مصطفی خرامان در نشست، ادبیات داستانی کودک و نوجوان دفاع مقدس که روز چهارشنبه به همت موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران در باغ موزه دفاع مقدس برگزار شد، با اشاره به اهمیت ساده‌نویسی، برای کودکان گفت: برای روایت دفاع مقدس برای کودکان، نویسنده جدا از ادبیات داستانی باید ساختار و زبان بچه‌ها را نیز بداند. برای کودکان باید جذاب‌تر از دیگر رده‌های سنی نوشت و اینجاست که کار روایت سخت می‌شود، نویسندگان حرفه‌ای وارد این حوزه نمی‌شوند و کارگزاران ادبیات دفاع مقدس نیز علاقه‌ای به آن ندارند.
این نویسنده ادبیات کودک و نوجوان، ادامه داد: نویسندگان حرفه‌ای حاضر نیستند با کارگزاران حوزه دفاع مقدس کنار بیایند و آن‌ها هم ترجیح می‌دهند سراغ نویسندگان تازه‌کار بروند و راحت‌تر کار کنند.
این نویسنده ادبیات کودک و نوجوان، مشکلات نوشتن در حوزه دفاع مقدس را چنین برشمرد: ما درباره بچه‌هایی حرف می زنیم که هیچ چیز از جنگ نمی‌دانند و خود نویسنده باید همه جزئیات را بازگو کند، چون در این زمینه خوب کار نکردیم کارها سطحی است و به عمق نمی‌رسد.
وی در پاسخ به این سوال که چرا باید برای بچه‌ها درباره دفاع مقدس بنویسیم، گفت: در همه جنگ‌ها اول بچه‌ها هستند که آسیب می‌بینند مسئله‌ای که وجود دارد این است که در ادبیات جنگ نباید به بچه‌ها بگوییم که جنگ خوب است یا بد اما کارگزاران حوزه دفاع مقدس می‌خواهند بگویند، دست کم جنگ ما خوب بود. در اینجا باید این تفاوت که جنگ ما دفاع بود را در نظر بگیریم ما درباره دفاع هشت ساله توجیهاتی داریم اما برای بچه‌ها طبیعی نیست، به همین دلیل ادبیات کودک در حوزه دفاع مقدس رها می‌شود.
خرامان، با اشاره به این که نوشتن برای کودکان درباره دفاع مقدس نوشتن از راهی تخصصی امکان‌پذیر است، اضافه کرد: بچه‌ها به قدری سوال می‌کنند که نمی‌توان آن‌ها را قانع کرد و خیلی از نکات را توضیح داد بنابراین بهتر است با احتیاط وارد این محدوده شویم.
این پژوهشگر ادبیات دامه داد: این موضوع برای نوجوانان ساده‌تر است، می‌توانیم برای آنان بر اساس شخصیت‌های دفاع مقدس، قصه بنویسیم، زندگینامه‌های داستانی آثار بسیار مناسبی برای آشنایی نوجوانان با دفاع مقدس هستند چون متن زندگی را نشان می دهند، در این حوزه باید جدی‌تر کار کرد یکی از مشکلات این است که خود ما در حوزه‌های مختلف با هم رقابت داریم. آن‌چه از دفاع مقدس باقی مانده از دسترس دور است وقتی درباره یک عملیات می‌خواهیم بنویسیم می‌گویند که این عملیات شکست خورده درباره عملیات دیگری بنویسید اما این نکته را در نظر نمی‌گیرند که شکست هم جزئی از جنگ است.
وی اظهار داشت: مشکلات درباره ادبیات جنگ بسیار زیاد است و کارگزارانی که در این حوزه کار می‌کنند، به انجام کارهای جدید علاقه‌مند نیستند و این موضوعات باعث می‌شود که نویسندگان به سمت کار در حوزه دفاع مقدس نیایند. ناشران خصوصی نیز وارد این حوزه نمی‌شوند که دلایل بسیاری برای این کار دارند. ناشر دولتی باید کار جدی‌تری را در پیش بگیرد اما آن‌ها هم نوشتن را خوب بلد نیستند، روش‌های گفت و گو را نمی‌دانند و اصول کار نشر را متوجه نشدند. به ما می‌گویند درباره دفاع مقدس کار کنید که در تاریخ بماند اما این نکته را باید در نظر بگیریم یک رویداد ملی تا وارد ادبیات نشود ماندگار نخواهد بود.
خرامان با انتقاد به این که به شهرها و بخشنامه می‌شود که کتاب‌های دفاع مقدسی تهیه کنید، ادامه داد: آثاری که تولید می‌شود، نه نثر مناسب، نه ادبیات درستی دارد، هیچ اصولی در آن رعایت نشده است، این آثار به هیچ دردی نمی خورند، کسانی که کتاب ها را تهیه می کنند باید بگوییم که مطالعه کنند آن‌ها حتی نمی‌دانند کردستان کجا و جنوب کجاست.
وی با بازگو کردن تاریخ جنگ گفت: دختران در متن جبهه نبوده‌اند اما در حاشیه جنگ حضور داشتند، وقتی خانم‌ها حضور کمرنگی داشتند، نمی‌توانیم از آن‌ها رولیت کنیم البته اوایل جنگ حضور زنان پررنگ‌تر است اما بعد از آن همه پشت خط جبهه آمده‌اند، جنگ موضوع مردانه است. باید در حوزه جنگ آثاری داشته باشیم که تاریخ جنگ را بازگو کنیم، اطلاعات آماری به کار مخاطب نمی‌آید و تنها برای پژوهشگران مفید است، اگر بخواهیم تاریخ جنگ خوانده شود باید از ادبیات به ویژه در بخش کودک و نوجوان استفاده کنیم، وقتی نویسنده هنوز خرمشهر را ندیده چگونه باید از جنگ سخن بگوید؟ باید پیش از آن بسیار پژوهش کند تا بتواند کار در خود ارائه دهد.
وی از نوشته هایی مثال زد که نشان می‌دهند نویسنده کم دانش است و به دنبال حقیقت متن نرفته و اضافه کرد: ما نیاز داریم که نخست کشور را بشناسیم، اگر خوب کار کرده باشیم مخاطب خارجی نیز به دنبال ما می‌آید و آثار ما را معرفی می کند. اگر یک اثر ارزشمند باشد خود مترجمان خارجی با ما در تماس خواهند بود ما با دست خالی در دفاع مقدس مقاومت کردیم و اکنون باید این روایت‌ها را بگوییم و چیزهایی را بازگو کنیم که دیده نشده است.
