به گزارش فرهنگ سار ،حکومت برخی کشورهای عربی هم مرز با فلسطین اشغالی که از چند دهه پیش اقدام به عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی کردند،از همان ابتدا با مخالفت مردم مواجه شدند اما مخالفان دولت به دلیل اینکه قدرت چندانی طی این چند دهه نداشته اند، هنوز نتوانسته اند سران خود را وادار به قطع این روابط کنند.
تاریخچه برقراری رابطه برخی کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی و قطع آن
در میان کشورهای عربی، دو کشور مصر در سال ۱۹۷۹ و اردن در سال ۱۹۹۴، اقدام به عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی کردند و این روابط همچنان برقرار است.این دو کشور طی چند دهه گذشته به صورت مستقیم وارد جنگ با این رژیم شده بودند و با فلسطین اشغالی مرزهای مشترک دارند.
کشور آفریقایی مغرب در سال ۱۹۹۳ روابطی در سطح پایین با رژیم صهیونیستی برقرار کرد اما پس از آغاز انتفاضه فلسطین در سال ۲۰۰۰ این روابط را قطع کرد.
موریتانی نیز که از جمله اعضای اتحادیه عرب است، در سال ۱۹۹۹ اقدام به برقراری روابط با رژیم صهیونیستی کرد اما این کشور واقع در شمال آفریقا، سال ۲۰۱۰ روابط دیپلماتیک خود را با این رژیم قطع کرد.
طرح سازش عرب ها وعدم پایبندی امارات و بحرین به آن
“عبدالله بن عبدالعزیز” پادشاه پیشین عربستان در زمان ولیعهدی اش ،در نشست سران عرب در سال ۲۰۰۲ که در بیروت برگزار شد، طرحی به نام ” طرح ابتکاری عربی برای صلح ” ارائه داد که بر اساس آن عرب ها در قبال تحقق صلح، اقدام به عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی می کنند که این طرح با موافقت همه کشورهای عربی مواجه شد.
مهم ترین بندهای این طرح عبارت بود از :
۱- عقب نشینی کامل رژیم صهیونیستی از اراضی کشورهای عربی و از جمله جولان سوریه تا خط چهارم ژوئن ۱۹۶۷ و همچنین عقب نشینی از اراضی تحت اشغال این رژیم در جنوب لبنان.
۲- رسیدن به راه حلی عادلانه برای مشکل پناهجویان فلسطینی بر اساس قطعنامه شماره ۱۹۴ مجمع عمومی سازمان ملل .
۳- پذیرش برپایی دولت مستقل فلسطین به پایتختی قدس از سوی رژیم صهیونیستی که بر اراضی اشغالی فلسطین از زمان چهارم ژوئن ۱۹۶۷ در کرانه باختری و نوار غزه حاکمیت داشته باشد.
سران عرب در سال ۲۰۰۲ میلادی در بیروت در توافقی سه بندی تاکید کردند که عرب ها در صورتی روابط خود را با این رژیم به حالت عادی در می آورند که رژیم صهیونیستی به پشت مرزهای سال ۱۹۶۷ باز گردد و اراضی اشغالی فلسطین پس از این سال را به فلسطینی ها بازگرداند و دولت مستقل فلسطین به پایتختی قدس تشکیل شود که البته تاکنون چنین اتفاقی نیفتاده است.
امارات و بحرین در حالی اقدام به عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی کرده اند که هیچ یک از بندهای توافق سران عرب در سال ۲۰۰۲ تحقق نیافته و حتی رژیم صهیونیستی بر قسمت های دیگر فلسطین نیز فشار زیادی وارد و مردم این کشور را از حقوق مشروشان محروم می کند.
اقدام شوکه کننده اما قابل پیش بینی امارات و بحرین
خبر مهمی که در خصوص فلسطین که طی هفته های گذشته باعث واکنش مردم در کشورهای اسلامی و عربی شد، تصمیم سران امارات و بحرین برای برقراری روابط با رژیم صهیونیستی بود.البته پیش از این نیز خبرهایی از ارتباطات سری این دو کشور با صهیونیست ها در رسانه ها منتشر شده بود .
در این مسیر ابتدا امارات در مسیر عادی سازی روابط با این رژیم گام برداشت و کمی پس از آن هم بحرین پا جای امارات گذاشت.
این اقدام سران امارات و بحرین با مخالفت مردمی در داخل و خارج از این کشورها مواجه شد؛ مردم در کشورهای عربی دیگر و از جمله در شمال آفریقا به آن واکنش شدیدی نشان داده و آن را خیانت به آرمان های فلسطین و از پشت خنجر زدن به آن دانستند.
روزنامه کویتی “الصباح”در این خصوص نوشت، مردم در کشورهای عربی، با هرگونه تلاش برای نزدیک شدن به رژیم صهیونیستی شدیدا مخالفت می کنند و خواستار دستیابی فلسطینی ها به همه حقوقشان و از جمله برپایی حکومت مستقل به پایتختی قدس هستند.
این روزنامه افزود، کارشناسان این اقدام کشورهای عربی را با انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مرتبط می دانند و می گویند دولت ترامپ با پیش قدم شدن در این امر، می خواهد حمایت لابی صهیونیستی را در آمریکا جلب کند و در انتخابات ریاست جمهوری پیش روی در ماه نوامبر پیروز شود.
واکنش مردم و احزاب سیاسی در کشورهای شمال آفریقا به عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی
صرف نظر از موضع گیری رسمی سران کشورهای عربی در مورد اقدام اخیر امارات و بحرین، مردم در کشورهای عربی واکنش شدیدی به این اقدام نشان دادند.
الجزایر
روزنامه الجزایری ” الخبر ” در این خصوص نوشت : نیروهای سیاسی ، احزاب و شخصیت های الجزایری سه شنبه گذشته در بیانیه ای مشترک، هرگونه تلاش برای عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی را محکوم کرده و آن را نقض صریح حقوق مردم فلسطین و نادیده گرفتن توافقات کشورهای عربی و اسلامی در خصوص فلسطین شدند.
جنبش جامعه صلح ، جبهه عدالت و توسعه، جنبش سازندگی ملی، جنبش النهضه، حزب پگاه نو، اتحادیه نیروهای دمکراتیک، جبهه مبارزه عربی ، جمعیت علمای مسلمان الجزایر و چندین شخصیت انقلابی الجزایر و از جمله “جمیله بوحیرد” و “لخضر بورقعه” با امضای بیانیه ای مشترک خواستار حمایت کامل از آرمان های فلسطین شدند.
“محمد العماری “سخنگوی حزب جبهه آزادیبخش ملی الجزایر گفت، توافقنامه امارات با رژیم صهیونیستی ،خیانتی به تمام معنا است.
العماری افزود، اتحادیه عرب حتی جرات نکرد یک نشست در این خصوص برگزار و این تصمیم را محکوم کند.اتحادیه عرب نیز در کنار برخی کشورهای عربی به فلسطین خیانت می کند.
حزب “جنبش جامعه صلح “(حمس) بزرگ ترین حزب اسلامی در الجزایر، این توافق را خیانت بزرگی از طرف کشوری دانست که هیچ گونه مرز زمینی با فلسطین اشغالی ندارد.
فاروق طیفور از جمله رهبران حزب حمس ضمن محکوم کردن این اقدام امارات، گفت، عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی جنایت است ،امارات خود را در جایگاه صاحبان حق و صاحبان سرزمین فلسطین می بیند در حالی که این فلسطینی ها هستند که صاحب فلسطین اند، امارات ضربه بزرگی به امنیت کشورهای عربی وارد کرد.
طیفور در ادامه از اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی و همه پارلمان ها در کشورهای عربی خواست از فلسطین حمایت و این اقدام را شدیدا محکوم کنند.
در خصوص موضع رسمی الجزایر در این خصوص، مقام های این کشور بار دیگر جمله معروف “هواری بومدین ” رییس جمهوری فقید این کشور را تکرار کردند که گفته است”ما با فلسطین هستیم چه ظالم باشد چه مظلوم”.
“عمار بلحمیر” وزیر اطلاع رسانی و سخنگوی دولت الجزایر گفت، الجزایر طرفدار اصول عادلانه در مورد فلسطین و حقوق مشروع فلسطینی ها است.
وی در مصاحبه با خبرگزاری اسپوتنیک روسیه بدون اشاره به اقدام امارات در عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی گفت، مساله فلسطین از اصول سیاست خارجی الجزایر است و کشورش در دو سطح مردمی و دولتی با فلسطین است.
تونس
در تونس نیز “قیس سعید ” رییس جمهوری تونس با اعلام حمایت از مردم تونس گفت، به اراده کشورهای دیگر در این خصوص احترام می گذارد.
خبرگزاری رسمی تونس نوشت،سعید در دیدار سفیر فلسطین گفت، ما در انتخاب های کشورهای دخالت نمی کنیم و به اراده کشورها احترام می گذاریم، اما ما نیز موضع گیری هایی داریم و تازمانی که آزادگانی باشند، حق مردم فلسطین ضایع نمی شود.
از سوی دیگر مجلس نمایندگان تونس به ریاست ” راشد الغنوشی” در موضع گیری ای کاملا متفاوت ،در بیانیه ای توافقنامه امارات با رژیم صهیونیستی را محکوم کرده و در خصوص تبعات ان برای فلسطین هشدار داد.
مجلس تونس از پارلمان های عربی و اسلامی و کشورهای دیگر نیز خواست این توافق را محکوم کنند.
عصام الشابی ” دبیر کل حزب جمهوری تونس نیز در اظهاراتی که در تارنمای” باب نت ” تونس منتشر شد ، گفت، برخی کشورها وجود و هستیشان به اسراییل مرتبط شده است و آماده اند هرگونه امتیازی بدهند و در چارچوب خاورمیانه جدید با آن همه گونه تعاملی داشته باشند.
وی افزود، امارات به هدفش نمی رسد زیرا مساله فلسطین مساله یک ملک اماراتی و یک قرار داد نفتی نیست، فلسطین مساله یک ملت و یک امت است و تا زمانی که ملت فلسطین وجود داشته باشد، این مساله هم همچنان وجود خواهد داشت.
روزنامه الشروق تونس نیز نوشت، حزب قلب تونس از دستگاه دیپلماسی این کشور خواست مقابل این توطئه ضد مردم بی دفاع فلسطین بایستد و مانع اجرای معامله قرن شود.
این حزب تونسی عادی سازی روابط با رژیم صهیوینستی را عقب نشینی از حقوق مردم فلسطین و چانه زنی برای نادیده گرفتن حقوق آن ها دانست.
اتحادیه ملی روزنامه نگاران تونس نیز ضمن محکوم کردن این اقدام امارات، آن را باعث زمینه سازی برای معامله قرن و تضییع بیشتر حقوق فلسطینی ها و خیانت به آن ها دانست
این اتحادیه از قوای سه گانه در تونس و همچنین همه نیروهای سیاسی و مردمی و مدنی در این کشور خواست با قدرت مقابل این توطئه ضد مردم فلسطین بایستند.
مصر
“عبدالفتاح السیسی “رییس جمهوری مصر در توییتی در صفحه شخصی اش نوشت که با دقت بیانیه مشترک آمریکا ، امارات و رژیم صهیونیستی را در خصوص توافق برای متوقف کردن انضمام سرزمین های فلسطینی دنبال کرده است .السیسی این اقدام را در جهت ایجاد صلح در منطقه دانست.
موریتانی
دولت موریتانی با وجود مخالفت احزاب سیاسی این کشور با اقدام امارات در عادی سازی روابط با رزیم صهیونیستی،از این اقدام امارات حمایت کرد.
وزارت خارجه این کشور در بیانیه ای اعلام کرد، نواکشوت اطمینان کامل به رهبران امارات دارد و ان را در جهت منافع کشوزهای عربی و مردم فلسطین می داند.
با وجود این موضع دولت موریتانی گروه ها و فعالان این کشور بر خلاف دولت موضع گیری کرده و توافق امارات و بحرین را با اسراییل محکوم کردند.
از سوی دیگر ائتلاف نیروهای تغییر دمکراتیک موریتانی که در برگیرنده چندین حزب مخالف دولت است،هرگونه عادی سازی روابط با رژیم صهیوینستی را محکوم و از تایید این اقدام امارات توسط وزارت خارجه موریتانی شدیدا انتقاد کرد.
بسیاری از فعالان سیاسی و مدنی در این کشور و از جمله “محمد جمیل کمنصور ” از رهبران سیاسی معروف ،این اقدام امارات را جنایتی بزرگ دانستند.
حزب رفاه موریتانی نیز در بیانیه ای در صفحه فیس بوک خود، این اقدام امارات را خیانت بزرگ به مساله اول جهان اسلام و هتک حرمت امت اسلامی و حمایت از دشمنان آن و تلاش برای فروش مقدسات اسلامی دانست و تاکید کرد، چنین اقداماتی که خنجری بر پشت مردم مقاوم فلسطین است، در جهت منافع آمریکا و برای نجات نخست وزیر رژیم صهیونیستی انجام گرفته است.
مغرب
در مغرب، وزارت خارجه این کشور از واکنش نشان دادن به این اقدام امارات و بحرین خودداری کرده است و این در حالی است که مردم این کشور شدیدا از فلسطین حمایت می کنند و “سعد الدین عثمانی “نخست وزیر این کشور چند هفته پیش تاکید کرد مغرب از حقوق مشروع مرم فلسطین و همچنین از مسجد الاقصی حمایت می کند و مخالف یهودی سازی فلسطین و دو زدن حقوق فلسطین ها است.
در همین حال باید گفت ، اقدام امارات و بحرین صرف نظر از عوامل و انگیزه های آن بر خلاف اجماع عربی است و اگر برخی کشورهای عربی صراحتا این اقدام را محکوم نمی کنند باید علت اصلی آن را به دلایل اقتصادی یا اوضاع داخلی آن ها مرتبط دانست .
از سوی دیگر بعید به نظر می رسد بدون چراغ سبز و موافقت عربستان که حکم برادر بزرگ این دو کشور عربی را دارد، این اقدام صورت گرفته باشد و این احتمال وجود دارد عربستان جهت نبض سنجی جهان اسلام و جهان عرب ابتدا به این دو کشور کوچک چراغ سبز نشان داده باشد تا شرایط را برای پا پیش گذاشتن خود نیز بسنجد و شاهد این مدعا هم این است که هیچ گونه بیانیه رسمی در محکومیت یا انتقاد از این اقدام امارات صادر نکرده است.
