به گزارش خبرنگار فرهنگی فرهنگ سار، وبینار شعر جنگ برای صلح، امروز (شنبه، ۲۳ اسفند) در سالن قصر شیرین باغ موزه دفاع مقدس، با حضور شاعران صاحب‌نام حوزه جنگ و مقاومت ایران و جهان برگزار شد.
عبدالجبار کاکایی، دبیر علمی این رویداد فرهنگی، با توجه به ویژگی‌های ادبیات مقاومت و جنگ, گفت: جنگ کانون استحاله ارزش هاست، ایدئولوژی ها و تفکرات در هنگام بروز رخداد عظیم جنگ، به تحلیل فلسفه جنگ می پردازند و جنگ چنان که هست نمایش داده می شود.
وی افزود: جنگ‌ها گاهی مرزهای جغرافیایی را جابه‌جا میکنند، گاهی مرزهای عقیدتی را، شاید گاهی هر دو طرف عادلانه باشند اما جنگ هایی که در جهان اتفاق می افتد، از یک طرف عادلانه و از سوی دیگر ناعادلانه است.
ارزش هایی در جنگ خلق می شود و ما از آن به عنوان نکبت یاد می کنیم اما تحلیل گران و جامعه شناسان به تاثیر جنگ بر روحیه مردم و سربازان پرداخته اند. غرض و قصد ما از برگزاری این وبینار این است که به موضوع نگاهی واقع ببینانه تر داشته باشیم.
احمد نادمی، شاعر و منتقد ادبی با بیان این که جنگ یکی از شگفت آورترین پدیده هاست، گفت: علت این است که در عین حال که بسیار تکان دهنده است، وقتی اتفاق می افتد کسی از آن متعجب نمی شود. تاریخ بشریت نمی‌تواند خود را بدون جنگ ببیند. وقتی می گوییم جنگ یک وضعیت انسانی است، زیرا وضعی است که فراهم شده است.
وی با اشاره به فرهنگ و تمدن روم، یونان، ایران باستان و مصر به عنوان تمدن های کهن گفت: وقتی به اسطوره ها و تفکر غالب آنها نگاه کنیم، کسانی که به دنبال جواب ذهنی می گردند، می دانند که استقرار یک حکومت تنها با جنگ ممکن می شود. انگار بدون جنگ، روی دادن هیچ اتفاقی ممکن نیست.
وی با اشاره به تعابیر گوناگون از شعر جنگ، ادامه داد: تفکیک جزءنگرانه ای که برای نشان دادن معنی این تعابیر. نیاز است وجود ندارد. چون همه این تعابیر از تفاسیر ارسطویی از شعر گرفته شده است. شعر جنگ در نظریه ادبی مدرن تعریف می شود، چون بعد از رنسانس افراد وقتی به دور و بر خود نگاه می کنند، می بینند، جنگ اگر سودی داشته باشه برای حاکمان بوده و عملا برای جامعه چیزی نداشته، در جهان مدرن حاکمان کمرنگتر شدند و مردم بیشتر دیده می شوند، این گونه شعر جنگ معنا می گیرد.
در چنین تعریفی است که می توانیم از هنر جنگ صحبت کنیم و شعر جنگ توصیفی برای وضعیت انسانی در این اتفاق ناخوشایند است. هر چه از شعر جنگ بگوییم، هیچ گونه ای از شعر صلح برای آن صورت بندی نمی شود. چون شعر جنگ رویکردی به سوی صلح دارد.
وی ادامه داد: وقتی از شعر جنگ صحبت می کنیم، آرزوی صلح در آن شعله می کشد. وقتی تصاویر موحش جنگ را توصیف می کند، یعنی به تعبیری کلی تر، شعر جنگ، شعری برای صلح است. در نشانه شناسی جنگ وقتی از ویرانی سخن گفته می شود، آرزوی آبادی در همه کلمات آن وجود دارد.
باید گفتمان حاکم بر سال‌های پس از جنگ را بشناسیم
حمیدرضا شکارسری، شاعر و مدرس ادبیات نیز با بیان این که شعر و ادبیات با جامعه ارتباط دارد و بر گفتمان ها تاثیر می گذارد و از آنها تاثیر می گیرد، گفت: شعر در دوره جنگ از احساس نشان دارد و نشات می گیرد اما در دوران صلح عاقلانه تر می شود و منطقی تر است.
شعر در دوران جنگ، به پارادایم های ضد جنگ توجه می کند و اگر بعد از جنگ اصرار به آن گفتمان باشد بدون آن که این نیاز وجود داشته باشد، ژانر طبیعی نخواهد بود.
شکارسری افزود: اگر ادبیات بر گفت و گویی تاکید کند که گفتمان غالب جامعه نیست، شعاری می شود. گفتمان ها، هر قدر هم که قوی باشند، با فاصله گیری از سال‌های جنگ هدف گیری جدید را می طلبند
وی افزود: حتی نهادهای برگزار کننده این وبینا موظف هستند گفتمان ها و هدف گذاری های نوین را تشخیص بدهند. اگر این گفتمان ها تغییر کرده است، باید حرف های جدیدتری بر شعر و ادبیات و اندیشه ما حاکم باشد. خواست های جامعه را باید تشخیص داد اینگونه ادبیات تکرار مکررات نیست و حرف های تازه ای خواهد داشت.
در ادامه شاعرانی چون عباس باقری، افشین اعلا، مصطفی محدثی خراسانی، رضا اسماعیلی، محسن راهجردی، حسین اسرافیلی و حمید رضا شکارسری و شاعران خارجی اشرف ابو یزید از مصر، جوانا بوگهارت از آرژانتین، راتی ساسکنا، عزیز مهدی، علی اصغر الخیدری و مهدی باقرخان از هند به شعرخوانی پرداختند.
