به گزارش خبرنگار فرهنگی فرهنگ سار به نقل از مجمع جهانی اهل بیت، مهدی مصطفوی، قائم مقام امور بین‌الملل دفتر رهبر معظم انقلاب اسلامی در مراسم معرفی کتاب سفیر شیعه در غرب، شرح مجاهدت‌های حجت‌الاسلام و المسلمین محمد محققی لاهیجی، نخستین امام جماعت مسجد امام علی (ع) واقع در مرکز اسلامی هامبورگ آلمان، صبح امروز در مجمع جهانی اهل بیت (ع) برگزار شد، اظهار داشت: این کتاب سرگذشت زندگی عالم ربانی و اندیشمند فرهیخته حجت الاسلام والمسلمین محمد محققی لاهیجی است.
وی افزود: حدود ۶۸ سال از زمان فوت مرحوم محققی می‌گذرد. در مجموع ۵۸ سال دوران زندگی پربرکت ایشان بوده است. در این دوران ایشان توانستند شرایطی را چه به لحاظ علمی، اخلاقی و برقراری ارتباط با مخاطبین در خارج از ایران احراز کنند تا مورد اعتماد آیت الله العظمی بروجردی قرار بگیرند و به عنوان نماینده مرجعیت اعلای شیعه به آلمان عزیمت کنند.
مصطفوی گفت: اینکه حجت الاسلام لاهیجی در این دوران کوتاه توانستند خود را آماده برای تبلیغ و تبیین معارف اهل بیت (ع) در خارج از کشور کنند، جای مطالعه و تأمل دارد. در آن دوران که تفاوت عمده‌ای با زمان حاضر دارد چگونه این آمادگی حاصل شده است.
قائم مقام امور بین‌الملل دفتر رهبر انقلاب، مرکز اسلامی و مسجد امام علی(ع) هامبورگ را به عنوان یکی از مهمترین و موثرترین مراکز شیعی و اهل بیتی در خارج از کشور عنوان کرد و گفت: این به جهت خلوصی است که بانیان این مرکز مقدس داشته اند. خلوصی که هم در اعتقادات، رفتار و هم تامین بودجه ساخت آن کاملا مشهود است.
وی افزود: بر روی سنگ بنای مرکز و مسجد اسلامی هامبورگ آیه مقدس قرآن نوشته شده است و بر روی این سنگ ذکر اسم فرد یا نهاد و گروهی دیده نمی‌شود، به جز ذکر خداوند و استناد به آیات وحی.
مصطفوی گفت: یکی دیگر از خصوصیاتی که باعث ماندگاری فعالیت‌های این مرکز است، ارتباطات خیلی خوبی است که مرحوم محققی با شخصیت‌ها و مراکزی که در آلمان موثر بودند برقرار کرده بود. در اولین گردهمایی ساخت مسجد یکی از نمایندگان مجلس آلمان، شهردار هامبورگ، سرکنسول‌های کشورهای اسلامی، اساتید دانشگاه و ایرانیان سرشناس مقیم هامبورگ دعوت شده بودند؛ و این ارتباط باعث ایجاد امنیت و پایداری برای فعالیت‌های مرکز شده بود که تاکنون ادامه دارد.
قائم مقام امور بین‌الملل دفتر رهبر انقلاب با قدردانی از افرادی که در چاپ و تدوین کتاب سفیر در شیعه غرب داشته اند، اظهار کرد: این کتاب الگویی برای طلاب، مبلغین و دانشجویان جوان است.
ابراهیمی ترکمان: هنر تبلیغ در تمام زندگی محققی لاهیجی مشهود است
ابوذر ابراهیمی ترکمان رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در مراسم معرفی کتاب سفیر شیعه در غرب، گفت: یکی از راه‌های هنری، هنر تبلیغ است. هنری که انسان بتواند آنچه که در درون خود می‌گذرد به بیرون به صورت بسیار مطلوب منتقل کرده و دیگران را تحت تاثیر قرار دهد.
وی گفت: مرحوم محققی لاهیجی متولد ۱۲۸۹ و متوفی مرداد ۱۳۴۸ بودند. ایشان سال ۱۳۳۴ به هامبورگ اعزام می‌شوند. آنچه که در تمام زندگی مرحوم محققی مشهود است، هنر تبلیغ است. ایشان دستی در خطاطی و نقاشی و شعر داشت که نشان دهنده زیباانگاری انسان است.
رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: اغناء کار هنری است و هنرمند است که می‌تواند مخاطبش را اغناء کند و مرحوم محققی توان تبلیغ هنری داشت.
ابراهیمی ترکمان ویژگی مهم مرحوم محققی در حوزه علمیه قم را تدریس عنوان کرد که کسی سراغ آن‌ها نمی‌رفت. ایشان علاوه بر اینکه خودشان در درس مرحوم شیخ عبدالکریم حائری یزدی، مرحوم خوانساری، تهرانی و دیگر علمای آن زمان شرکت می‌کنند، به تدریس علومی می‌پردازند که هیچ عالم و مجتهدی به آن نمی‌پردازد.
وی در پایان گفت: مرحوم محققی لاهیجی مرد تشخیص حق بود و در زمانه خود آنچه را که تشخیص می‌داد هنرمندانه انجام می‌داد.
به گزارش فرهنگ سار، محمد محققی متولد لاهیجان، استاد فلسفه و حکمت اسلامی است که پایه‌گذار مسجد امام علی (ع) در هامبورگ و نخستین امام جماعت آن بود. او دروس حوزوی را در رشت، تهران، مشهد و قم دنبال کرد و نیز در مدرسه دارالفنون به تحصیل پرداخت. او با علوم ریاضی، هیئت و زیست‌شناسی آشنا بود و به زبان‌های عربی، فرانسه و روسیه و آلمانی تسلط داشت. او بابی جدید در سرفصل‌های مدارس دینی گشود و برخی از استادان فلسفه و مراجع تقلید بعدی را پای درس خود کشاند. سال ۱۳۳۱ برای تدریس به دانشگاه تهران دعوت شد و در ۱۳۳۴ به درخواست مرجعیت اعلای شیعه، حضرت آیت‌الله‌العظمی بروجردی به هامبورگ رفت. سخنرانی برای پیروان ادیان، پایه‌گذاری کتابخانه شیعی، تلاش علمی برای ترجمه قرآن کریم به زبان آلمانی، خرید زمین مسجد، احداث ساختمان و امامت بر آن از اقدامات او در مدت هشت سال اقامت در آلمان بود.
پورمحمدی: مرحوم محققی نماد تربیت یافته مکتب شیعی قم است
حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی پورمحمدی رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی در مراسم معرفی کتاب “سفیر شیعه در غرب” با تسلیت سالروز شهادت حضرت جوادالائمه(ع) گفت: توسعه فرهنگ اسلامی در آسیای میانه، شبه قاره، جنوب شرق آسیا و اقصی نقاط جهان با مهاجرت و تبلیغ شکل گرفته است و این مهاجرت و تبلیغ در توسعه تمدن اسلامی و شیعی نقش بسزایی داشته است.
وی اظهار داشت: مرحوم محققی نماد تربیت یافته مکتب شیعی قم است که تمام خصوصیات و رفتار شخصیتی ایشان در زندگی مرحوم شیخ عبدالکریم حائری مؤسس حوزه علمیه قم دیده می‌شود. مرحوم محققی لاهیجی نیز نماد این مکتب است.
رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی گفت: وظیفه داریم از آثار و میراث ارزشمند ایرانی – شیعی – اسلامی فکری خود که گنجینه‌ای بی بدیل در جهان امروز است محافظت کرده و آن را معرفی کنیم و این کار در مرکز اسناد انقلاب اسلامی با جدیت شروع شده است.
پورمحمدی ادامه داد: تا امروز ۴۰۶ از خاطرات علما را در مرکز اسناد ثبت کرده ایم. ۷۰ خاطره را چاپ کرده ایم و خاطره مرحوم محققی نیز جزو خاطرات چاپ شده است.
رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی تصریح کرد: قرن چهاردهم هجری شمسی در تاریخ ایران و اسلام جزو تاثیرگذارترین قرن‌هایی است که می‌توان از آن به عنوان یک نقطه عطف یاد کرد. از ابتدای این قرن یعنی ۱۳۰۱/۱/۱ مرحوم شیخ عبدالکریم حائری یزدی برای تحویل سال نو شمسی از سلطان آباد (اراک) به شهر مقدس قم مشرف می‌شوند. در آن زمان علمای قم به دیدار ایشان رفته و درخواست می‌کنند در قم سکونت پیدا کنند. ایشان استخاره کرده و در قم اقامت می‌یابند. با حضور شیخ در قم تحولات بزرگی در تاریخ ایران اتفاق می‌افتد و از آن زمان مکتب قم شکل می‌گیرد. تحولات بزرگی در حوزه اصولی، فقهی، عرفان، کلام، فلسفه، رجال، تفسیر و مهمتر از همه رویکرد اجتماعی حوزه و روحانیت با حضور شیخ عبدالکریم حائری رخ می‌دهد.
وی اضافه کرد: اعزام مرحوم لاهیجی به هامبورگ و نامه نگاری مرحوم قمی به قاهره برای وحدت اسلامی شیخ شلتوت و آیت الله بروجردی از تحولاتی است که همه از مکتب قم نشات گرفته است.
حجت الاسلام پورمحمدی همچنین گفت: در سال آینده برای تجلیل از یکصدمین سال تاسیس حوزه علمیه قم از سوی مرکز اسناد اسلامی ویژه برنامه‌ای برگزار خواهد شد.
شایان ذکر است؛ آیین معرفی کتاب سفیر شیعه در غرب شرح مجاهدت‌های حجت‌الاسلام و المسلمین محمد محققی لاهیجی نخستین امام جماعت مسجد امام علی (ع) در مرکز اسلامی هامبورگ آلمان امروز ـ یکشنبه ۲۰ تیرماه ـ در مجمع جهانی اهل بیت (ع) برگزار شد.
