تحریم، اقدامی علیه انسان

بزرگنمایی تصویر

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ سار؛ تحریم های ظالمه آمریکا همواره بر سر ملت شریف ایران سایه افکنده و کشور را با چالش های فراوانی از جمله مسئله مهم اقتصادی مواجه کرده است و در سال های اخیر این امر به نقطه ی اوج خود رسیده و دولت منفور فعلی آمریکا درصدد است که از این طریق شرایط ایران را به بحرانی ترین حالت ممکن تبدیل و مسئولین کشور را دوباره به میز مذاکره و برجام دیگر بکشاند.

در ادامه یادداشت “رضا تقی پور” پیرامون تحریم ظالمانه آمریکا را می خوانید:

“علی طاقتش طاق شده بود، آروم آروم از پله هایی که حلا رد پاها تقریبا کدرش کرده بود پایین میومد و همینطور دستاش به نرده های بیمارستان کشیده می شد. انگار دیگه جونی تو زانوهاش نمونده بود، از آخرین باری که مادرش رو روی تخت آی سی یو می دید کمتر از یک ساعت می گذشت اما اون چیزی که اینطور از درون خالیش کرده بود صحبت های دکتر بود.

دکتر: ببین علی آقا نمی خوام تو دلت رو خالی کنم اما خیلی امیدی به موندنش نیست سرطان متاستاز داده به مغزش و تقریبا داره مغز رو کاملا درگیر میکنه!

علی: خانم دکتر بگید چیکار کنم دارم دیوونه میشم

دکتر: تنها راهش رسوندن اون دو قلم دارویی هست که گفتم، اگر پیدا کنی روند بهبود به احتمال زیاد شکل میگیره و مادرت به سرطان غلبه می کنه.

علی یک هفته ای همه داروخانه ها رو زیر پا گذاشته بود و حتی تک تک کوچه های ناصر خسرو. همه جا یه چیز می گفتن، تحریمه ، خودتو خسته نکن. تو همه این سالها نه اون و نه مادرش کاری به کار سیاست نداشتن و هرجا هم این صحبت ها میشد یجوری بحث رو عوض میکردن تا کام کسی تلخ نشه اما آخه بابا وسط جنگ هم میگن مجروحین و مریضا مستثنا هستن این چه مدل حقوق بشریه ؟!

این سوالی بود که همه می پرسیدن و جوابی براش نبود اما حالا بد نیست روند اینکه چطور به اینجا رسید رو با هم مرور کنیم.

تحریم فعالیتی یا عملی است که به وسیله یک یا چند بازیگر بین‌المللی (مجری تحریم)، علیه یک یا چند کشور دیگر (هدف تحریم)، به منظور مجازات این کشورها، با اهداف محروم ساختن آنها از انجام برخی مبادلات یا وادار ساختن آنها به پذیرش هنجارهایی معین و مهم (از دید مجریان تحریم)، اعمال می‌شود.

درحالیکه اعمال تحریم علیه کشورها را می‌توان در قبل از تأسیس سازمان ملل متحد جستجو کرد، ولیکن استفاده از این ابزار غیرقهری به عنوان یکی از تمهیدات فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد برای حفظ صلح و امنیت بین‌المللی از ویژگی‌های نظام امنیت دسته جمعی ملل متحد است. هدف ماده ۴۱ منشور از اتخاذ اقدامات غیرقهری، اعمال فشار بر دولت ناقض صلح و امنیت بین‌المللی برای تغییر رفتار، کاهش توانایی نظامی، سیاسی، اقتصادی، محدودکردن ارتباطات بین‌المللی و انزوای آن می‌باشد. سازمان ملل متحد در طول حیات خود، تا قبل از پایان جنگ سرد فقط علیه رودزیای جنوبی در ۱۹۶۶و آفریقای جنوبی در ۱۹۷۷ اعمال تحریم کرد؛ اما در دهه نود و پس از آن بارها و بارها شورای امنیت علیه دولت‌ها با صدور قطعنامه در اشکال و قالب‌های مختلف به این ابزار متوسل شده‌است. سازمان‌های منطقهای نیز در این زمینه از ملل متحد اقتباس کرده‌اند. همچنین تحریم‌های یکجانبه عمدتاً از طرف ایالات متحده آمریکا به ابزاری برای سیاست خارجی آن دولت بدل شده‌است.

تعریف بالا نشان میدهد که اعمال تحریم بر کشورها بیشتر از آنکه حاصل یک تصمیم جمعی در ساختاری همگانی باشد، خروجی چند کشور صاحب وتو در مجموعهای ظالمانه و متکی بر آرای چند کشور بنام شورای امنیت است. هرچند که سابقه تحریم در ایران به بعد از بالا رفتن از دیوار سفارت آمریکا توسط دانشجویان موسوم به خط امامی بر میگردد اما آنچه را که مواجهه با ایران میتوان نام برد به بعد از ازسرگیری فعالیتهای هستهای ایران میرسد که جزو بدیهیترین حقوق هر کشوری است.

پرونده ایران در تاریخ هجدهم اسفند ۱۳۸۴مطابق با هشتم مارس ۲۰۰۶ از سوی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به شورای امنیت ارجاع شد. شورای امنیت تاکنون شش قطعنامه علیه پرونده اتمی ایران تصویب کرده که چهار قطعنامه آن حاوی تحریم‌های تازه بوده‌است. قطعنامه‌هایی که شورای امنیت تاکنون درباره برنامه اتمی ایران صادر کرده، ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد است که به مسئولیت سازمان در مواجهه با تهدید علیه صلح جهانی می‌پردازد. این مصوبات برای تمامی اعضای سازمان ملل لازم‌الاجراست. در هنگام تصویب هرکدام از قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل، کمیته‌های تحریم تشکیل شده‌اند که کارشان بررسی این است که چه کسانی و به چه طریقی هدف این تحریم‌ها خواهند بود. تا زمانی که پرونده اتمی ایران از شورای امنیت خارج نشده باشد، کمیته تحریم‌ها همچنان به کار خود ادامه خواهند داد و فهرست خود را به روز خواهد کرد.

هرچند قطعنامه های شورای امنیت ضمانت اجرایی نداشت و عملا تاثیر چندانی بر روند زندگی مردم احساس نمیشد، ایالات متحده سعی کرد با تحریمهای یکجانبه فشار بر مردم ایران را بیشتر کرده و زندگیها را مختل نماید. کار این تحریمها و همراهی اروپا و برخی کشورهای دیگر بدان جا رسید که در ژوئن سال ۲۰۱۰ باراک اوباما بلافاصله پس از صدور قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل قانون «سیسادا» یا قانون تحریم‌های جامع ایران را امضا کرد.

این قانون تحریم‌های گسترده‌ای را بر بخش‌های گوناگونی در حوزه‌هایی همچون نفت و گاز را به ایران تحمیل می‌کرد. با این حال شاید موثرترین بند این قانون ماده ۱ ۰۴ آن بود.

بر اساس این بند قانونی به دولت ایالات متحده آمریکا این اختیار داده می‌شد تا در صورت مبادله بانکی هر موسسه مالی در سطح بین‌المللی با یکی از شخصیت‌های حقوقی و حقیقی تحت تحریم در ایران ارتباط آن موسسه را با نظام مالی آمریکا قطع شود. مسئله‌ای که هم اکنون هم به عنوان یکی از مهم‌ترین موانع ارتباط بین بانک‌های بین المللی و ایران قلمداد می‌شود.

سلسله فرامین تحریمی دولت اوباما برای به زانو در آوردن ایران با قدرت تمام در سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۳ ادامه یافت. در نهایت نتیجه این تحریم‌ها سقوط پول ملی ایران و وارد آمدن فشارهای همه‌جانبه به ایران بود. اگرچه این فشارها پس از آغاز دور جدید مذاکرات جدید ایران و کشورهای ۱+۵ متوقف شد، اما در طول دو سال مذاکرات پیاپی تنها برخی تخفیف‌های جزیی بر اساس مذاکرات برجام نصیب ایران شد.

با این وجود حتی پس از اجرای برجام نیز بسیاری از تحریم‌های غیرهسته‌ای نیز پابرجا ماند و یا مفاد تازه‌ای به آن‌ها اضافه شد که نمونه آن را در قانون کاتسا و همچنین سخت‌گیری در ورود اتباع غربی سفر کننده به ایران، شاهد بودیم. این در صورتی بود که طرف ایرانی همواره نتیجه امضای این تعهد نامه بین المللی را ریختن دیوار تحریم در همان روز بیان کرده و عنوان “هیچ تحریمی” را بیان می کردند.

نکته جالبتر اینجاست که در قرارداد بین المللی طرف مقابل تعهد داده تا تحریمهای دولت آمریکا برداشته میشود و درباره تحریمهای کنگره ظاهرا سخنی به میان نیامده حالا مگر بین این دو تحریم تفاوتی وجود دارد؟ باید گفت بله

دشوارترین بخش در لغو تحریم‌ها علیه برنامه اتمی ایران مربوط به تحریم‌های کنگره است. لغو این تحریم‌ها تصویب هم‌زمان مجلس نمایندگان و نمایندگان مجلس سنا را لازم دارد که در اختلافات جمهوری‌خواهان با دمکرات ها، می‌تواند اجرای تعهد دولت آمریکا برای لغو تحریم‌های اتمی علیه ایران را بسیار دشوار کند. بطور مثال در گذشته گفته شد: “در صورت تصویب توافق جامع اتمی ایران و گروه ۱+۵، دولت آمریکا متعهد به لغو تحریم‌های دولتی می‌شود اما بر اساس قوانین این کشور، دولت اختیاری درباره تحریم‌های کنگره نخواهد داشت و صرفاً می‌تواند به مدت شش ماه اجرای آن‌ها را به تأخیر بیندازد.

این به معنای آن است که در صورت تغییر رئیس‌جمهور (فرض کنید رئیس‌جمهور بعدی آمریکا از حزب جمهوری‌خواه و وعده‌های انتخاباتی او ضرورتاً هماهنگ با تعهد دولت اوباما نباشد) تضمینی برای اجرای دقیق تعهدات دولت قبلی آمریکا بر مبنای توافق جامع اتمی با ایران وجود نخواهد داشت؛ مثلاً دولت بعدی می‌تواند ضرورتاً اجرای تحریم‌ها را هر شش ماه یک بار به تعویق نیندازد یا «قانون تحریم ایران» را که کنگره وضع کرده و دسامبر ۲۰۱۶ منقضی می‌شود دوباره تمدید کند.” دقیقا مساله ای که پس از روی کار آمدن یک جمهوری خوه به نام دونالد ترامپ مورد استفاده قرار گرفت و با استناد به اینکه دولت قبل قرارداد خوبی ننوشته آن را پاره کرد!

حالا طی این سالها هزاران نفر شبیه علی به جهت نرسیدن دارو به عزیزانشان و یا نداشتن تجهیزات لازم برای التیام دادن به آلامشان از دست رفتند و همچنان این ایالات متحده آمریکاست که مدعی حقوق بشر و دلسوزی برای مردم ایران است.”