چهارشنبه, ۶ تیر ۱۴۰۳ / ۰۷:۵۱:۳۳
فرزین سوری دبیر جایزه ادبی نوفه: یکی از اهداف اصلی «نوفه»، تثبیت سلیقه ادبی گمانه‌زن و ایجاد گرامری برای صحبت درباره آن است.
فرزین سوری دبیر جایزه ادبی نوفه: یکی از اهداف اصلی «نوفه»، تثبیت سلیقه ادبی گمانه‌زن و ایجاد گرامری برای صحبت درباره آن است.
به گزارش سرویس فرهنگی پایگاه تحلیلی خبری فرهنگ سار، امیرمحمد بهامیر؛ نوفه از جمله جایزه های ادبی مستقل در حوزه ادبیات داستانی نوجوان در ایران است. جایزه ادبی که امسال دومین دوره برگزاری خود را تجربه می کند. جایزه ادبی که در حوزه رمان تألیفی گمانه‌زن به بهترین آثار ایرانی شرکت کننده در این جشنواره تعلق می گیرد.
ادبیات گمانه زن در سال های اخیر در محافل ادبی ایران پیش از پیش مطرح شده است. این مدل از ادبیات که در دهه ۵۰ میلادی مطرح شده است همچون ظرفی عمل می‌کند که می‌تواند محتوای معاصر و مرتبط با لحظه‌ی حال را با توجه به مسائلی همچون پیشرفت تکنولوژی و روش تخیل و گفتمان‌های جدید انسانی دربر بگیرد.
بنا بر تعریف ویکی‌پدیای فارسی، ادبیات گمانه‌زن برگردانی از عبارت Speculative Fiction است. طبق این قرارداد، ادبیات گمانه‌زن، عبارتی چتری‌ست که شامل زیرگونه‌های عمده‌ی همچون فانتزی، علمی‌تخیلی، وحشت و غریب است.
به غیر از زیرگونه‌های بالا که عمده‌ترین زیرگونه‌ها یا ژانرهای ادبیات گمانه‌زن را تشکیل می‌دهند، بایستی اشاره داشت که گمانه‌زن به مثابه یک گفتمان ادبی، دربرگیرنده‌ی هر گونه تفکر تخیلی و یا کنجکاوانه در باب مسائل، ایده‌ها، اتفاقات و شرایط انسانی ناموجود است . تمام آثاری که دارای چنین ساختار و یا فضایی باشند، در زمره‌ی ادبیات گمانه‌زن قرار می‌گیرند.
ویلیام گیبسون که به عنوان پدر ژانر سایپرپانک در جهان مطرح است و از جمله رمان نویسان برتر در جهان است که آثارش در حوزه ادبیات گمانه زن مطرح می شود. یعنی آثاری که جهان داستانی آن توسط خود نویسنده ساخته شده است. جهانی که مشابه واقعی ندارد و نویسنده خود آن را خلق می کند تا بتواند ابزار لازم برای بیان مفاهیم خود را در اختیار داشته باشد.
فرزین سوری دبیر جشنواره نوفه درباره کشورهای پیش رو در زمینه ادبیات گمانه زن و همچنین جایگاه ایران در این مدل از ادبیات گفت:
فکر می‌کنم کشورهای انگلیسی‌زبان باید در این موضوع پیشروتر باشند. به طور خاص ادبیات گمانه‌زن بریتانیا و آمریکا بسیار پیشرو است. ایران به تازگی وارد حوزه‌ی رمان‌نویسی به طور کلی و فارغ از حوزه و سبک و ژانر شده است. بنابراین ورود به این بخش از ادبیات هم به تازگی صورت گرفته و هنوز در حال شکل‌گیری است.
وی درباره استقبال از این مدل ادبیات در بین مخاطبان بیان کردند:
در مورد جهان فکر نمی‌کنم صلاحیت پاسخگویی داشته باشم. در ایران در دوره‌های مختلف انواع ادبیات گمانه‌زن مورد استقبال بوده است. زمانی ادبیات علمی‌تخیلی آسیموف و کلارک مورد استقبال قرار گرفته است. در دهه‌های بعد از آن ادبیات فانتزی و وحشت نزد مخاطب اقبال بیشتری داشته است. در حال حاضر ادبیات تألیفی گمانه‌زن، آن طور که باید نوشته نشده و خوانده نشده و مورد توجه قرار نگرفته است. یکی از اهداف نوفه این است که این کتاب‌ها را به دست مخاطب احتمالی‌اش برساند و کمک کند این ادبیات بهتر رصد شود.
واژه ادبیات گمانه زن از ابتدای سال های ۸۰ در ایران مطرح شده است. ادبیاتی که با توجه به کتاب های ترجمه شده بسیار در این حوزه مورد توجه خوانندگان و اهل فن قرار گرفته است. ادبیاتی که بیان دغدغه خود را به انسان و مسائل پیچیده انسانی که در ارتباط با تکنولوژی، مسائل روز، سیستم، نژاد، جنسیت و … قرار داده است.
جشنواره نوفه اولین قدم برای ایجاد تحولی جدید در حوزه ادبیات گمانه زن در ایران است. جایزه ادبی که اولین دوره برگزاری خود را در زمستان سال ۱۳۹۷ تجربه کرده است. در اولین دوره برگزاری نوفه در بخش اصلی کتاب سال گمانه زن بیش از ۱۱۰ اثر و در بخش جنبی نوفه، کتاب منتشر نشده یا همان فصل اول بیش از ۵۰ اثر در این جشنواره شرکت کرده اند.
فرزین سوری در رابطه با کلیت جایزه ادبی نوفه گفت:
نوفه جایزه‌ی ادبی مخصوص «رمان» و «داستان بلند» است و سه بخش اساسی دارد. بخش اصلی «رمان سال گمانه‌زن» که در آن به بهترین رمان گمانه‌زن در فاصله‌ی زمانی مشخص نشان نوفه تعلق می‌گیرد. بخش فرعی «رمان نوجوان سال» که به بهترین اثر برای مخاطب نوجوان در بازه‌ی زمانی مشخص تعلق می‌گیرد.
وی ادامه داد: بخش فرعی «فصل اول» که برای کسانی است که کتابشان هنوز به چاپ نرسیده یا اصلاً هنوز به پایان نرسیده و شاید قصد چاپش را هم نداشته باشند. ولی داستان بلند یا رمان دارند. این افراد می‌توانند با ارسال بخش مشخصی از داستان خود (بین ۲۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ کلمه) به آدرس ایمیل مسابقه، در بخش «فصل اول» شرکت کنند.
سوری با اشاره به چگونگی شکل گیری ایده اولیه نوفه افزود: ایده‌ی نوفه این است که به جای این که داوری آثار توسط داوران نخبه صورت بگیرد، به واسطه‌ی تشکیل شبکه‌ای از مخاطبان، به مثابه یک سیستم عصبی، صورت بگیرد. این شبکه‌ی مخاطبان شامل ۱۰۰نفر و گاهی بیشتر از این تعداد است که هر ساله هم به عدد آن افزوده میشود. این افراد از جمله فعالان، هواداران، منتقدین، نویسندگان و به طور کل علاقمندان و فعالان حوزه‌‌های مختلف مربوط به ادبیات گمانه‌زن هستند که توسط دبیرخانه‌ی نوفه انتخاب می‌شوند و بخشی از شبکه‌ی انتخاب و داوری آثار می‌شوند.
دبیر جایزه ادبی نوفه با بیان اینکه یکی از اهداف اصلی نوفه، تثبیت این سلیقه ادبی و ایجاد گرامری برای صحبت در مورد آن است به سابقه برگزاری این‌گونه جوایز ادبی اشاره کرد و بیان کرد: سابقه برگزاری جوایز و مسابقات ادبیات گمانه‌زن و ژانری در دنیا بسیار است. از جوایزی مانند Hugo و Nebula گرفته تا جوایز مختص ادبیات علمی‌تخیلی مثل جایزه‌ی Philip K. Dick و John W. Campbell یا جایزه گرند مستر فانتزی. البته جوایزی که برای این گونه ادبی در ایران برگزار شده هم کم نبوده است. از وبسایت‌های مختلف هواداری تا جایزه گروه ادبیات گمانه‌زن که تا هفت دوره برگزار شد. ولی «نوفه» برخلاف اکثر این جوایز، نه یک مسابقه برای داستان کوتاه یا داستان ترجمه، که منحصراً معطوف به رمان فارسی گمانه‌زن است.
سوری با اشاره به برگزاری دوره دومین جایزه ادبی نوفه و چگونگی داوری آثار ارسال شده به دبیرخانه این جشنواره گفت:
نحوه‌ی داوری آثار و معیار‌های آن متعاقباً از سایت نوفه و به تدریج اعلام خواهد شد. ولی همانطور که گفته شد در حال حاضر بخش رمان گمانه‌زن سال توسط ۱۰۰ داور بررسی میشود. فراخوان برای شرکت از ماه پیش آغاز شده و تا پایان شهریور خواهد بود. در صورت استقبال عمومیَ، ممکن است تمدید شود.
وی ادامه داد: نحوه‌ی شرکت در مسابقه برای بخش‌های «رمان سال» و «رمان نوجوان سال» به صورت ارسال یک یا دو نسخه از کتاب به دبیرخانه‌ی جایزه است. ولی در بخش «فصل اول» شرکت‌کنندگان باید بخش مورد نظر خود از اثرشان را به ایمیل دبیرخانه به آدرس fasle1@noofe.info ارسال کنند.
فرزین سوری با ارزیابی دوره اول جایزه ادبی نوفه گفت:
در دور گذشته کتاب‌هایی که به لیست نهایی راه پیدا کردند به خوبی دیده شدند و خوانده شدند و برایشان نقد نوشته شد. خوشحالم که نوفه در این زمینه تأثیر داشته است. از این نظر عملکرد نوفه در بخش «رمان گمانه‌زن سال» را مثبت ارزیابی می‌کنم.
وی همچنین با بیان این که آیا می توان انتظار داشت که نوفه تحولی در عرصه ادبیات داستانی و رمان تو کشور رقم بزند خاطر نشان کرد:
انتظار من این است که نوفه و جوایز ادبی مشابه آن و هر مکانیسم نقد و هر سایت ادبی‌ای که روی این نوع ادبیات تمرکز می‌کند، بازتابی از انتظار مخاطب از نویسنده‌ی بومی ادبیات ژانری باشند. به این ترتیب شاید برهم‌کنشی بین نویسنده‌ها و مخاطب ایجاد شود که کیفیت ادبیات ژانری فارسی را بهبود ببخشد.
بنابر اعلام دبیرخانه‌ی جایزه رمان گمانه‌زن «نوفه»، دومین دوره‌ی این جایزه‌ی ادبی به بهترین آثار تالیفیِ گمانه‌زن که در قالب رمان و یا داستان بلند در محدوده‌ی زمانی مهر ۹۷تا شهریور ۹۸ منتشر شده باشند تعلق می‌گیرد. همچنین مهلت ارسال آثار تا پایان شهریور ۹۸ بوده و مراسم اختتامیه و اعطای جوایز همچون دور پیش در ماه دوم زمستان ۹۸ برگزار خواهد شد.
/انتهای پیام
