین سوره بیان شده عامل سقوط بنی اسرائیل چه بوده و من این آیه را به لشکر عمر سعد پیوند زدم.
وی آیه ۱۰۴ سوره بقره را به کربلا ارتباط داد و گفت: در این آیه عده ای از بنی اسراییل خطاب محترمانه نداشتند که می توان به روضه امام حسین (ع) در روز عاشورا ارتباط داد که دشمن در پاسخ به آن حضرت خندیدند و هلهله کردند و اجازه ندادند سخن سیدالشهدا(ع) به دیگران برسد، یا در آیه ۶۱ سوره آل عمران به داستان مباهله اشاره شد و همانگونه که در این آیه آمده پیامبر اکرم (ص) دو کودک یعنی امام حسن (ع) و امام حسین (ع) را همراه خود برده بود تا دعا کنند و من از آیه اینگونه استفاده کردم که حضور کودکان در مجالس روضه مفید است.
مداحان روضه های مکتوب بخوانند
این مداح اهل بیت (ع) آیه ۱۲۴ سوره بقره را به روضه علی اکبر ارتباط داد و گفت: در روایات نیز نکاتی وجود دارد که کمتر گفته شده است. یکی از مشکلات این است که معمولا مداحان به صورت شفاهی روضه می خوانند و در واقع نوشته و مکتوبی ندارند و من بخش دوم کتابم را به روایات مرتبط با روضه های سیدالشهدا (ع) اختصاص دادم.
وی ادامه داد: حجت الاسلام ناصر رفیعی یک کتاب ۱۳ جلدی دارد که روضه های آن مکتوب شده و من با استفاده از این کتاب و برخی دیگر کتاب های معتبر، روضه هایی را استخراج کرده ام. مثلا روایت علی مع الحق و الحق مع علی در بسیاری کتاب های شیعه و حتی اهل سنت آمده است و من این حدیث را با جمله کوفیان در روز عاشورا ارتباط دادم که به امام حسین(ع) گفتند به خاطر کینه ای که با پدرت یعنی امیرمومنان داریم با تو می جنگیم.
عبادی افزود: در روایات آمده که امام حسین(ع) در تمام مسیر کربلا یعنی از مدینه و هنگام شهادت یاران خود، قرآن تلاوت می کرد و سر مبارک آن حضرت نیز آیات قرآن را قرائت می کرد و کمتر درباره ارتباط امام حسین(ع) با قرآن مطلبی بیان می شود در حالی که سفارش رسول خدا (ص) این است که قرآن و عترت با هم باشند.
وی اضافه کرد: بر اساس برخی روایات فقهی اگر دو نفر درباره موضوعی شهادت دهند، باید آن را قبول کرد ولی من گریزی به ماجرای غدیر خم زدم که حضرت علی(ع) در غدیر خم هزاران شاهد داشت ولی کسی سخن او را قبول نکرد.
عبادی از ضرورت توجه به مضامین دعا در مجالس حسینی سخن گفت و افزود: سیدالشهدا (ع) در دعای عرفه به درگاه الهی عرضه داشت که خوشحالم از این که در زمانی به دنیا آمدم که رسول خدا (ص) حاکم بود و ما نیز می توانیم دعا کنیم خوشحالیم از این که در دوره ای زندگی می کنیم که حکومت اسلامی تشکیل شده است.
توجه به روضه های رهبر انقلاب
این مدرس قرائت قرآن کریم درباره فصل سوم کتاب خود گفت: این فصل را به سخنان و نوشته های رهبر معظم انقلاب مانند کتاب آفتاب در مصاف اختصاص داده ام که البته رهبر معظم انقلاب کتاب های بسیاری در این زمینه دارد؛ ولی در این فصل فقط ۲۰۰ صفحه از کتاب ۸۰۰ صفحه ای آفتاب در مصاف را استخراج کرده ام و هنوز از کتاب ۷۲ سخن و جاذبه حسینی که کتاب اخیر درباره حضرت زینب است، استفاده نکرده ام.
وی افزود: حضرت آیت الله خامنه ای در یکی از روضه های خود درباره علی اصغر نکات جالبی را بیان کردند که کمتر گفته شده؛ این که امام حسین (ع)، اولین گریه‌کننده بر علی اصغر بود و علی اصغر را زیر عبای خود گرفت و دشمن فکر کرد سیدالشهدا قرآن آورده است.
عبادی از کتاب نوای مقتل الحسین (ع) ۳ به عنوان یک مرجع برای مداحان یاد کرد و گفت: برخی مداحان بزرگ که جزوه بنده را در اختیار داشتند، اعلام کردند از مطالب کتاب در مجالس خود بهره برده اند و برای مخاطبان بسیار مفید بوده است. البته کتاب نوای مقتل الحسین (ع) ۱ شامل یک مجموعه روضه های مربوط به دهه اول محرم است و جلد دوم آن نیز مربوط به مصیبت های بعد از عاشوراست که این کتاب در سال های گذشته منتشر شده و برخی نکات را نیز در آنجا مطرح کرده بودم ولی در این جلد که توسط نشر دارا منتشر شده، به صورت کاملتر به موضوع پرداخته شده است.
وی از ضرورت رعایت برخی نکات در مرثیه‌خوانی برای معرفی مناسب شخصیت سیدالشهدا (ع) توسط مداحان گفت و افزود: گاهی نکاتی در مقتل نوشته شده که بیان آنها ممکن است باعث قساوت قلب عزاداران شود و شان امام را پایین آورد در حالی که روضه های فراوانی وجود دارد که می توان با خواندن آنها از عظمت اهل بیت سخن گفت.
مداحان مضمون‌سازی کنند
این ذاکر اهل بیت (ع) ادامه داد: یکی از کارهای مداح باید مضمون سازی باشد. یعنی قبل از این که وارد اصل روضه شود باید با بیان مطالبی شنونده را برای روضه آماده کند و یکی از کارهای مداح می تواند بیان نکات قرآنی و روایی باشد. همچنین مداحان باید به مطابقت داشتن دستگاه ها و مقام های موسیقی در مرثیه سرایی و مدیحه سرایی توجه کنند.
