شنبه, ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ / ۱۳:۵۴:۳۱
به گزارش سرویس فرهنگی پایگاه تحلیلی خبری فرهنگ سار، امیرمحمد بهامیر/ کمیک محصولی فرهنگی است که توانسته نقش بسیار مهمی در تولید کاراکترهای محبوب کودکان و نوجوانان ایفا کند. کمیک امروزه تبدیل به رسانه ای شده است که نه تنها صنعت سینما و انیمیشن سازی بلکه صنایع دیگری همچون بازی سازی و حتی بازار لوازم […]
به گزارش سرویس فرهنگی پایگاه تحلیلی خبری فرهنگ سار، امیرمحمد بهامیر/ کمیک محصولی فرهنگی است که توانسته نقش بسیار مهمی در تولید کاراکترهای محبوب کودکان و نوجوانان ایفا کند. کمیک امروزه تبدیل به رسانه ای شده است که نه تنها صنعت سینما و انیمیشن سازی بلکه صنایع دیگری همچون بازی سازی و حتی بازار لوازم التحریر را نیز از آن خود کرده است.
کاراکتر های کمیک امروزه در فیلم های سینمایی، انیمیشن ها، روی جلد دفاتر و تبلیغات محصولات تلویزیونی دیده می شوند. با توجه به لزوم ایجاد کاراکترهای ایرانی می توان با سرمایه گذاری مناسب در صنعت کمیک خلا وجود کاراکتر های ایرانی را از بین برد.
در سال های گذشته تلاش هایی برای ایجاد صنعت کمیک در ایران آغاز شده است. مجموعه های چون کمیکا و قاف از جمله شرکت های خلاقی هستند که با سرمایه گذاری در کمیک توانسته اند جان تازه ای به صنعت کمیک ایران بدهند.
کمیک رسانه ای که جدی گرفته نشده است
محمد مسعودی مدیر مجموعه خانه پی نمای ایران و یک از افراد فعال در زمینه کمیک در خصوص سهم کمیک در سبد فرهنگی خانوارهای ایرانی به ما گفتند:
می توان گفت کمیک در حال حاضر سهمی در سبد فرهنگی خانوارهای ایرانی ندارد. اگر آن بخش کوچک از مخاطبان که از کمیک استفاده می کنند را ببینیم نیز متوجه می شویم عمدتا از محصولات خارجی استفاده می کنند. در حال حاضر خیلی متداول نشده است که خانواده های ایرانی کمیک بخوانند (کمیک ایرانی) و دلیلش نیز کم بودن محصولات ایرانی است. اگر کسی می خواست از کمیک استفاده بکند محصولی که استاندارد، دارای کیفیت خوب، داستان جذابی و در ژانر هایی که مورد توجه نوجوانان باشد وجود نداشته است. با توجه به اینکه مردم خواهان محصولات با کیفیت هستند اگر محصولاتی داشته باشیم که کیفیت مطلوب داشته باشد مردم از آن ها استفاده می کنند .
مسعودی درباره سهم کشور ایران از بازارهای خارجی کمیک نیز گفت:
تقریبا می شود گفت سهمی از بازار نداریم ، یعنی تمام کارهای ایرانی محدود بوده اند. البته کارهای ایرانی که ترجمه شده باشند به زبان های دیگر نیز وجود دارند. صادراتی که تا به امروز انجام می شده است صرفا محدود به تصویرگران بود. یعنی آنها کار خود را صادر می کرد پروژه ای میگرفتند و خدمتی را بسته به سفارش ارائه می کردند. اما اینکه محصول کاملی که دارای داستان مجزایی باشد و ترجمه شده باشد و به کشور های دیگر صادر شود متاسفانه همچین اتفاقی نیفتاده است .
مسعودی با اشاره به مشکلات و موانعی که بر سر راه افرادی است که خواهان فعالیت در صنعت کمیک ایران هستند گفت:
مشکلاتی از قبیل گرانی کاغذ ، کمبود هنرمند (تصویرگران یا نویسنده هایی که در این حوزه کار کرده اند ) و غیره وجود دارد. اما این مشکلات را می توان گفت که مشکلات فرعی هستند. مشکلات اصلی و اساسی این است که مردم به خصوص کودکان و نوجوانان با کمیک آشنا نیستند. زمانی که چند کتاب که به صورت کمیک تصویرسازی شدند را به آنها نشان می دهیم و از آنها می پرسیم که کمیک را می شناسید، آن ها می گویند نه. مشکل اصلی ما این است که مخاطبین بالقوه ما هنوز کمیک را نمی شناسند و اگرهم بشناسند نمی توانند به آن دسترسی داشته باشند. زیرا استقبال از سوی بازار برای دریافت کمیک وجود نداشته است همچنین این محصولات معمولا ارائه موفقی هم نداشته اند.
وی درباره چشم انداز کمیک در ایران بیان کردند:
چیزی که ما داریم می بینیم این است که کمیک مخاطب خودش را دارد کم کم پیدا می کند. یعنی مخاطبین جذب کمیک می شوند. نظر من این است که در پنج سال آینده ما بازار خیلی بزرگی در ایران داریم که اگر تولید کننده های ایرانی استقبال نکنند و کار با کیفیت تولید نکنند و یا حجم تولیدشان پایین باشد یعنی تنها به یکی دو عنوان کتاب اکتفا کنند سهمشان از این بازار کمتر نیز می شود.
مسعودی با اشاره به رشد سریع بازار افزود: با توجه به اینکه سرعت رشد بازار خیلی زیاد است اگر تولیدکنندگان کمیک نجنبند روز به روز سهمشان از بازار کمتر می شود و آن موقع است که اگر بخواهند با شرکت های آمریکایی و ژاپنی رقابت کنند کارشان سخت می شود. همچنین امکان دارد که مخاطب کودک و نوجوان که کارهای ترجمه شده در دسترسشان است، شاید دیگر به این راحتی محصولات ایرانی را نپذیرد.
وی ادامه داد: اگر تولیدکنندگان ایرانی سرعت به خرج دهند و رو به جلو حرکت کنند می توانند این فضا را به دست بیاورند. این فرصتی است که در آینده اگر تولید کننده های ایرانی به آن توجه نکنند عملا خودشان را از یک سری فرصت ها محروم کرده اند. مخصوصا در بحث صادرات که به خاطر اختلاف در ارزش پولی به شدت به صرفه است که کاری که تولید می کنیم را صادر کنیم. یعنی هم نسخه چاپی و هم نسخه دیجیتال را بتوانیم صادر کنیم. اگر بتوانیم با ناشر های خارجی نیز همکاری داشته باشیم تا در کشور های دیگر مخصوصا در کشور هایی که با آنها قرابت فرهنگی داریم کمیک های ایرانی عرضه شود می توانیم راه نجاتی برای ناشران ایرانی به وجود آوریم. راه نجاتی که نه تنها می توانند تا پنج سال آینده به حیات ناشران ایرانی بیافزاید بلکه به رشد چندین برابری آن ها نیز منجر شود، در غیر این صورت در این رقابت شدید احتمال حذف آنها بالا است .
کمیک حلقه گمشده خلق کاراکترهای ایرانی
صنایع فرهنگی از جمله کتاب، کمیک، انیمیشن و سینما در کنار یکدیگر تشکیل دهنده یک زنجیره فرهنگی هستند. قرار گرفتن این عناصر در کنار یکدیگر باعث می شود تا هر یک از این عناصر به رونق و شکوفایی رسیده و چرخه فرهنگی را نیز رشد دهند.
برای آن که بتوانیم محصولات جانبی خوبی همچون لوازم التحریر با یک کارکتر ایرانی داشته باشیم، بایستی کاراکتری خلق کنیم که دارای زمینه مناسبی نیز باشد. در غیر این صورت نه تنها جذابیتی نخواهد داشت بلکم استقبال از این کاراکتر نیز نخواهد شد.
با وجود فرهنگ داستانی غنی در کشور ایران هنوز در سطح کاراکتری سازی بومی خلا های بسیاری حس می شود. کمیک یکی از راهکارهای مناسبی است که می تواند در کنار فرهنگ داستانی غنی کشورمان منجر به تولید کاراکترهای بومی و محبوب برای کودکان و نوجوانان شود.
صنعت کمیک در بازار آشفته ایران هنوز نتوانسته است جایگاه خود را پیدا کند. پروسه گران تولید کمیک با توجه به هزینه های بسیار بالای کاغذ و چاپ، بازگشت سرمایه طولانی و زمان بر و پروسه طولانی تولید نسبت به کتاب از جمله عواملی است که باعث شده کمیک در ایران رونق نگیرد.
در کنار این عوامل دیدگاه والدین و مدیران فرهنگی نیز به کمیک چندان خوب نیست. به عقیده بسیاری کمیک باعث ضعیف شدن تخیل کودکان می شود. همچنین معتقد اند که کمیک می تواند کودکان و نوجوانان را از کتاب خوانی جدا کند.
این نگاه به کمیک استریپ که در جامعه منتشر شده است را می توان کاملا غلط دانست. کمیک استریپ با توجه به خصوصیات خود می تواند تاثیر بسیاری را بر زنجیره تولیدات فرهنگی بگذارد. از جمله این تاثیرات می توان به موارد زیر اشاره کرد.
۱- بستر اصلی برای خلق ابرقهرمانان شناخته شده، بوده است.
۲- بستر خوبی برای قهرمان‌سازی و نیز معرفی قهرمانان واقعی است.
۳- تست کننده‌ی خوب و کم هزینه‌ای برای پیش بینی موفقیت آثار سینمایی است.
۴- یکی از حلقه‌های ابتدایی زنجیره‌ی محصولات فرهنگی است.
۵- قابلیت درآمدزایی و اشتغال‌زایی مستقل دارد.
۶- قابلیت کارکترسازی دارد.
محمد مهدی جلالیان مدیر مجموعه کمیکا در رابطه با لزوم سرمایه گذاری در کمیک و اهمیت کمیک به عنوان رسانه ای برای خلق کاراکترهای بومی به ما گفتند:
در سال ۹۵ ما چرخه مطالعاتی را آغاز کردیم، که چرا شخصیت هایی مثل اسپایدرمن و بتمن به این اندازه معروف می شوند اما چرا ما در خلق کارکتر شکست می خوریم. ما بعد از چند تحقیق پژوهشی به یک چرخه تولید به مصرف محصولات فرهنگی رسیدیم. چرخه ای که همگی بر طبق آن عمل می کنند و یک روال قاعده مندی دارد، که زنجیره ی اولیه این کار کمیک استریپ بود .
وی ادامه دادند: چرا کمیک استریپ، چون کمیک استریپ مدیوم یا ویژگی است که به شما اجازه خلق یک کاراکتر را می دهد. همچنین نسبت هزینه تولید کمیک نسبت به باقی مدیوم ها پایین تر است و به شما اجازه سعی و خطا را نیز می دهد. کمیک این ویژگی را دارد که به صورت مستمر با مخاطب در حال ارتباط باشید و به صورت ماهانه و هفتگی کار چاپ کنید. اما در انیمیشن این امکان فراهم نیست و با توجه به هزینه بالا تولید انیمیشن این امکان ریسک را ندارید .
جلالیان در رابطه با این امکان کمیک که به شما اجازه می دهد بتوانید ذائقه سنجی از مخاطب داشته باشید افزود: کمیک استریپ به شما این امکان را می دهد با مخاطب در ارتباط باشید. ممکن است مخاطب از کمیک شما خوشش بیاید یا نیاد و همین اتفاق به شما بازخورد می دهد تا شما بتوانید در جلدهای بعد کار خود را اصلاح کنید.
همین امر باعث می شود بفهمید که مخاطب از چه چیزی خوشش می آید. بعد از این ذائقه سنجی حالا می توانید وارد بقیه زنجیره های تولید مثل انیمیشن بشوید و مطمئن باشید که موفقیت شما تضمین شده است. منتهی این اتفاقی بود که در ایران رخ نمی داد، یعنی آغاز چرخه تولید از انیمیشن یا برنامه های عروسکی شروع می شده است. همین ویژگی باعث می شود تا با کوچک ترین خطا با وجود سرمایه گذاری کلان پروژه ها منجر ورشکستگی شود.
کمیک در حال حاضر می تواند کمک بسیار خوبی در عرصه کاراکتر سازی کودکان و نوجوانان باشد. امروزه ما در عرصه فرهنگی برای کودکان و نوجوانان با خلا بزرگی به نام فقدان کاراکتر سازی مواجه هستیم. فقدانی که اگر خلا آن در فضای فرهنگی کشور پر شود می توان انتظار داشت که بازار لوازم جانبی همچون لوازم تحریر نیز شاهد تحول بزرگی باشند.
جلالیان در رابطه با این سوال که آیا کمیک می تواند بستر مناسبی برای تولید کاراکترهای بومی باشد توضیح دادند:
قطعا به نظر من فقط کمیک می تواند این کار انجام دهد زیرا در واقعیت ما شناخت درستی از ذائقه مخاطب نداریم. به همین دلیل نیاز است مخاطب با کمیک ارتباط بگیرد. باید تعداد کاراکترهای زیادی را در نگاه مخاطب قرار دهیم. تا بتوانیم به کاراکتری برسیم که اگر انیمیشنش را ساختیم به جای تبلیغات کردن برای این که بچه ها تشویق به دیدن آن بشوند ، بچه ها خود پشت سینما صف بکشند تا انیمیشن این کاراکتر را ببینند. می توان گفت که تنها کمیک می تواند این تفاوت را ایجاد کند.
کمیک رسانه ای است که متاسفانه در دیدگاه مسئولان فرهنگی کشور جایی ندارد. جایگاهی که با نگاهی به کشورهای پیش رو در عرصه کمیک می توان به اهمیت آن پی برد. کمیک رسانه است که می تواند خلا چندین ساله نبود کاراکترهای ایرانی را پر کند. خلای که باعث می شود تا ما دیگر شاهد حضور کاراکترهای غربی بر روی کیف یا دفاتر کودکان و نوجوانان ایرانی نباشیم.
انتهای پیام/
۱۳۹۸/۰۶/۲۸
