به گزارش خبرنگار فرهنگ سار، در مساله مسمومیت الکسی ناوالنی، نوعی ائتلاف میان اتحادیه اروپا و آمریکا برای محکوم کردن دولت روسیه در این وضعیت و اعمال مجازات هایی علیه مسکو بوجود آمده که با اهداف سیاسی و اقتصادی شکل گرفته تا امکان حل آن برای روسیه را دشوارتر کند.
ناوالنی که یکی از اصلی ترین منتقدان ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه است، بیستم ماه اوت (سی ام مرداد) در بازگشت از سیبری به مسکو بیمار شد.
وی پس از فرود اضطراری هواپیما به بیمارستانی در شهر تومسک سیبری منتقل شد و سپس به یک مرکز درمانی در برلین انتقال یافت، جایی که پزشکان در اوایل ماه جاری اعلام کردند نشانه هایی از مسمومیت وی با ماده سمی نوویچوک وجود دارد.
تمام ابعاد وضعیت پیرامون مسمومیت ناوالنی حاکی از استفاده کشورهای غربی بویژه آمریکا از این مساله برای اهداف خود است و مقام های روس نیز بارها در این مورد نارضایتی خود را اعلام کرده و خواستار همکاری آلمان برای حل این مساله و نتیجه گرفتن از تحقیقات شده اند.
اتحادیه اروپا خواستار همکاری روسیه شد
جوسپ بورل» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، از دولت روسیه خواسته است که درباره علل و عوامل مسمومیت آلکسی ناوالنی توضیح بدهد.
به نظر اتحادیه اروپا، تحقیقاتی شفاف و مستقل و مسئولانه ضرورت دارد و روسیه در این مورد باید پاسخگو شود.
بورل گفته است که دولت روسیه در برابر مردم خود و همچنین جامعه بین‌المللی مسئولیت دارد که ابعاد مسموم شدن الکسی ناوالنی را روشن کند.
در همین حال شورای اروپا نیز هفته گذشته در قطعنامه ای علیه روسیه در مساله مسمومیت ناوالنی، اقدامات روسیه در این زمینه را محکوم کرده و خواستار همکاری مسکو برای به نتیجه نشستن تحقیقات پیرامون مسمومیت ناوالنی شده است.
دولت آلمان نیز چند روز پس از بستری شدن ناوالنی در بیمارستان برلین و اعلام نتیجه تحقیقات مبنی بر استفاده از ماده سمی نوویچوک برای مسموم کردن این منتقد دولت روسیه، از مسکو خواست در این مورد پاسخگو شود و برای رفع ابهامات و پیدا شدن عاملان این حادثه همکاری قضایی کند.
نوربرت راتگن متحد برجسته آنگلا مرکل صدراعظم آلمان نیز هشدار داد که اگر اتحادیه اروپا نتواند علیه روسیه به دلیل “مسمومیت” آلکسی ناوالنی، سیاستمدار مخالف اقدام کند، اهمیت و تاثیرش زیر سوال می رود.
این سیاستمدار آلمانی خواستار بازنگری در قرارداد گازی بین آلمان و روسیه بخاطر مساله مسمومیت ناوالنی شد.
وزیر مشاور در امور اروپا در دولت آلمان سه شنبه گفت: آلمان همه گزینه‌ها را برای تحریم‌های احتمالی علیه روسیه به دلیل مسمومیت الکسی ناوالنی وبلاگ نویس مخالف دولت روسیه مورد توجه قرار خواهد داد.
میخائیل روث وزیر مشاور آلمان در امور اروپا در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه گفت: تمام جوانب (مسمویت ناوالنی) را بررسی خواهیم کرد.
روث که در حال حاضر کشورش ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا را بر عهده دارد، گفت: هر پاسخی باید در نتیجه گفت‌وگوها و با هماهنگی نزدیک با اروپا صورت گیرد.
فشار آمریکا بر روسیه از طریق توقف اجرای طرح خط لوله گاز نورد استریم۲
دولت آمریکا در سال های اخیر تمام تلاش های ممکن را برای متوقف کردن اجرای طرح خط لوله گاز نورد استریم۲ از روسیه به آلمان بکار بست و تحریم هایی را نیز علیه روسیه باهدف متوقف کردن این طرح اعمال کرده است در هفته های اخیر خواستار توقف اجرای این خط لوله گاز شد.
دونالد ترامپ دو هفته پیش در شرایطی که ناوالنی تازه در بیمارستان برلین بستری شده بود گفت که آلمان باید اجرای طرح خط لوله گاز اروپای شمالی را متوقف کند.
این اصرار و پافشاری آمریکا برای مرتبط کردن طرح خط لوله گاز روسی با مساله ناوالنی حاکی از این مساله است که واشنگتن بیشترین بهره را از مساله مسمومیت ناوالنی می برد و برای اعمال تحریم های جدید در مورد روسیه رقیب اصلی خود در عرصه انرژی اروپا تلاش های خود را افزایش داده است.
فاز نخست این خط لوله به آلمان که ۱۲۲۲ کیلومتر است، سال ۲۰۱۱میلادی به بهره برداری رسیده و سالانه بیش از ۲۰ میلیارد مترمکعب گاز روسیه را به این کشور اروپایی منتقل می کند.
هزینه ساخت مرحله دوم این خط لوله حدود هفت میلیارد و ۴۰۰ میلیون یورو برآورد شده است که گازپروم و چند شرکت اروپایی دیگر اعتبار مالی آن را تامین می کنند.
اجرای این طرح، گاز روسیه را ارزان تر به بازارهای مصرف اروپایی می رساند، زیرا هزینه ترانزیت که اکنون به اوکراین و کشورهای دیگر مسیر پرداخت می شود، حذف خواهد شد و این کاهش بها برای مسکو به عنوان موفقیت عاملی است تا خریداران بیشتری جذب کند.
آمریکا و اوکراین از مخالفان طرح انرژی روسیه هستند که از ماه دسامبر سال گذشته(دی۱۳۹۸) اجرای آن متوقف شده است و واشنگتن می خواهد گاز فشرده خود با بهای بالاتر از قیمت گاز روسیه به آلمان بفروشد.
آنتون خلوپکوف رئیس مرکز امنیت و انرژی روسیه معتقد است که آمریکا از مساله مسمومیت ناوالنی حداکثر استفاده را برای بیرون راندن روسیه از بازار انرژی اروپا بکار می گیرد.
این کارشناس روس در گفت وگو با شبکه تلویزیونی روسیه ۲۴ خاطرنشان کرد که به نفع آمریکا نیست که تحقیقات پیرامون مسمومیت ناوالنی ثمربخش باشد و این کشور از وضعیت کنونی برای اهداف ضدروسی خود و ترغیب کشورهای اروپایی برای فاصله گرفتن از روسیه استفاده می کند.
در همین حال جمعی از سناتورهای دموکرات و جمهوریخواه پیشنهاد کردند که دولت آمریکا تحریم هایی را علیه مقامات روسی به دلیل وضعیت الکسی ناوالنی منتقد دولت مسکو اعمال کند.
به گزارش خبرگزاری تاس، در طرح سناتورهای دموکرات و جمهوریخواه آمریکا آمده است که روسیه باید در برابر فعالیت های نادرست خود در سال ۲۰۲۰ پاسخگو باشد و در همین مورد براساس طرح آنان تحریم هایی علیه مقامات روسیه که در نقض حقوق بین الملل از جمله مسمویت اخیر الکسی ناوالنی رهبر مخالفین دست داشته اند، اعمال خواهد شد.
طرح سناتورها دولت آمریکا را موظف می کند تعیین کند که آیا کرملین قوانین منع استفاده از سلاح های شیمیایی و بیولوژیکی را نقض کرده است یا نه؟
سناتور دموکرات “کریس کونز” در مورد پیش نویس این طرح گفت که در حالی که روسیه همچنان در انتخابات ما دخالت می کند و اقدامات خشن دیگری را در کشورهایی مانند بلاروس، اوکراین و سوریه انجام می دهد این طرح تلاش می کند پوتین رییس جمهوری روسیه و محافل داخلی او را مسئول بداند.
واکنش روسیه
دولت روسیه در عالی ترین سطوح از متهم کردن این کشور در مساله مسمومیت ناوالنی انتقاد کرده است و این رویکرد را غیرسازنده خوانده است.
ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه روز ۲۴ شهریور ماه در گفت وگوی تلفنی با رئیس جمهوری فرانسه، متهم کردن روسیه به مسموم کردن الکسی ناوالنی را غیرقابل قبول خواند.
به گزارش دفتر مطبوعاتی کاخ کرملین، پوتین در این مکالمه تلفنی متهم کردن روسیه در این مساله بدون ارائه شواهد را بیجا خواند و یادآوری کرد که برای روشن شدن وضعیت پیرامون ناوالنی نیاز به تحویل مواد بیولوژیکی مربوط به (بیماری) ناوالنی از طرف متخصصان آلمانی به روسیه، نتایج آنالیزهای گرفته شده از ناوالنی و همکاری طرف آلمانی با پزشکان روسیه، وجود دارد.
دو طرف توافق کردند که برای همکاری احتمالی (روسیه) با شرکای اروپایی در مورد مساله ناوالنی کمک کنند.
سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه نیز با انتقاد از رویکرد ضدروسی غرب در مساله مسمومیت ناوالنی اظهار داشت: دادستانی کل روسیه از کشورهای فرانسه، آلمان، آلمان، سوئد و سازمان منع تسلیحات شیمیایی درخواست کرده است تا به تعهد خود در چارچوب کنوانسیون اروپایی کمک متقابل حقوقی و قضایی در پرونده کیفری مورخه ۱۹۵۹ عمل کنند.
وی در نشست خبری در مسکو با اشاره به خودداری این کشورها از دادن پاسخ به درخواست روسیه در مورد پرونده ناوالنی اظهار داشت: ما از لاهه که مقر سازمان منع تسلیحات شیمیایی در آن قرار گرفته است نیز هیچ پاسخی دریافت نکرده ایم.
لاوروف گفت: در ابتدا طرف آلمانی به ما گفت که هیچ اطلاعاتی در مورد مسمومیت ناوالنی نمی توانیم بدهیم زیرا مساله محدود به روابط روسیه و آلمان نمی شود و ماهیت بین المللی پیدا کرده است و سازمان منع تسلیحات شیمیایی به این مساله رسیدگی می کند و به آنجا مراجعه کنید.
وی ادامه داد: سپس به سازمان منع تسلیحات شیمیایی مراجعه کردیم و در این سازمان ما را چند روز سر دواندند و گفتند که هیچ درخواستی دریافت نکرده اند. ریاست دبیرخانه فنی سازمان منع تسلیحات شیمیایی که مقامهای کلیدی آن از اتباع کشورهای عضو ناتو هستند از هرگونه درخواست آلمان ابراز بی اطلاعی کرد.
لاوروف گفت: پس از مدتی این دبیرخانه گفت که چنین درخواستی از این سازمان شده است و برای کسب اطلاعات می توانید به طرف آلمانی مراجعه کنید.
وزیر خارجه روسیه از این رفتار دولت آلمان و بویژه تکبر و غروری که در مورد روسیه در مساله مسمومیت ناوالنی از خود نشان می دهد، انتقاد و خاطرنشان کرد که چنین رفتاری در شان دولت محترمی مثل آلمان نیست.
وی در مورد اجرای طرح خط لوله گازنورد استریم۲ نیز گفت: بر این باورم که زمان آن رسیده است که ما کمی آرام بگیریم. ما شاهدیم که آمریکا هر روز برای تحقیر اتحادیه اروپا در وهله اول آلمان تلاش می کند و مقام های آمریکایی می گویند که برلین باید سهم خود را در تقویت امنیت انرژی ادا کند و بدیهی است منظور امریکا توقف اجرای طرح خط لوله گاز اروپای شمالی و آغاز استفاده از گاز گرانقیمت تر آمریکایی است.
تشابه ناوالنی با اسکریپال
کارشناسان معتقدند که مساله مسمومیت ناوالنی و مساله مسمومیت سرگئی اسکریپال سرهنگ امنیتی سابق روس پناهنده شده به انگلیس شباهت دارد.
سرگئی اسکریپال و دخترش یولیا روز چهارم ماه مارس سال ۲۰۱۸ (۱۳ اسفندماه ۹۶ چند روز پیش از انتخابات ریاست جمهوری در روسیه) در سالزبری انگلیس مسموم شدند و دولت انگلیس در کمتر از ۲۴ ساعت، روسیه را به دخالت در این حادثه متهم کرد.
روابط مسکو و لندن در دو سال گذشته بر سر موضوع اسکریپال به پایین‌ترین سطح ممکن رسیده و این مساله به مهم‌ترین موضوع انگلیس در سیاست خارجی تبدیل‌شده است. دیپلمات‌های انگلیسی موفق شدند سران حدود ۳۰ کشور غربی عمدتاً عضو ناتو را مجاب کنند که حدود ۱۵۰ دیپلمات روس را در حمایت از انگلیس از کشورشان اخراج کنند.
امروز نیز همین وضعیت در مورد مساله مسمومیت ناوالنی تکرار می شود و ادعا شده است این منتقد اصلی پوتین نیز همانند اسکریپال که از طرف رئیس جمهوری روسیه یک خائن وطن فروش خوانده شده بود با ماده سمی نوویچوک مسموم شده است.
احتمال زیاد هم وجود دارد که بخاطر ناوالنی اتحادیه اروپا تحریم هایی را در مورد روسیه وضع کند کاری که لندن به رغم عضو نبودن در این اتحادیه بر آن اصرار دارد و مقامهای اروپایی را تشویق به آن می کند و حتی بعید نیست که در هفته آینده تصمیم برای اخراج شماری از دیپلمات های روسی از کشورهای اروپایی گرفته شود تا تنور تنش های پیرامون روسیه داغ تر شود.
در همین حال برخی رسانه های روسی از دست داشتن زنی به نام ماریا پوچوک که کارمند بنیاد مبارزه با فساد متعلق به ناوالنی است در مسموم کردن این منتقد پوتین خبر دادند.
به نوشته تارنمای روسی «مدیاکراتیا رو» پوچوک چندین سال در انگلیس زندگی کرده و دوره تحصیلات عالیه را نیز در این گذرانده و ریاست بخش تحقیقات بنیاد مبارزه با فساد مالی را برعهده دارد.
پوچوک در روز مسموم شدن ناوالنی در هتلی در اومسک در کنار وی بوده است و پس از اعلام مسموم شدن وی بسرعت روسیه را ترک کرده و به برلین رفته است و دادستانی حمل و نقل روسیه این فرد را در چارچوب پرونده ناوالنی برای دادن پاسخ به سوالات فرا خوانده بود که در موعد تعیین شده حاضر نشد.
در نهایت می توان گفت اوضاع پیرامون مسمومیت ناوالنی باتوجه به اصرار دولت آلمان و مقام های اتحادیه اروپایی برای پاسخگویی روسیه و متهم کردن مسکو بدون ارائه شواهد، از یک توطئه برنامه ریزی شده حکایت می کند که بنظر می رسد روسیه باوجود تلاش در این زمینه نتواند طرف های غربی را از ادامه اصرار بر مقصر بودن دولت این کشور در مسمومیت ناوالنی بازدارد و این تنش ها همچنان تا اقدامی بزرگ علیه روسیه برای کاهش حضور این کشور در اروپا ادامه خواهد یافت.
